Θα ήταν φθινόπωρο του 1986 όταν κατά ευτυχή συγκυρία έτυχε να γνωρίσουμε
και να έχουμε μια πρώτη επαφή και συνομιλία με τον καθηγητή Γιάννη
Σπράο.
Ενα ιδιαίτερο πρόσωπο, γέννημα της Αριστεράς κι αυτός, που φυγαδεύθηκε
τον Δεκέμβρη του 1944 από την αστική οικογένειά του στο Λονδίνο επειδή
στην Αθήνα τον κυνηγούσαν και απειλούσαν να τον σκοτώσουν οι χίτες.
Ο Γιάννης Σπράος γλίτωσε από εκείνες τις σκληρές μέρες του επερχόμενου
ελληνικού εμφυλίου, σπούδασε στη Μεγάλη Βρετανία, το 1965 έγινε
καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, διετέλεσε εκεί πρόεδρος του
αντιδικτατορικού αγώνα και το 1985, συνταξιούχος πια, εκλήθη από τον
τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας κ. Κώστα Σημίτη να βοηθήσει στη
σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας.
Τότε λοιπόν σε ένα μικρό γραφείο στον έκτο όροφο του υπουργείου
Οικονομίας ο κ. Σπράος μάς περιέγραψε για πρώτη φορά την ένταση και το
βάρος του προβλήματος κοινωνικής ασφάλισης. «Το Ασφαλιστικό λαμβάνει
εκρηκτικές διαστάσεις και εξελίσσεται σε βασική αιτία ανισορροπίας της
ελληνικής οικονομίας» μας είπε τότε. Εκείνες οι πρώτες προσπάθειές του
για τη συνειδητοποίηση του προβλήματος έληξαν άδοξα με την αποκάκρυνση
τον Δεκέμβριο του 1987 του Κώστα Σημίτη από το υπουργείο Οικονομίας.
Σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα, επί πρωθυπουργίας πια Κώστα Σημίτη, ο
καθηγητής Γιάννης Σπράος επέστρεψε και ανέλαβε, εν όψει της συμμετοχής
μας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση, να καταρτίσει εκθέσεις για τα
μείζονα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.
Μία από αυτές ήταν για το Ασφαλιστικό και τις προοπτικές του. Εκείνη η
έκθεση, άρτια και λεπτομερής, δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών.
Το Ασφαλιστικό εξελισσόταν σε βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας και
απαιτούσε άμεση επέμβαση. Οι δημογραφικές εξελίξεις και η γήρανση του
πληθυσμού σε συνδυασμό με τη διατήρηση των συνταξιοδοτικών προνομίων
για πολυπληθείς ομάδες του πληθυσμού και τις πολλές ανάγκες της
οικονομίας επέβαλλαν κατά τον κ. Σπράο άμεση επέμβαση.
Ο καθηγητής έθεσε από τότε ζήτημα αύξησης των ορίων ηλικίας
συνταξιοδότησης, κατάργησης των προνομιακών καθεστώτων και ελέγχου των
υπερδαπανών του ασφαλιστικού συστήματος. Εξηγούσε τότε ο κ. Σπράος ότι
αν θέλουμε να διατηρήσουμε στον χρόνο ένα αξιοπρεπές σύστημα κοινωνικής
ασφάλισης θα πρέπει να επέμβουμε τώρα.
Το 1997, όταν γνωστοποιήθηκε η έκθεσή του, ξέσπασε θύελλα αντιδράσεων
από όλες τις πλευρές. Πρώτες και καλύτερες οι πολλές λαϊκίστικες εκδοχές
του Τύπου και μαζί τους συνδικαλιστές, κόμματα και πρόσωπα έσπευσαν να
ρίξουν στην πυρά το πόνημα και τον συγγραφέα της.
Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά βιώνουμε το τέλος των συντάξεων, όπως ακριβώς το περιέγραφε ο Γιάννης Σπράος.
Και έλαχε στον Αλέξη Τσίπρα και στο κόμμα του, που εκείνα τα χρόνια
πρωτοστατούσε σε επιθέσεις και λοιδορίες σε βάρος του καθηγητή, να
χειρισθεί το μέγα θέμα και να εξαρτάται από την έκβαση αυτού η
βιωσιμότητα της αριστερής διακυβέρνησης...
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ")