Οι διαπραγματεύσεις κάποιων από τους μεγαλύτερους πετρελαιοπαραγωγούς
του κόσμου επάνω σε μια συμφωνία για πάγωμα της παραγωγής κατέρρευσαν
την Κυριακή το απόγευμα, αφού η Σαουδική Αραβία επέμεινε το Ιράν, ένας
δυνατός τοπικός αντίπαλος, να συμμετάσχει στη συμφωνία. Αυτά είναι πέντε
ερωτήματα που οι συμμετέχοντες στην αγορά πετρελαίου έθεσαν χθες.
Πόσο μπορεί να πέσει η τιμή του πετρελαίου;
Το
αργό έχει εκτοξευτεί πάνω από 40% από τα μέσα Φεβρουαρίου, οπότε η
Σαουδική Αραβία, η Ρωσία, η Βενεζουέλα και το Κατάρ ανακοίνωσαν για
πρώτη φορά τα σχέδιά τους για πάγωμα της παραγωγής. Παρότι και άλλοι
παράγοντες έχουν παίξει κάποιο ρόλο στην επιστροφή των τιμών άνω των 40
δολαρίων το βαρέλι, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η προοπτική για μια πρώτη
παγκόσμια συμφωνία στο πετρέλαιο εδώ και 15 χρόνια αποτέλεσε τη βασική
κινητήρια δύναμη.
Ως εκ τούτου, ήταν αναμενόμενο να υπάρξει
αρνητική αντίδραση στις τιμές στο άνοιγμα της Δευτέρας. Αναλυτές του
Citi προειδοποίησαν τους πελάτες τους την Παρασκευή να προετοιμαστούν
για μια απότομη πτώση στην αγορά, σε περίπτωση που οι συζητήσεις στην
Ντόχα τερματιστούν χωρίς συμφωνία.
Όμως, αξίζει επίσης να
θυμόμαστε πως μια συμφωνία στην Ντόχα δεν θα μείωνε τα παγκόσμια
αποθέματα -απλά θα τα πάγωνε σε υψηλά επίπεδα, και σε κάποιες
περιπτώσεις επίπεδα-ρεκόρ.
«Το πάγωμα μεταξύ άλλων παραγωγών δεν
θα έκανε ουσιαστική διαφορά, καθώς πιστεύουμε ότι, πέραν της Σαουδικής
Αραβίας, η Ρωσία και το Ιράν είναι οι μοναδικές δύο χώρες που
συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις και έχουν την ικανότητα να αυξήσουν
την παραγωγή φέτος», τόνισαν αναλυτές της Energy Aspects, συμβουλευτικής
εταιρείας με έδρα το Λονδίνο.
Επομένως ο αντίκτυπος μπορεί να μην
είναι μεγάλος. Η αγορά μπορεί να εξασφαλίσει στήριξη από το Κουβέιτ,
όπου οι εργαζόμενοι στο πετρέλαιο ξεκίνησαν απεργία την Κυριακή. Αυτό θα
προσθέσει στις διακοπές στην παγκόσμια προσφορά, η οποία αγγίζει ήδη
σχεδόν τα 2,8 εκατ. βαρέλια την ημέρα -κοντά σε υψηλά διετίας- σύμφωνα
με την Energy Aspects.
Γιατί η Σαουδική Αραβία άλλαξε γραμμή;
Αυτό
είναι πιθανότατα το πιο σημαντικό ερώτημα που χρειάζεται να απαντηθεί.
Παρότι υπήρχαν αντιφατικά μηνύματα την τελευταία περίοδο μέχρι τη
συνάντηση, ανώτατοι εκπρόσωποι του ΟΠΕΚ ήταν βέβαιοι πως η Σαουδική
Αραβία θα στήριζε μια συμφωνία ακόμη και χωρίς τη συμμετοχή του Ιράν.
Το
υπουργείο Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων, με τον Ali al-Naimi επικεφαλής,
λεγόταν πως είχε εμπλακεί στο πρώτο προσχέδιο της συμφωνίας, το οποίο
κυκλοφορούσε μεταξύ των απεσταλμένων στην Ντόχα την Κυριακή. Αλλά κάτι
οδήγησε τη Σαουδική Αραβία να σκληρύνει τη στάση της και να επιμείνει
ώστε όλα τα μέλη του ΟΠΕΚ, περιλαμβανομένου του Ιράν, να υποστηρίξουν τη
συμφωνία.
Κάποιο στοιχείο ίσως υπάρχει στα σχόλια του ισχυρού
πρίγκιπα και αναπληρωτή πρωθυπουργού της Σαουδικής Αραβίας Mohammed bin
Salman. Εκείνος ανέφερε στο Bloomberg την περασμένη εβδομάδα ότι το
βασίλειο δεν θα υπέγραφε χωρίς την Τεχεράνη, υπαινισσόμενος πως είχε
αποφασίσει κατά της παραχώρησης οποιουδήποτε περιθωρίου σε έναν δυνατό
τοπικό αντίπαλο.
«Η αποτυχία να επιτευχθεί μια συμφωνία στην Ντόχα
μας υπενθυμίζει ότι η Σαουδική Αραβία δεν έχει τη διάθεση να κάνει
χάρες στο Ιράν αυτή τη στιγμή και πως η συνεχιζόμενη γεωπολιτική διαμάχη
τους δεν μπορεί να παραβλεφθεί ως στοιχείο της τρέχουσας σαουδικής
πολιτικής στο πετρέλαιο», επισήμανε ο Jason Bordoff του Center on Global
Energy Policy του Πανεπιστημίου της Κολούμπια.
Πράγματι, αυτό
ίσως είναι το βασικότερο συμπέρασμα από τη συνάντηση -η αυξανόμενη
δύναμη και επιρροή του 30χρονου πρίγκιπα στην πολιτική πετρελαίου.
Τι μας λένε αυτά για την πολιτική του ΟΠΕΚ;
Ο
ΟΠΕΚ δεν έχει «πεθάνει», αλλά η πανωλεθρία της Ντόχα υπερτονίζει για
ακόμη μια φορά τα βαθιά χάσματα στους κόλπους του καρτέλ, ιδιαίτερα
μεταξύ του πιο ισχυρού του μέλους, της Σαουδικής Αραβίας, και του Ιράν,
το οποίο αναδύεται από πολυετείς κυρώσεις και επιθυμεί να ανακτήσει
μερίδιο αγοράς.
Έτσι, ο οργανισμός θα αγωνιστεί για να πείσει την
αγορά ότι μπορεί να εργαστεί συλλογικά, ώστε να διαχειριστεί την
προσφορά. Αυτό μπορεί να μην έχει σημασία αν, όπως πιστεύουν πολλοί
αναλυτές και traders, η αγορά πετρελαίου εξισορροπείται από μόνη της
καθώς ο αντίκτυπος των χαμηλών τιμών οδηγεί στην εξάλειψη περισσότερης
παραγωγής υψηλού κόστους. Αλλά και πάλι εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη
δύναμη και την επιρροή του οργανισμού.
Πώς θα δει το Ιράν το αποτέλεσμα;
Το
Ιράν δεν μπήκε καν στον κόπο να στείλει εκπρόσωπο στη συνάντηση της
Κυριακής και διατήρησε μια σταθερή στάση το τελευταίο διάστημα πριν τις
διαπραγματεύσεις: δεν ήταν προετοιμασμένο να παγώσει την παραγωγή, διότι
μόλις τώρα βγαίνει από πολυετείς κυρώσεις που έχουν επηρεάσει τόσο την
παραγωγή πετρελαίου όσο και τις εξαγωγές. Μόνο όταν θα φτάσει τα προ
κυρώσεων επίπεδα και το Ιράν θα έχει ανακτήσει μερίδιο αγοράς, θα
μπορέσει να αρχίσει να εξετάζει ένα πλαφόν στην παραγωγή.
Είναι
απίθανο αυτή η άποψη να έχει αλλάξει, δεδομένων των γεγονότων της
Κυριακής. Αν και το Ιράν έχει αυξήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές,
αυτές εξακολουθούν να μην έχουν αγγίξει τα επίπεδα πριν από τις
κυρώσεις. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά πως οι εξαγωγές του
ιρανικού αργού αυξήθηκαν σε 1,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον Μάρτιο
-δηλαδή περίπου 100.000 περισσότερα βαρέλια την ημέρα σε σχέση με τον
Φεβρουάριο. Πριν σκληρύνουν οι κυρώσεις στα μέσα του 2012, η Τεχεράνη
πουλούσε περίπου 2,2 εκατ. βαρέλια αργού την ημέρα στις παγκόσμιες
αγορές.
Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα;
Ο
Mohammed Bin Saleh Al-Sada, ο υπουργός Ενέργειας του Κατάρ,
στριφογύριζε έξαλλος την Κυριακή το απόγευμα, λέγοντας στους
δημοσιογράφους πως υπάρχει λιγότερη πίεση να επιτευχθεί συμφωνία άμεσα,
διότι το πετρέλαιο «κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση». «Όλοι
χρειαζόμαστε χρόνο για περισσότερες συσκέψεις (...) από τώρα μέχρι τη
συνάντηση του ΟΠΕΚ τον Ιούνιο», ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου.
Αν
και ενδέχεται να προσπαθήσουν για άλλον ένα γύρο συζητήσεων αργότερα
φέτος, φαίνεται να είναι δύσκολη υπόθεση. Κάποιοι από τους παραγωγούς
που παρευρέθηκαν στις διαπραγματεύσεις έχουν εμφανώς απογοητευτεί από
την αποτυχία να φτάσουν σε συμφωνία, δεδομένων των υποστηρικτικών
καναλιών επικοινωνίας και των προετοιμασιών ενόψει της συνάντησης.
Ο
υπουργός Πετρελαίου της Ρωσίας Alexander Novak τόνισε πως εξεπλάγη όταν
«κάποια μέλη του ΟΠΕΚ» πρόταξαν νέες απαιτήσεις την Κυριακή το πρωί.
Αν
σημειωθεί ένα απότομο sell-off, θα είναι οι μεγάλοι παραγωγοί, όπως η
Ρωσία, πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν μια επανάληψη της Ντόχα, δεδομένου
του εχθρικού κλίματος που προφανώς υπάρχει μεταξύ των μελών του ΟΠΕΚ;
Επομένως, πιθανώς θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι την επόμενη συνάντηση
του ΟΠΕΚ τον Ιούνιο, για να αποκτήσουμε μια πλήρη εικόνα.
«Δεδομένης
της πιθανότητας η τιμή να κινηθεί προς τα κάτω, πολλοί υπουργοί μπορεί
να φτάσουν να εύχονται να είχαν μείνει σπίτια τους», εκτίμησε ο Jamie
Webster, ανεξάρτητος αναλυτής που ειδικεύεται στο πετρέλαιο. «Αυτή η
προσπάθεια ήταν από την αρχή επικίνδυνα φιλόδοξη, αλλά κάποιοι ήλπιζαν
σε λίγη τουλάχιστον πρόοδο, μια άποψη που τώρα φαντάζει σαν λάθος».
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ")