Αν και το
2015 υπήρξε ένα εξαιρετικό έτος για τις επιδόσεις των Ευρωπαϊκών διυλιστηρίων,
καθώς κάλυψαν το ένα τρίτο της αύξησης των ροών διύλισης παγκοσμίως, η εκτίμηση
της πλειοψηφίας των αναλυτών του κλάδου παραμένει: μακροπρόθεσμα ο κλάδος στη Δυτική Ευρώπη θα παρακμάσει υπό το βάρος της μείωσης της δομικής ζήτησης και του
ανταγωνισμού από διυλιστήρια σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
Ειδικότερα,
σύμφωνα με τον ΙΕΑ, τον Μάρτιο, ο διευθύνων σύμβουλος των ισπανικών διυλιστηρίων
CEPSA
πρότεινε σε ένα
ανοικτό φόρουμ να ακολουθήσει η ΕΕ το παράδειγμα του ιαπωνικού Υπουργείου
Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και να θέσει συγκεκριμένους στόχους για το
κλείσιμο διυλιστηρίων στη Ευρώπη. Καθώς το κλείσιμο μονάδων είναι αναπόφευκτο, ο
επικεφαλής του ισπανικού ομίλου θεωρεί ότι αυτό θα είναι πιο εύκολο αν γίνει
κατόπιν εντολής και σχεδιασμού.
Ωστόσο, η
απάντηση της ΕΕ δεν προέβλεπε καμία εντολή ή συντονισμό της αναδιοργάνωσης του
τομέα διύλισης, άρα, όπως επισημαίνει κι ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας,
επαφίεται στο «αόρατο χέρι» της αγοράς να πραγματοποιήσει τη διαδικασία.
Πρόσφατη έκθεση
του ολλανδικού
think
tank
Clingendael
International
Energy
Programme
επιχείρησε,
ωστόσο, να διερευνήσει ποια είναι εκείνα τα διυλιστήρια στη Βορειοδυτική Ευρώπη
που έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης σε σύγκριση με άλλα θεωρείται ότι
βρίσκονται πιο κοντά στο κλείσιμο. Οι συγγραφείς της έκθεσης ανέλυσαν όλα τα
διυλιστήρια των πέντε βασικών χωρών του
hub
της ΒΔ Ευρώπης (
NWE
trading
hub): Ολλανδίας, Βελγίου, Γερμανίας,
Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου.
Αν κάποιο διυλιστήριο
από αυτά που εξέταση η έκθεση δεν ενέπιπτε στα κριτήριο των τεσσάρων κατηγοριών
που κρίνουν τη βιωσιμότητα μίας μονάδας (ζήτηση, ολοκληρωμένη πετροχημική διαδικασία,
ολοκλήρωση διύλισης, πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα παραγωγής οπτάνθρακα),
τότε αυτό εθεωρείτο εκτεθειμένο σε κινδύνους.
Έτσι, από τα
34 διυλιστήρια της ΒΔ Ευρώπης μόλις 12 πληρούν, σύμφωνα με το ολλανδικό
think
tank τα κριτήρια βιωσιμότητας, και,
άρα σχεδόν η μισή από την, ύψους 7 εκατ. βαρέλια την ημέρα, διυλιστική
δυναμικότητα της περιοχής είναι μακροπρόθεσμα υποψήφια για αναδιάρθρωση.
Η έκθεση
ανιχνεύει, επίσης και μια σειρά από πολύ σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα
διυλιστήρια της κάθε χώρας.
Ειδικότερα,
τα γερμανικά διυλιστήρια κρίνονται ως τα πιο προστατευμένα, με μόνο το ένα
τρίτο της δυναμικότητάς τους να βρίσκεται στην «επικίνδυνη ζώνη», ενώ,
αντίθετα, ευεπίφορα σε κλείσιμο είναι όλα τα διυλιστήρια της Γαλλίας καθώς όλα –πλην
ενός -στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Επίσης, οι
συντάκτες της μελέτης έλαβαν υπ΄όψιν και παράγοντες που εμποδίζουν το κλείσιμο μονάδων,
όπως το κόστος περιβαλλοντικού καθαρισμού της τοποθεσίας των μονάδων ή το
πολιτικό κόστος υπό το βάρος διαμαρτυριών για την απώλεια θέσεων εργασίας.
Έτσι, εννέα διυλιστήρια της περιοχής, συνολικής δυναμικότητας 1,5 εκατ.
βαρελιών την ημέρα, κρίνονται, αν συνυπολογιστούν και τα κριτήρια αυτά, ότι
αποφεύγουν το κλείσιμο, και, άρα, η υποθετική μείωση της συνολικής διυλιστικής
δυναμικότητας της ΒΔ Ευρώπης «πέφτει» στο 35% της σημερινής.
Τέλος, όπως παρατηρεί ο ΙΕΑ, η εταιρεία που ια
προβεί πρώτη σε κλείσιμο μονάδας διύλισης θα έχει μειονέκτημα, γιατί οι
εταιρείες που δεν αποσύρουν, τελικά, την μη χρησιμοποιούμενη δυναμικότητά τους είναι
αυτές, που τελικά επωφελούνται από τη βελτίωση στα περιθώρια διύλισης, ακόμη κι
όταν αυτή είναι προσωρινή. Αυτή η παραλλαγή του «διλήμματος του φυλακισμένου»
είναι που προσθέτει, σύμφωνα με τον Οργανισμό, επιπλέον περιπλοκές στη
διαδικασία εξορθολογισμού της διυλιστικής βιομηχανίας στις ελεύθερες αγορές.