Η μετάβαση σε μία νέα εποχή για τον ενεργειακό τομέα, συνοδεύεται από μεγάλες ευκαιρίες, αλλά και αβεβαιότητες, καθώς και αναπάντητα, προς το παρόν τουλάχιστον, ερωτήματα, όπως επισήμανε κατά την ομιλία του στο «2nd Global Oil & Gas South East Europe and Mediterranean Summit» o επικεφαλής της περιφερειακής διεύθυνσης για την Ευρώπη της εταιρείας Energy Exemplar, κ. Χρήστος Παπαδόπουλος.
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της νέας εποχής είναι η ομαλή ενσωμάτωση των ΑΠΕ και των καθαρών τεχνολογιών στον ενεργειακό σύστημα. Σε ένα περιβάλλον που διακρίνεται από την υποχώρηση των μεγάλων εταιρειών κοινής ωφέλειας, καθώς και των κολοσσών του πετρελαϊκού τομέα, η πλεονάζουσα παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας οδηγεί σε μεγάλη αποκλιμάκωση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά και, όπως είπε ο κ. Παπαδόπουλος αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού για το σύνολο του ενεργειακού τομέα σε διεθνή κλίμακα.
Δύο είναι τα θεμελιώδη ερωτήματα που αναδεικνύονται απ' αυτές τις αλλαγές, σημείωσε: Αφενός ποια θα είναι η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αφετέρου πόσο θα διαρκέσει η μεταβατική εποχή για το φυσικό αέριο.
Καθώς αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή ότι το φυσικό αέριο είναι το κυρίαρχο καύσιμο της μεταβατικής περιόδου προς έναν απανθρακοποιημένο ενεργειακό τομέα, το ερώτημα στο οποίο δύσκολα μπορεί να απαντήσει κανείς σήμερα είναι πόσο θα διαρκέσει αυτή η μεταβατική περίοδος.
Αυτό δεν αποτελεί ένα θεωρητικό ζήτημα: Οι επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα είναι μακροπρόθεσμες, εκτείνονται δηλαδή σε χρονικό ορίζοντα μερικών δεκαετιών, συνεπώς η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει μεγάλη σημασία και οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα κοστίσουν πολλά δισ. δολάρια.
Τα σημεία στα οποία πρέπει να εξετάσουμε αυτή την περίοδο, προσέθεσε, είναι η ευελιξία των συστημάτων με περισσότερη έμφαση στις αγορές εξισορρόπησης, τα έξυπνα δίκτυα, οι μηχανισμοί απόκρισης στη ζήτηση (demand response), η αποθήκευση ενέργειας και η επέκταση του ηλεκτρισμού στον τομέα των μεταφορών.
Ο κ. Παπαδόπουλος εμφανίστηκε επιφυλακτικός σχετικά με τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της αγοράς φυσικού αερίου, τονίζοντας ότι προτεραιότητα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της ζήτησης και μετά να γίνει η απαραίτητη συζήτηση για τις υποδομές και την ασφάλεια εφοδιασμού.
Σε ότι αφορά ειδικότερα την Ευρώπη, ο κ. Παπαδόπουλος μίλησε για τους στόχους του gas target model, την πορεία των τιμών στην ευρωπαϊκή αγορά, καθώς και τις νέες εξελίξεις στην αλυσίδα προμήθεια φυσικού αερίου, όπου σταδιακά αρχίσουν να εμφανίζονται αυτό που ονομάζει ο ACER «εικονικοί αγωγοί», δηλαδή η καύση φυσικού αερίου (LNG) στα πλοία, η μεταφορά μέσω φορτηγών και η κατασκευή σταθμών συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) που τροφοδοτούνται με LNG.
Στη γειτονιά μας. την ευρύτερη ΝΑ Ευρώπη, η ανάπτυξη των σχετικών υποδομών είναι ακόμα πολύ περιορισμένη, με αποτέλεσμα την έλλειψη ευελιξίας. Μία έλλειψη που, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ACER, κόστισε περί τα 7 δισ. ευρώ το 2013.
Επιπλέον, οι χώρες της περιοχής, όπως ανέφερε ο κ. Παπαδόπουλος, υστερούν σε σχέση με την Κεντρική και ΒΔ Ευρώπη, σε ότι αφορά την επέκταση των μηχανισμών αγορών για την τιμολόγηση της προμήθειας φυσικού αερίου, καθώς στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό ακόμα σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια που συνδέονται με την πορεία των τιμών του πετρελαίου.