Θέμα Αξιοπιστίας της Κυβέρνησης η Ακύρωση του Διαγωνισμού Πώλησης του ΔΕΣΦΑ

Ενώ εντείνεται η φημολογία περί ηρωικής εξόδου από την κυβέρνηση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Πάνου Σκουρλέτη, σε ένα πιθανό ανασχηματισμό (που διαρκώς αναβάλλεται λόγω κλιμακούμενων αντιδράσεων εντός του ΣΥΡΙΖΑ), το θέμα της ολοκλήρωσης του διαγωνισμού αποκρατικοποίησης του Ανεξάρτητου Διαχειριστή του Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) εισέρχεται σε νέα φάση. Να υπενθυμίσουμε ότι πρόκειται για ένα διαγωνισμό που προκηρύχθηκε στα τέλη του 2012 με κατάθεση προσφορών για ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ τον Ιούνιο του 2013 και με μοναδική προσφορά για την εξαγορά πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της δεύτερης από την κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων του Αζερμπαϊτζάν, την Sο car. Η εν λόγω εταιρεία προσέφερε τίμημα €400 εκατομμυρίων για το 66% του Διαχειριστή, διαμορφώνοντας έτσι μία συνολική αποτίμηση της εταιρείας στα €600 εκατομμύρια.

Από την πρώτη στιγμή το energia. gr υποστήριξε ότι η εν λόγω προσφορά των Αζέρων ήτο απαράδεκτα χαμηλή εν όψει της υψηλής αξίας των παγίων της εταιρείας που εκτιμώνται πλησίον των €2.0 δισεκατομμυρίων και περιλαμβάνουν εκτενές δίκτυο αγωγών υψηλής πίεσης άνω των 2.500 χιλμ., δίκτυο συμπιεστών, μετρητών, αυτοματισμών, το μοναδικό τέρμιναλ LNG στη Ρεβυθούσα κλπ. Επίσης, στα πολύ θετικά στοιχεία του ΔΕΣΦΑ προσμετρούνται η σύγχρονη οργάνωση του, οι θετικές χρηματοροές και τα επίσης θετικά επί σειρά ετών αποτελέσματα του, και κυρίως λόγω του συνεχώς διευρυνόμενου πελατολογίου. Παράλληλα η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η γνωστή DG- COMP, έθεσε φραγμούς στην ολοκλήρωση της διαδικασίας με το σκεπτικό- που ήτο εξάλλου γνωστό πριν τον διαγωνισμό- ότι ένας προμηθευτής αερίου όπως η Socar δεν μπορεί να κατέχει πλειοψηφικό πακέτο σε ένα Διαχειριστή αερίου σε χώρα της Ε.Ε. όπου υπάρχει ξεκάθαρη νομολογία εδραίωσης ανταγωνισμού και προστασίας από κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης, ενώ το 3^ο Ενεργειακό Πακέτο, ήδη σε ισχύ όταν πραγματοποιήθηκε ο διαγωνισμός, εγγυάται την πρόσβαση τρίτων στα δίκτυα. Με τη Socar στο τιμόνι του ΔΕΣΦΑ υπήρχε σοβαρός κίνδυνος, εάν όχι η βεβαιότητα, οι ανωτέρω συνθήκες να μην ικανοποιηθούν.

Όπως ήτο αναμενόμενο ο διαγωνισμός σκόνταψε για τα καλά ενώ η Socar έπρεπε να εξεύρει εταίρους από Ευρωπαϊκές εταιρείες ώστε να μοιραστεί μαζί τους το 66% που απέβλεπε να αποκτήσει. Τελικά διαμορφώθηκε ένα νέο σχήμα με την συμμετοχή της Ιταλικής Snam όπου βάσει τελευταίων πληροφοριών αυτή επιθυμεί να αποκτήσει το 35% και η Socar το 31%. Τα πράγματα περιπλέχθηκαν αίφνης τον περασμένο Ιούλιο με τον Υπουργό Ενέργειας κ. Σκουρλέτη να καταθέτει τροπολογία στη Βουλή με στόχο την προστασία των καταναλωτών από την επιβολή απαράδεκτα υψηλών τελών μεταφοράς τα οποία, όταν κατακυρώθηκε στην Socar η πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ με το ισχύον τότε νομοθετικό πλαίσιο, θα αυξάνονταν στο 68%, ενώ μετά την τροπολογία οι αυξήσεις αναμένεται να κινηθούν στο πλέον λογικό επίπεδο των 33-66%.

Ως γνωστό η Socar με αφορμή την αλλαγή του ανωτέρω νομοθετικού πλαισίου και την προεξόφληση μικρότερων εσόδων σε βάθος 30ετίας (αγνοώντας ηθελημένα ότι λόγω προβλεπόμενης σημαντικής αύξησης της κατανάλωσης τα έσοδα και τα σχετικά κέρδη θα εκτοξευθούν) απαιτεί τώρα μείωση του τιμήματος των €400 εκατομμυρίων κατά τουλάχιστον 25%. Κάτι που οφείλεται πρωτίστως στα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει η ίδια, τελευταία, (και στα οποία έχει αναφερθεί εκτενώς το energia. gr, βλέπε «Που θα βρει τα χρήματα για τον ΔΕΣΦΑ η Socar;» και «Να επέμβει ο εισαγγελέας στο θέμα της Socar για να σταματήσει η διασπορά ψευδών ειδήσεων») συνέπεια της κατακόρυφης μείωσης των τιμών του αργού, και ζητά επιπλέον την καταβολή του τιμήματος σε δόσεις, ως να επρόκειτο για αγορά αυτοκινήτου! Με την ελληνική πλευρά να υποστηρίζει, και πολύ σωστά, ότι μείωση του τιμήματος παραβιάζει τη συμφωνία αγοραπωλησίας μετοχών που υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2013 και τους αγοραστές να επιμένουν στις ανεδαφικές θέσεις τους ότι θα «υποστούν απαράδεκτα υψηλές απώλειες», ο διαγωνισμός έφθασε σε αδιέξοδο, με την εγγυητική επιστολή συμμετοχής της Socar να λήγει στις 31 Οκτωβρίου.

Μετά την παράταση ενός μηνός που δόθηκε, με συμφωνία των δύο μερών, οι μεν αγοραστές αποβλέπουν σε μία οριακή έστω υποχώρηση της Ελληνικής πλευράς ως προς το τίμημα ενώ η κυβέρνηση (μέσω του οικονομικού συμβούλου του Πρωθυπουργού, Δ. Λιάκου, που έχει αναλάβει τις διαπραγματεύσεις μετά τη διαφωνία Π. Σκουρλέτη για τον χειρισμό του όλου θέματος) προβάλλει ως απάντηση τον αναθεωρημένο κανονισμό της ΡΑΕ τιμολόγησης του ΔΕΣΦΑ, μέσω του οποίου αυξάνονται τα ανακτήσιμα ποσά για την περίοδο 2006-2016. Από τα 285 εκατ. ευρώ που προέβλεπε η τροπολογία Σκουρλέτη αυτά θα αυξηθούν τώρα στα 326 εκατ. ευρώ ενώ επιπλέον, μειώνεται ο χρόνος ανάκτησης τους από τα 40 χρόνια της ανωτέρω ρύθμισης στα 20 χρόνια. Έτσι, η ανακτήσιμη διαφορά θα προσαυξάνεται για τον χρόνο που μεσολαβεί και μέχρι την πλήρη ανάκτησή της, με βάση τον πληθωρισμό αλλά και με ένα επιπλέον συντελεστή από 0 έως 5% τον χρόνο, ανάλογα με το κόστος δανεισμού που θα έχει ο ΔΕΣΦΑ κάθε χρόνο. Με βάση αυτές τις δύο τροποποιήσεις η εκτιμώμενη αύξηση στα τέλη χρήσης δικτύου του ΔΕΣΦΑ θα ανέλθει στο 36% έναντι 23% που είχε εισηγηθεί αρχικά η ΡΑΕ στη βάση της τροπολογίας Σκουρλέτη.

Παρά την σημαντική, και εκ των πραγμάτων, υποχώρηση της Ελληνικής πλευράς, οι επίδοξοι αγοραστές, κυρίως η Socar, φαίνεται να επιμένουν σε σημαντική μείωση του τιμήματος κάτι το οποίο θα φέρει την αποτίμηση της αξίας του ΔΕΣΦΑ κάτω από τα €400. Τόσο το ευτελές πλέον τίμημα όσο και ο προσβλητικός, για την Ελληνική πλευρά, και διάτρητος τρόπος συναλλαγής με την Αζέρικη πετρελαϊκή, που φαίνεται να έχει το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα διασυρμού, εάν όχι απαξίωσης, του Διαχειριστή ο οποίος όμως έχει τον πρώτο λόγο για ένα μεγάλο μέρος της εφαρμοζόμενης σήμερα εξωστρεφούς ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης. «Υπό αυτές τις συνθήκες», παρατηρούν έμπειρα στελέχη της αγοράς, «είναι εξαιρετικά δύσκολο η χώρα να διαπραγματευθεί με επιτυχία πόσο μάλλον να υλοποιήσει το επιδιωκόμενο πρόγραμμα ενίσχυσης των διεθνών διασυνδέσεων με Βουλγαρία ( IGB), με FYROM ( IGF) και με Ιταλία ( IGI) προωθώντας συγχρόνως μεγαλεπήβολα, αλλά απαραίτητα μακροπρόθεσμα σχέδια, όπως αυτό του East Med. Με ένα ιδιοκτησιακό καθεστώς Socar διακινδυνεύουν ακόμα με καθυστέρηση τα σχέδια επέκτασης του εθνικού δικτύου στη Βόρεια Ελλάδα και η τροφοδοσία με LNG του νησιωτικού χώρου και Δ. Ελλάδας».

Εν όψει των ανωτέρω ο πλήρης απεγκλωβισμός της κυβέρνησης από έναν έτσι και αλλιώς άδοξο διαγωνισμό, που η συνέχιση του μόνο προβλήματα και συγκρούσεις υπόσχεται, κρίνεται από κάθε άποψη αναγκαίος. Όπως υποστηρίζουν πλέον πολλά στελέχη του ενεργειακού τομέα, είναι προτιμότερο η κυβέρνηση να προχωρήσει στην ακύρωση του διαγωνισμού, (με την μη αποδοχή παράτασης ισχύος της εγγυητικής της Socar πέρα της 30/11) προκειμένου να διασφαλίσει την αξιοπιστία και το κύρος του ΔΕΣΦΑ και ότι έχει απομείνει από αυτό της Ελληνικής Δημοκρατίας.