Σε έναν ιδανικό κόσμο, τα σκουπίδια δεν θα υπήρχαν. Ωστόσο, κάθε
χρόνο οι καταναλωτές πετούν χιλιάδες τόνους σκουπιδιών στους ευρωπαϊκούς
δρόμους μόνο. Πολλά από αυτά τα σκουπίδια καταλήγουν στους ποταμούς και
τις θάλασσες. Έχουν διαμορφωθεί αρκετές προσεγγίσεις για αντιμετώπιση
αυτής της κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής πρόκλησης -
χρειάζονται όμως πολύ περισσότερα, επισημαίνει η πανευρωπαϊκή πλατφόρμα
Clean Europe Network στην ιστοσελίδα της.
Μέρος της μετακίνησης της ΕΕ σε μιαν κυκλική οικονομία - μέσω της
δημιουργίας νέων κανόνων για να καταστεί η Ευρώπη πιο αποδοτική στη
χρήση πόρων - αφορά την πρόληψη της ρίψης σκουπιδιών σε πόρους που
μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν αντί να επιβαρύνουν το περιβάλλον. Το
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει προτείνει να ενισχύσει την πρόληψη στοιχείων
δημιουργίας σκουπιδιών στο προσχέδιο κυκλικής οικονομίας της ΕΕ με
διάφορους τρόπους, ιδιαίτερα μέσω της έντονης εστίασης στην
ευαισθητοποίηση ανάμεσα στους καταναλωτές και την καλύτερη επιμόρφωσή
τους για πρόληψη της ρίψης σκουπιδιών στην πηγή τους.
Το Κοινοβούλιο μελετά, επίσης, διάφορους τρόπους επιχορήγησης
μεγαλύτερων προσπαθειών πρόληψης της ρίψης σκουπιδιών, περιλαμβανομένης
της επιβολής μέρους του κόστους στους παραγωγούς των προϊόντων που
καταλήγουν σε σκουπίδια, για παράδειγμα, καθιστώντας το κόστος
συμμετοχής σε σχέδια Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (μια υποχρέωση που
πολλοί παραγωγοί ήδη αντιμετωπίζουν για να βοηθήσουν στην επεξεργασία
των προϊόντων τους μετά τη χρήση τους) ανάλογο της συχνότητας κατάληξης
του προϊόντος σε σκουπίδι.
Σε γενικές γραμμές, τα μέτρα πρόληψης των σκουπιδιών που βρίσκονται
προς συζήτηση γίνονται ολοένα και πιο συγκεκριμένα, με κάποιους να
εισηγούνται ακόμα και την απαίτηση όπως οι χώρες της ΕΕ αναπτύξουν
συγκεκριμένα μέτρα για να στοχεύσουν αντικείμενα που αποτελούν “την
κύρια πηγή σκουπιδιών”, περιλαμβανομένων των 10 ειδών που απαντώνται
συχνότερα ως σκουπίδια στις παραλίες.
Το Κοινοβούλιο προτείνει, επίσης, την προσεκτική παρακολούθηση της
προόδου που επιτυγχάνεται στην πρόληψη των σκουπιδιών, μέσω μιας κοινής
ευρωπαϊκής μεθοδολογίας για σκουπίδια με βάση τα χερσαία σκουπίδια. Μέλη
της Clean Europe Network έχουν ήδη επιτύχει καλή πρόοδο στον τομέα αυτό
- ως αναπόσπαστο μέρος μιας επιτυχούς μακροχρόνιας στρατηγικής πρόληψης
των σκουπιδιών.
Η ψηφοφορία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
(που πρωτοστατεί στους νέους κανόνες της ΕΕ για την κυκλική οικονομία)
αρχικά προγραμματιζόταν για τις αρχές Νοεμβρίου, αλλά έχει αναβληθεί για
το τέλος Ιανουαρίου, ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος για την εξεύρεση
συμβιβασμών στα εναπομείναντα δύσκολα σημεία (εκατοντάδες τροποποιήσεις
του αρχικού προσχεδίου). Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται η έκταση στην
οποία οι χώρες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να περιορίσουν τη χρήση
προϊόντων μίας χρήσης ώστε να προλαμβάνουν τη δημιουργία σκουπιδιών.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η ρίψη σκουπιδιών δεν εμφανιζόταν
στους κανονισμούς της ΕΕ για τα απορρίμματα μέχρι τώρα, η αλλαγή στον
τρόπο σκέψης και το ψηλότερο επίπεδο μεταξύ των διαμορφωτών πολιτικής
είναι αξιοσημείωτη. Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι η δυναμική δεν θα
χαθεί και ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα διαδραματίσουν το ρόλο τους στην
ευόδωση αυτών των προσπαθειών, αναφέρει η Clean Europe Network.