Μια απίθανη συμμαχία αναδύεται στη Γερμανία μεταξύ των Συντηρητικών Χριστιανοδημοκρατών της Καγκελαρίου Merkel και της αντιπολίτευσης των Πρασίνων. Όλο και περισσότερο, ηγετικά μέλη και από τα δύο κόμματα θέλουν να σταματήσει η κατασκευή ενός δεύτερου αγωγού που θα μεταφέρει αέριο απευθείας από τη Ρωσία στη Γερμανία, κάτω από τη Θάλασσα της Βαλτικής.
Για τους βουλευτές, είναι η πολιτική και όχι η οικονομία πίσω από την αντίδρασή τους για τον Nord Stream 2, έναν επιπλέον αγωγό στο αρχικό εγχείρημα Nord Stream. Για ποιον λόγο, ρωτούν, θα πρέπει μια ομάδα ευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών να χρηματοδοτήσει ένα ρωσικό project και να εισάγει ρωσικό αέριο, χρηματοδοτώντας στην ουσία την στρατιωτική εκστρατεία του προέδρου Putin στην Συρία και για την ανάμειξή του στην Ουκρανία;
Σε μια μακροσκελή ανάλυση στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, οι πολιτικοί Robert Rottgen, ένας Χριστιανοδημοκράτης που προεδρεύει της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων στη γερμανική βουλή, και Reinhart Butikofer, ένα υψηλόβαθμο στέλεχος των Γερμανών Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συνπροεδρεύεων στο Ευρωπαϊκό Κόμμα των Πρασίνων, φέρεται να δήλωσαν πως το project θα έπρεπε να καταργηθεί για ηθικούς και πολιτικούς λόγους.
Το κόμμα που συνεχίζει να υποστηρίζει το εγχείρημα είναι το Σοσιαλδημοκρατικό, που είναι εταίρος του κυβερνητικού συνασπισμού. Και το πρόσωπο που διασφαλίζει ότι οι Σοσιαλδημοκράτες δεν θα αποσύρουν την υποστήριξή τους, είναι ο πρώην Γερμανός Καγκελάριος, Gerhard Schroeder.
Ο Schroder προσφάτως ανέλαβε χρέη προέδρου στο δ.σ. του Nord Stream 2. Όπως ο αρχικός Nord Stream, ο νέος αγωγός κατασκευάζεται από την Gazprom, τον ρωσικό κρατικό ενεργειακό κολοσσό, μαζί με ένα consortium δυτικοευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών. Το consortium αυτό αποτελείται από την αυστριακή OMV, την γαλλική Engie, την γερμανική Uniper και Wintershall, και την ολλανδική Shell. Μόλις αρχίσει να λειτουργεί –προγραμματίζεται για το 2019- ο αγωγός θα μεταφέρει 55 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως στη Γερμανία.
Η συμφωνία για την κατασκευή του πρώτου αγωγού Nordstream υπεγράφη το 2005 όταν ο Schroder ήταν Καγκελάριος. Στη διάρκεια της θητείας του στην Καγκελαρία, από το 1998 μέχρι το 2005, σύναψε πολύ στενές σχέσεις με τον Putin. Αμέσως μετά την ήττα στις εκλογές του 2005 από τη Merkel, εντάχθηκε στο δ.σ. του Nord Stream, και έγινε ουσιαστικά ο πιο σημαντικός λομπίστας της Gazprom –και του Putin- για τα ρωσικά ενεργειακά και πολιτικά συμφέροντα στη Γερμανία.
Παρά την ισχυρή αντίδραση από την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής, ο πρώτος αγωγός κατασκευάστηκε. Η κύρια ένσταση της Πολωνίας δεν ήταν το γεγονός ότι θα έχανε τα τέλη διέλευσης για την μεταφορά ρωσικού αερίου κατά μήκος της περιοχής της, στη Δυτική Ευρώπη. Ήταν το γεγονός πως ο νέος αγωγός θα καθιστούσε την Ευρώπη πιο εξαρτημένη από τις ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου. Θα υπονόμευε τα σχέδια της ΕΕ για ενεργειακή ασφάλεια. Και θα καθιστούσε παρωδία τις ευρωπαϊκές προσπάθειες για διαφοροποίηση των ενεργειακών της πόρων.
Ενώ η Πολωνία πέτυχε στο να θέσει το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας υψηλά στην ατζέντα της ΕΕ, δεν θα μπορούσε να σταματήσει τον Nord Stream. Προσπαθεί ξανά με το Nord Stream 2, αυτή τη φορά μέσω της υπηρεσίας αντιμονοπωλίου της χώρας. Τον Ιούλιο του 2016, το πολωνικό γραφείο ανταγωνισμού και καταναλωτικής προστασίας, αρνήθηκε να εγκρίνει την κοινοποίηση στην Πολωνία μιας κοινοπραξίας για την κατασκευή και λειτουργία του νέου αγωγού, με το σκεπτικό ότι ο Nord Stream 2 θα περιορίσει τον ανταγωνισμό στις προμήθειες φυσικού αερίου.
Η κοινοπραξία φάνηκε να διαχωρίζει την θέση της από τέτοιες προσπάθειες να εκτροχιαστεί ο αγωγός. "ΟΙ αιτούντες έχουν αποφασίσει να αποσύρουν από κοινού την κοινοποίηση του ελέγχου συγχώνευσης από τις πολωνικές αρχές ανταγωνισμού”, σύμφωνα με ανακοίνωση του consortium Nord Stream 2. Η ομάδα πρόσθεσε ότι το project θα προχωρούσε έτσι και αλλιώς.
Τώρα εναπόκειται στην Κομισιόν, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, να αποφασίσει εάν τα υπεράκτια και εσωτερικά μέρη του Nord Stream 2, συμμορφώνονται με το τρίτο ενεργειακό πακέτο της ένωσης, που στόχο έχει να δημιουργήσει μια ενιαία αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Ουσιαστικά, οι ανταγωνιστές πρέπει να έχουν πρόσβαση στους αγωγούς.
Οι απόψεις της Κομισιόν έχουν σημασία. Η Gazprom εγκατέλειψε τα σχέδια για την δημιουργία του αγωγού South Stream, ο οποίος θα είχε φέρει αέριο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω αγωγών χτισμένων κάτω από την Μαύρη Θάλασσα. Επειδή η ρωσική εταιρεία δεν θα ανοίξει τον αγωγό σε ανταγωνιστές, έπρεπε να ξεφορτωθεί το όλο και πιο δαπανηρό project.
Επίσης, ό,τι συμβαίνει στο Βερολίνο έχει μεγάλη σημασία. Η Merkel θα μπορούσε να σταματήσει τον Nord Stream 2. Τον είχε ήδη υπερασπιστεί ως μια καθαρά οικονομική οντότητα, ακόμη κι αν το project έχει γίνει έντονα πολιτικό. Οι συντηρητικοί και Πράσινοι βουλευτές υποθέτουν ότι η Merkel είναι απρόθυμη να βγει στο προσκήνιο διότι πρέπει να κρατήσει τους Σοσιαλδημοκράτες στον συνασπισμό.
Αλλά είναι δύσκολο να δούμε τους Σοσιαλδημοκράτες να αποχωρούν με μόλις έναν χρόνο πριν από τις επόμενες γερμανικές κοινοβουλευτικές εκλογές. Με το δικό τους κόμμα να βρίσκεται πίσωστις δημοσκοπήσεις και εν τω μέσω αβεβαιότητας σχετικά με το εάν ο μετριοπαθής ηγέτης τους, Sigmar Gabriel, θα σταθεί εναντίον της Merkel, οι Σοσιαλδημοκράτες είναι σε μια πολύ αδύναμη θέση.
Όχι μόνο αυτό. Οι νεότεροι Σοσιαλδημοκράτες αντιτίθενται στον Nord stream 2 όπως και στις εγχώριες και τις εξωτερικές πολιτικές του Putin. Αλλά αποτελούν ακόμη μειοψηφία. Ο Gabriel, ο οποίος το 2015 είπε στον Putin ότι θα αγνοούσε οποιαδήποτε απόφαση της ΕΕ για τον Nord Stream 2, δεν έχει αλλάξει πορεία. Ένας λόγος είναι ότι ο Schroder ακόμη ασκεί τεράστια επιρροή στους Σοσιαλδημοκράτες.
Άλλος ένας λόγος είναι η μεγάλη επιθυμία για την Ostpolitik -την προηγούμενη γερμανική πολιτική επαναπροσέγγισης με την Μόσχα- βασισμένη στην αίσθηση ότι οι μεγάλες οικονομικές συμφωνίες μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας θα δεσμεύσουν την Ρωσία στην Ευρώπη και θα επηρεάσουν θετικά την πολιτική και οικονομική κατεύθυνση της χώρας. Αυτό ξεκάθαρα δεν έχει συμβεί.
Το οποίο εγείρει το ερώτημα γιατί η Merkel συνεχίζει να υποστηρίζει τον Nord Stream 2 καθώς όλο και περισσότεροι Χριστιανοδημοκράτες και Πράσινοι εκδηλώνονται εναντίον του project. Είναι μια αινιγματική πολιτική που καταστρέφει την θέση της Γερμανίας μεταξύ των Ανατολικών της γειτόνων, υπονομεύει την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια, και αυξάνει την γερμανική εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
(Πηγή: capital.gr/Carnegie Europe)