Οι χώρες-μέλη της ΕΕ βρίσκονται πολύ κοντά σε έναν συμβιβασμό επί της περίπλοκης πρότασης με σκοπό την αποτροπή σοβαρών προβλημάτων στον εφοδιασμό τους με φυσικό αέριο, η οποία συμπεριλαμβάνει την κοινοποίηση λεπτομερών πληροφοριών για τις συμβάσεις που συνάπτουν, αλλά και τη διακρατική συνεργασία, όπως έκανε γνωστό χθες η σλοβακική προεδρία της ΕΕ.
Οι μειώσεις των ποσοτήτων που πωλούσε η Ρωσία στα κράτη-μέλη, που επιβλήθηκαν το 2006 και το 2009, αποκάλυψαν πόσο ευάλωτη είναι η ΕΕ, και ιδιαίτερα οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, σε ό,τι αφορά την ενεργειακή ασφάλεια. Η Gazprom καλύπτει σχεδόν το ένα τρίτο των αναγκών των κρατών-μελών σε αέριο.
Όμως η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προωθήσει έναν μηχανισμό με τον οποίο θα επιτευχθεί στενότερη εποπτεία και διασυνοριακή συνεργασία είχε θορυβήσει τις μεγαλύτερες χώρες-μέλη, που ανησυχούσαν για το ενδεχόμενο οι Βρυξέλλες να επέμβουν σε υπερβολικό βαθμό.
«Ξεκαθαρίσαμε σήμερα ότι μια τέτοια κατάσταση (σ.σ. η διακοπή του εφοδιασμού με αέριο) δεν πρέπει να επαναληφθεί", τόνισε ο Πίτερ Ζίκα, υπουργός Οικονομίας της Σλοβακίας -η χώρα του οποίου ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ- στους δημοσιογράφους έπειτα από μια συνάντηση που είχε με αντιπροσωπείες από άλλα κράτη-μέλη με αντικείμενο ενεργειακά ζητήματα.
Παρά τις ενστάσεις τις οποίες πρόβαλαν η Γαλλία και η Γερμανία για την αποκάλυψη δυνητικά ευαίσθητων στοιχείων για εμπορικές συμφωνίες, η συμφωνία η οποία επιτεύχθηκε χθες ανοίγει τον δρόμο για διαβουλεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις αρχές της επόμενης χρονιάς, το τελικό στάδιο στη μακρά διαδικασία κατάρτισης ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Οι υπουργοί συμφώνησαν στην πρόταση της Κομισιόν να της παραχωρούν πρόσβαση στις λεπτομέρειες -εξαιρουμένων των στοιχείων που αφορούν τις τιμές- για μακροπρόθεσμες συμβάσεις που αντιστοιχούν στο 40% ή περισσότερο της ετήσιας κατανάλωσης αερίου ή αποτελούν "κλειδί για την ασφάλεια των προμηθειών" των χωρών μελών.
Παρακάμπτοντας τις ενστάσεις πολλών χωρών κρατών στο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλει την περιφερειακή συνεργασία προκειμένου να εγγυηθεί την ασφάλεια των προμηθειών, τα κράτη μέλη συμφώνησαν να συνεργαστούν βάσει των εκτιμήσεων για τους κινδύνους.
"Δεν είναι ακριβώς αυτό που προτείναμε (...) αλλά είμαι αρκετά ευτυχής" με αυτό που συμφωνήθηκε, δήλωσε ο Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, ο Ευρωπαίος επίτροπος για το Κλίμα και την Ενέργεια, αναφερόμενος στο σχέδιο, που προβλέπει πως η ΕΕ θα χωριστεί σε εννέα περιοχές που δυνητικά μπορεί να μοιράζονται τις προμήθειες τους.
Μια εκτίμηση που θα διεξαγάγει ένας φορέας εκπροσώπησης των εταιρειών μεταφοράς αερίου, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου (ΕΔΔΣΜΑ) θα αποτελέσει τη βάση για την ενδεχόμενη λήψη μέτρων διασυνοριακής συνεργασίας, όπως η κατεπείγουσα δημιουργία διαδρόμων εφοδιασμού κατά μήκος υπαρχουσών υποδομών.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν καταρχήν, ως μέτρο ύστατης προσφυγής, στην αναδρομολόγηση ποσοτήτων αερίου από τη μια χώρα στην άλλη σε περίπτωση σημαντικής μείωσης των προμηθειών, αφού όμως συμφωνηθούν κανόνες για την αποζημίωση των ιδιωτικών εταιρειών που εφοδιάζουν τα κράτη.
Πηγές προσκείμενες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανέφεραν ότι τα κράτη μέλη βρίσκονται επίσης κοντά σε μια συμφωνία, που ενδέχεται να επιτευχθεί εντός της εβδομάδας, με το ΕΚ όσον αφορά το αίτημα των Βρυξελλών να εξετάζει η Κομισιόν τις διμερείς συμφωνίες ανάμεσα σε χώρες-μέλη και κράτη όπως είναι η Ρωσία.
Η Κομισιόν θέλει να αποφύγει τον κίνδυνο να βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με τους νομικούς πονοκεφάλους που δοκίμασε όταν αποφάνθηκε πως ο υπό σχεδιασμό ρωσικός αγωγός South Stream, που θα περνούσε κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα, παραβίαζε το κοινοτικό πλαίσιο για τον ανταγωνισμό.