Ο Κομβικός Ρόλος της Βιομηχανίας στην Ενεργειακή Ασφάλεια της Χώρας

Η δοκιμασία που προκάλεσε και στο εγχώριο ενεργειακό σύστημα η έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας που παρατηρήθηκε στην Ευρώπη λόγω του μαζικού προγράμματος συντήρησης των πυρηνικών μονάδων της EDF, ανέδειξε και τον καθοριστικό ρόλο της ελληνικής βιομηχανίας στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Η διακοψιμότητα βρέθηκε στο στόχαστρο σφοδρής κριτικής όταν τέθηκε σε εφαρμογή και στην ελληνική αγορά, καθώς παράγοντες της αγοράς υποστήριζαν ότι είναι ένα περιττό μέτρο αφού δεν υφίσταται θέμα επάρκειας ισχύος στο ηλεκτρικό σύστημα και ότι ουσιαστικά αποτελούσε έναν έμμεσο τρόπο κρατικής επιδότησης των βιομηχανικών καταναλωτών. Ωστόσο, η εμπειρία των τελευταίων εβδομάδων απέδειξε το ακριβώς αντίθετο: Ότι πρόκειται για ένα μέτρο που θα προσφέρει, όποτε χρειαστεί, πολύτιμες εφεδρείες στην ηλεκτρική αγορά, όταν όλο τα άλλα «όπλα» για την αντιμετώπιση τυχόν σοβαρών προβλημάτων στην επάρκεια ισχύος αποδεικνύονται στην πράξη αναποτελεσματικά
energia.gr
Τετ, 4 Ιανουαρίου 2017 - 10:25
Η δοκιμασία που προκάλεσε και στο εγχώριο ενεργειακό σύστημα η έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας που παρατηρήθηκε στην Ευρώπη λόγω του μαζικού προγράμματος συντήρησης των πυρηνικών μονάδων της EDF, ανέδειξε και τον καθοριστικό ρόλο της ελληνικής βιομηχανίας στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

Η διακοψιμότητα βρέθηκε στο στόχαστρο σφοδρής κριτικής όταν τέθηκε σε εφαρμογή και στην ελληνική αγορά, καθώς παράγοντες της αγοράς υποστήριζαν ότι είναι ένα περιττό μέτρο αφού δεν υφίσταται θέμα επάρκειας ισχύος στο ηλεκτρικό σύστημα και ότι ουσιαστικά αποτελούσε έναν έμμεσο τρόπο κρατικής επιδότησης των βιομηχανικών καταναλωτών. Ωστόσο, η εμπειρία των τελευταίων εβδομάδων απέδειξε το ακριβώς αντίθετο: 

Ότι πρόκειται για ένα μέτρο που θα προσφέρει, όποτε χρειαστεί, πολύτιμες εφεδρείες στην ηλεκτρική αγορά, όταν όλο τα άλλα «όπλα» για την αντιμετώπιση τυχόν σοβαρών προβλημάτων στην επάρκεια ισχύος αποδεικνύονται στην πράξη αναποτελεσματικά.

Στο διήμερο 23-24 Δεκεμβρίου, στο αποκορύφωμα της κρίσης που δοκίμασε τις αντοχές του συστήματος, οι μεγάλες βιομηχανίες που συμμετέχουν στο σχήμα της διακοψιμότητας σταμάτησαν τη λειτουργία τους, κόβοντας πραγματική και όχι «εικονική» παραγωγή. 

Το κυριότερο πρόβλημα που εκδηλώθηκε εκείνη την περίοδο, σύμφωνα με κύκλους της βιομηχανίας, είναι το θέμα των εξαγωγών, καθώς με φορτίο θερμικών μονάδων 10.000 MW στο σύνολο της χώρας και εξαγωγές περί τα 1.500 MW, υπήρχαν δυσκολίες να καλυφθεί η απογευματινή ισχύ, ειδικά τις ημέρες των Χριστουγεννιάτικων εορτών που έφθανε στα 8.700 MW περίπου.

Υπό «κανονικές» συνθήκες, το εγχώριο σύστημα στηρίζεται από τις εισαγωγές. ωστόσο, όταν σημειώνεται αύξηση των εξαγωγών, δοκιμάζονται οι αντοχές του, ιδίως όταν δεν διαθέσιμες όλες οι -θερμικές- μονάδες. Για παράδειγμα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, όλο τον Δεκεμβρίου ήταν εκτός συστήματος οι λιγνιτικές μονάδες Αγ. Δημήτριος 1 και 4 της ΔΕΗ, στερώντας πολύτιμη ισχύ από το σύστημα.

Σημειώνεται επίσης ότι παραμένει εκτός λειτουργίας η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ιταλία. Σε διαφορετική περίπτωση, οι πιέσεις από τις εξαγωγές θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες (περί τα 500 MW).

Η πρόσφατη κρίση απέδειξε λοιπόν, κατά παράγοντες της βιομηχανίας πρώτον ότι υπό έκτακτες συνθήκες υπάρχει ζήτημα επάρκειας ισχύος στο ηλεκτρικό σύστημα και δεύτερον ότι υφίστανται κενά στην αγορά φυσικού αερίου που καλείται να αντιμετωπίσει η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και δη οι βιομηχανίες όποτε κριθεί αναγκαίο.

Για παράδειγμα, έπρεπε ήδη από τις αρχές Δεκεμβρίου να ληφθούν μέτρα ώστε να είναι «γεμάτη» η Ρεβυθούσα και να μην γίνονται χειρισμοί της τελευταίας στιγμής, προς αναζήτηση ενδεχομένως φθηνότερων τιμών στην spot αγορά.

Σε ότι αφορά καθαυτό το μέτρο της διακοψιμότητας, φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος το αίτημα για επέκταση της ισχύος του και μετά το Νοέμβριο του 2017, οπότε λήγει η σχετική προθεσμία.

Είναι κοινός τόπος πλέον και στα στελέχη της Κομισιόν, στο πλαίσιο των αλλαγών στο 3ο Ενεργειακό Πακέτο με την προώθηση των ρυθμίσεων για την απόκριση ζήτησης (demand response), ότι εφόσον η ζήτηση (οι καταναλωτές δηλαδή) δεν συμμετέχει ενεργά στην αγορά, τότε τα ενεργειακά κόστη θα εκτροχιαστούν, επιβαρύνοντας το σύνολο της οικονομίας.

Μέχρι σήμερα, η διακοψιμότητα παραμένει το μόνο λειτουργικό και αποτελεσματικό σχήμα για τη διαχείριση της ζήτησης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Μέσα στα επόμενα χρόνια, το σχήμα αυτό θα διευρυνθεί με άλλες μορφές προφανώς, περιλαμβάνοντας και τους επαγγελματικούς και οικιακούς καταναλωτές, όταν θα έχει επεκταθεί η χρήση των λεγόμενων «έξυπνων» μετρητών.