Πριν ο Γκαγκάριν γίνει ο πρώτος άνθρωπος που πέρασε τα σύνορα της γήινης
ατμόσφαιρας, είχαν ταξιδέψει στο Διάστημα οι πιο πιστοί του φίλοι. Κι
όχι μόνο η διάσημη Λάικα, αλλά τουλάχιστον πενήντα σκύλοι, οι είκοσι από
τους οποίους άφησαν την τελευταία τους πνοή
ανάμεσα στα αστέρια – μάρτυρες του ανταγωνισμού ανάμεσα στις δυο
υπερδυνάμεις για την κατάκτηση του Διαστήματος.
Να όμως που οι ιστορίες τους έρχονται επιτέλους στο φως από τα ανέκδοτα
ημερολόγια του Ολεγκ Γκατσένκο, υπεύθυνου του σχεδίου «διαστημικοί
σκύλοι» της ΕΣΣΔ. Και τα έχουν όλα: ονόματα, ημερομηνίες, διατροφή,
αναλύσεις, προγράμματα εκπαίδευσης, αλλά και μελαγχολικές
σημειώσεις, καθώς και κάποιο αποξηραμένο λουλούδι που τοποθετήθηκε
ανάμεσα στις κιτρινισμένες σελίδες στη μνήμη των χαμένων τετράποδων
ηρώων.
Δεν ήταν μόνο η Λάικα λοιπόν. Ηταν και η Μαλίνσκα που σημαίνει Μικρούλα,
η Λίσισκα (Αλεπουδίτσα), η Κουσάσκα (Δαγκωματού), η Οτβάτσνακα
(Θαρραλέα). Οι προϋποθέσεις «πρόσληψης» ήταν αυστηρές: ύψος κάτω από 35
εκατοστά, μήκος όχι περισσότερο από 43, βάρος έως
έξι κιλά. Προτιμούνταν τα «μπάσταρδα» ως πιο ανθεκτικά. Αλλα έπρεπε να
είναι και όμορφα. Γιατί όταν θα ερχόταν η στιγμή που θα αποκαλυπτόταν
στον υπόλοιπο κόσμο το μυστικό διαστημικό πρόγραμμα, οι μουσούδες τους
θα γίνονταν το σύμβολο της σοσιαλιστικής ανωτερότητας.
Με λίγα λόγια, ο σοβιετικός σκύλος θα έπρεπε να ξεπεράσει τον αμερικανό
χιμπατζή και να κατακτήσει το διάστημα πρώτος. Αλλά γιατί κομουνιστές
και καπιταλιστές επέλεγαν ακόμη και διαφορετικά ζώα; Επειδή οι
χιμπατζήδες φοβούνταν και οι αμερικανοί επιστήμονες
τους έστελναν στο Διάστημα αναισθητοποιημένους. Ενώ οι σκύλοι είναι
αφοσιωμένοι στον άνθρωπο και κάνουν ό,τι τους πεις.
Ισως κάποιοι «σύντροφοι» να πίστευαν ότι είναι αφοσιωμένοι στο κόμμα. Σε
κάθε περίπτωση, ο Ολεγκ Γκατσένκο δεν έκρυψε τη θλίψη του για τον
τραγικό θάνατο της Λάικα. Κάηκε ζωντανή. Και φυσικά πέρασαν πολλά χρόνια
για να το αποκαλύψει το καθεστώς.
Φωτό: Η Λάικα σε ρωσικά τσιγάρα αφιερωμένα στην κατάκτηση του Διαστήματος. Photo by Fox Photos/Getty Images/Ideal Images
(La Repubblica / από protagon.gr)