Σημαντική χρονιά για την επανεκκίνηση της αγοράς φωτοβολταϊκών χαρακτηρίζει το 2016 ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ). Αν και η επίδοση το περασμένο έτος, σε ότι αφορά στην εγκατεστημένη ισχύ, ήταν απογοητευτική -ανήλθε σε μόλις 5 μεγαβάτ- ήρθε ένας νόμος (4414/2016), ο οποίος έθεσε τις βάσεις για ένα νέο καθεστώς στήριξης των Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, βασισμένο σε μηχανισμούς αγοράς (feed‐in‐premium και διαγωνιστικές διαδικασίες).
Έτσι, μετά από σχεδόν τρία χρόνια επενδυτικής …άπνοιας στον χώρο των φωτοβολταϊκών, πραγματοποιήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2016 ο πρώτος πιλοτικός διαγωνισμός για νέα έργα φωτοβολταϊκών. Όπως επεσήμανε ο σύμβουλος του ΣΕΦ κ. Στέλιος Ψωμάς, μιλώντας στην εκδήλωση «Επανεκκίνηση – Αυτοπαραγωγή – Αποθήκευση ενέργειας»: οι νέες προοπτικές για την αγορά φωτοβολταϊκών», στην τελική φάση της πρώτης πιλοτικής διαδικασίας συμμετείχαν συνολικά 25 έργα (13 στη “μικρή” κατηγορία με έργα ισχύος έως 1 μεγαβάτ και 12 έργα στη “μεγάλη” κατηγορία με έργα ισχύος 1 μεγαβάτ με 10 μεγαβάτ). Επίσης, δημοπρατήθηκαν 40 MW νέων φωτοβολταϊκών.
Όμως, η 12η Δεκεμβρίου 2016 παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα φωτοβολταϊκά, όχι μόνο γιατί τη συγκεκριμένη ημέρα έγινε ο πρώτος πιλοτικός διαγωνισμός. Σύμφωνα με τον κ. Ψωμά, η ημερομηνία είναι σημαντική διότι στον διαγωνισμό συμμετείχαν έργα με επενδυτικό κόστος, τόσο χαμηλό, «που οδηγεί σε σταθμισμένο κόστος παραγωγής από φωτοβολταϊκά, χαμηλότερο από αυτό του λιγνιτικού σταθμού Πτολεμαΐδα‐5», ο οποίος αναμένεται ότι θα λειτουργήσει μετά το 2021.
Παράλληλα, όσον αφορά στην αυτοπαραγωγή με ενεργειακό συμψηφισμό (net metering), όπως έχει δεσμευθεί και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται άμεσα βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, αφού οι επιδόσεις στον τομέα, έως σήμερα, απέχουν από τις αρχικές προσδοκίες.
Έτσι, ετοιμάζεται υπουργική απόφαση με στόχο το net - metering να γίνει πιο ελκυστικό. Είναι αξιοσημείωτο ότι από το 2015 οπότε ξεκίνησε το πρόγραμμα της αυτοπαραγωγής η συμμετοχή είναι ιδιαιτέρως μικρή. Οι αιτήσεις μόλις ξεπερνούν τις 1.000 εκ των οποίων περί τις 440 έχουν προχωρήσει σε διασύνδεση και λειτουργούν κανονικά.
Το νέο καθεστώς, όπως επεσήμανε ο κ. Ψωμάς θα δίνει, για παράδειγμα, τη δυνατότητα εικονικού συμψηφισμού σε νομικά πρόσωπα και κατ’ επάγγελμα αγρότες. Εικονικός είναι ο συμψηφισμός της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, από σταθμό ΑΠΕ αυτοπαραγωγού, με την συνολική καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε εγκαταστάσεις του αυτοπαραγωγού, από τις οποίες τουλάχιστον η μια είτε δεν βρίσκεται στον ίδιο ή όμορο χώρο με τον σταθμό ΑΠΕ είτε στην περίπτωση που βρίσκεται στον ίδιο ή όμορο χώρο, τροφοδοτείται από διαφορετική παροχή.
Για την αποθήκευση ενέργειας, όπως υποστήριξε ο κ. Ψωμάς δεν υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας προδιαγραφές για την εγκατάσταση συσσωρευτών σε συστήματα αυτοπαραγωγής. «Ενώ δεν έχουν καθοριστεί ακόμη τέτοιες προδιαγραφές οι υπηρεσίες του ΔΕΔΔΗΕ αποφάσισαν αυθαίρετα πως “ηλεκτρική διαμόρφωση παράλληλης λειτουργίας του συστήματος αποθήκευσης (π.χ. συσσωρευτών) και του φωτοβολταϊκού συστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό δεν είναι αποδεκτή”», τόνισε στην ομιλία του. Πάντως, η ΕΕ, στο λεγόμενο “Χειμερινό Πακέτο” για την ενέργεια, παρουσιάζει τις προτάσεις της για το μέλλον των ΑΠΕ ως το 2030, δίνοντας έμφαση τόσο στην αυτοπαραγωγή όσο και στην αποθήκευση ενέργειας.
Πάντως, διεθνώς η σχετική αγορά συσσωρευτών τρέχει πλέον με εξαιρετικά γοργούς ρυθμούς και το κόστος της αποθηκευμένης ενέργειας έχει πέσει σχεδόν κατά 50% την τελευταία διετία και αναμένεται να πέσει εκ νέου στο μισό ως το 2020.Έτσι, αν και σήμερα τα οικονομικά οφέλη από τον συνδυασμό μπαταρίας – φωτοβολταϊκού είναι οριακά, αυτό αναμένεται να αλλάξει δραστικά την ερχόμενη πενταετία.