Για τον Χριστόφορο Κολόμβο που αναζητούσε συντομότερη διαδρομή για
την Ινδία αλλά τελικά ανακάλυψε την Αμερική λέγεται ότι όταν ξεκίνησε
δεν ήξερε πού πήγαινε και όταν έφθασε δεν κατάλαβε πού έχει φθάσει.
Κάπως έτσι μοιάζει και η δίχρονη διαπραγμάτευση για το Brexit που ξεκινά
σήμερα η πρωθυπουργός της Βρετανίας Μέι, καθώς η αβεβαιότητα σκιάζει
και τις δύο πλευρές και το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ε.Ε. των «27».
Αβεβαιότητα
όχι τόσο για το αν το διαζύγιο ανάμεσα στις δύο πλευρές θα είναι
βελούδινο-συναινετικό ή σκληρή πλήρης ρήξη, αλλά για σοβαρότερους
εκατέρωθεν υπαρξιακούς λόγους: Στις 29 Μαρτίου του 2019 μια προθεσμία
που μπορεί να παραταθεί αν συμφωνούν και οι δύο πλευρές ουδείς μπορεί
σήμερα να εγγυηθεί ότι θα υπέχουν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ε.Ε. των
«27» στη σημερινή τους σύνθεση και θεσμική πλαισίωση.
Είναι πολύ
δύσκολο να φαντασθούμε το Brexit σαν μια κλειστή διαπραγμάτευση ανάμεσα
σε δύο ομάδες, με επικεφαλής αντίστοιχα τον Βρετανό Ντέιβις και τον
Γάλλο πρώην επίτροπο Μπαρνιέ, μια κλειστή διαπραγμάτευση που δεν θα
επηρεάζεται από τους κραδασμούς των αναταράξεων και στις δύο πλευρές.
Μπορεί
το Λονδίνο να επισείει την απειλή του σκληρού Brexit της αποχώρησης,
δηλαδή χωρίς καν μια Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου αν στην πορεία της
διαπραγμάτευσης καταστεί σαφές ότι την εκδοχή αυτή δεν πρόκειται να
ακολουθήσουν η Σκοτία και η Βόρεια Ιρλανδία;
Μπορούν οι Βρυξέλλες
και το Βερολίνο να αρνηθούν μια ειδική για το Ηνωμένο Βασίλειο Ειδική
Σχέση, αν η πολιτική αστάθεια στην Ιταλία και στη Γαλλία πυροδοτήσουν
μια νέα ανάφλεξη στην κρίση της Ευρωζώνης που θα απειλεί την ίδια την
επιβίωση της Ε.Ε.; Σήμερα οι πιο ψύχραιμες φωνές μιλούν για πολύ μεγάλο
οικονομικό κόστος και για τις δύο πλευρές και τη Βρετανία και την Ε.Ε.
σε περίπτωση σκληρού Brexit. Με το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα της Ιταλίας
ωρολογιακή βόμβα ικανή να εκραγεί ανά πάσα στιγμή και με τα κόμματα της
αντιπολίτευσης να «φλερτάρουν» με σενάρια επιστροφής στη λιρέτα η και
καθιέρωσης παράλληλου με το ευρώ νομίσματος, υπάρχει χώρος για σενάρια
τιμωρητικής προς το Λονδίνο συμπεριφοράς για παραδειγματισμό όσων μπουν
στον πειρασμό να ακολουθήσουν τον δρόμο του;
Μπορεί να ξεγράψουν
Βερολίνο και Παρίσι ελαφρά τη καρδία τη βαρύνουσα στρατιωτική ισχύ της
Βρετανίας στην αναζήτηση κοινής άμυνας και ασφάλειας της Γηραιάς
Ηπείρου;
Μπορεί το Βερολίνο που ασκεί για φέτος την Προεδρία της
Ομάδας της G-20 και η Ιταλία που προεδρεύει της Ομάδας της G-7 να
διακινδυνεύσουν πλήρες αδιέξοδο στις Συναντήσεις Κορυφής του Αμβούργου
και της Ταορμίνα αντίστοιχα χωρίς να ζητήσουν τη συνδρομή του Λονδίνου,
που είναι ο μόνος παράγων που μπορεί να μεσολαβήσει ανάμεσα στον
Προστατευτισμό του Τραμπ και τους αμήχανους απέναντι στην επιθετική
στάση της Ουάσιγκτον, Ευρωπαίους;
Στις αρχές της δεκαετίας του ’50
ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντιν Άτσεσον είχε διατυπώσει την
ειρωνική διαπίστωση ότι η Βρετανία έχασε μια Αυτοκρατορία και ακόμη
αψάχνει να βρεί ένα ρόλο.
Σήμερα με την αβεβαιότητα που σκιάζει
την Ηπειρωτική Ευρώπη θα μπορούσαμε να πούμε ότι η «Δόλια Αλβιών» πήρε
αποστάσεις ασφαλείας από μιά Ε.Ε. σε συνολική περιδίνηση την πιο
κατάλληλη στιγμή.
Ούτως ή άλλως όπου και να βρίσκονται Ηνωμένο
Βασίλειο και Ε.Ε. σε δύο χρόνια θα εξακολουθεί να ισχύει το γεωπολιτικό
αυτονόητο ότι η ισορροπία στη Γηραιά Ήπειρο είναι αδιανόητη χωρίς την
ενεργό παρουσία της Βρετανίας και της Ρωσίας, μια αλήθεια που
επιβεβαιώνει η ιστορία των τελευταίων τριών αιώνων. Με την επίγνωση
αυτής της αλήθειας ο Τσόρτσιλ κράτησε την ψυχραιμία του όταν η χώρα του
έμεινε μόνη της τον Ιούνιο του 1940 μετά την ήττα της Γαλλίας από τη
Γερμανία.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 29/03/2017)