Πριν από περίπου δύο βδομάδες βγήκε «κόκκινη κάρτα, σχεδόν ταυτόχρονα
ΗΠΑ και Ρωσίας για περαιτέρω εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία: Η
Ουάσιγκτον ξεκαθάρισε ότι η κατάληψη της πρωτεύουσας των Τζιχαντιστών
στη Συρία, Ράκα, έχει ανατεθεί ως υπεργολαβία στους Κούρδους και η Μόσχα
ανακοίνωσε τη δημιουργία βάσης στην ελεγχόμενη από Κούρδους αντάρτες
περιοχή της Βορειοδυτικής Συρίας.
Το μήνυμα των δύο μεγάλων προς
την Τουρκία είναι σαφές: «δεν έχετε ρόλο εκτός συνόρων στη Μέση Ανατολή,
ούτε στη Συρία, ούτε στο Ιράκ, το καθεστώς των Κούρδων στις δύο αυτές
χώρες δεν σας αφορά. Ο Ερντογάν συνέχιζε τη ρητορική περί Λωζάνης και
Σεβρών στη δίνη της προεκλογικής εκστρατείας, σε τέτοιο σημείο που οι
ΗΠΑ αισθάνθηκαν την ανάγκη να επαναλάβουν το μήνυμα λίγο πριν από την
επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Τίλερσον, στην τουρκική πρωτεύουσα.
Στο
σημείο αυτό καταγράφηκε η σύλληψη του Τούρκου τραπεζίτη στο αεροδρόμιο
της Νέας Υόρκης, στο πλαίσιο της έρευνας για την οποία ήδη κρατείται
στις ΗΠΑ Τουρκοϊρανός έμπορος χρυσού, για δίκτυο παράκαμψης των κυρώσεων
της Ουάσιγκτον στο Ιράν, όπου υπάρχει φημολογία για εμπλοκή του
Ερντογάν και μελών της οικογενείας του. Τα όσα συνέβησαν χθες στην
Αγκυρα δίνουν στην υπόθεση πλοκή και άρωμα αστυνομικής ταινίας:
Πρώτος
ο πρωθυπουργός Γιλντιρίμ δηλώνει ότι η επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη»,
η εισβολή δηλαδή τουρκικών δυνάμεων στη Βόρεια Συρία γύρω από τον
μεγάλο ποταμό τερματίσθηκε. Τα στρατεύματα παραμένουν στις θέσεις τους,
αλλά το μήνυμα προς την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα δεν επιδέχεται
παρερμηνείες: ο Ερντογάν δεσμεύεται να μην παρενοχλήσει την κουρδική
πολιτοφυλακή YPG είτε ανατολικά, είτε δυτικά του Ευφράτη.
Δεύτερος,
χθες, ο υπουργός Δικαιοσύνης, ο οποίος κατήγγειλε τη σύλληψη του
Τούρκου τραπεζίτη ως καθαρά πολιτική ενέργεια, ένα μήνυμα που
μεταφράζεται ως εξής: Δεν πρόκειται από εδώ και στο εξής να σας
δημιουργήσουμε προβλήματα στη Συρία, μη μας δημιουργήσετε δύο βδομάδες
πριν από το Δημοψήφισμα προβλήματα εμπλέκοντας τον Ερντογάν και την
οικογένειά του στην υπόθεση παραβίασης των κυρώσεων με το Ιράν,
δραστηριότητες που, όπως είναι γνωστό, δεν γίνονται ποτέ δωρεάν.
Κατάλαβαν
πλήρως στην Αγκυρα τη σκληρή γλώσσα της Ουάσιγκτον; Το μήνυμα των ΗΠΑ
δεν αφορά μόνον την αποχή Ερντογάν από οποιαδήποτε επιχειρησιακή εμπλοκή
τουρκικών δυνάμεων στη Συρία και στο Ιράκ, αλλά και τον τερματισμό της
πίεσης για την έκδοση του Ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, που είναι μόνιμος
κάτοικος της Πενσιλβανίας από το 1999. Στις ΗΠΑ όλοι έχουν καταλάβει ότι
όταν ο Ερντογάν χρεώνει τα πάντα στον Γκιουλέν, τον αντιμετωπίζει ως
ενεργούμενο της CIA...
Το «υπονοούμενο» των ΗΠΑ προς τον
«Σουλτάνο» είναι σαφές: Τι θα λέγατε αν η Ανεξάρτητη Δικαιοσύνη
ακολουθούσε τον δρόμο της με ένα δικαστήριο να εξετάζει αν υπάρχουν
στοιχεία σε βάρος του Ιμάμη και ταυτόχρονα άλλοι «ανεξάρτητοι»
εισαγγελείς και ανακριτές να διερευνούν σε βάθος την υπόθεση παραβίασης
από Τούρκους αξιωματούχους, επιχειρηματίες και τραπεζίτες των κυρώσεων
κατά της Τεχεράνης;
Εκ πρώτης όψεως η έμμεση αλλά σαφής
αμερικανική απειλή για δικαστική εμπλοκή του Ερντογάν και μελών της
οικογένειας του παραπέμπει στους Σανμτάμ και Μιλόσεβιτς, δυστυχώς όμως
τα πράγματα είναι χειρότερα: Οι δύο παραπάνω ηγέτες όταν έχασαν την
εμπιστοσύνη των ΗΠΑ κατηγορήθηκαν ως εγκληματίες πολέμου, ενώ η απειλή
δικαστικών διώξεων κατά του Ερντογάν, του γιου του και του γαμπρού του
παραπέμπουν στον δικτάτορα του Παναμά, Νοριέγκα, που κατηγορήθηκε για
λαθρεμπόριο ναρκωτικών...
Εύλογα τίθεται το ερώτημα αν εκεί που
έχουν φθάσει τα πράγματα υπάρχει έστω και μικρή πιθανότητα συνολικού
συμβιβασμού ανάμεσα στην Αγκυρα και την Ουάσιγκτον, όσο θα βρίσκεται ο
Ερντογάν στο προεδρικό ανάκτορο.
(του Γιώργου Καπόπουλου, από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 31/03/2017