Όπως πολλές
φορές έχουμε επισημάνει μέσα από την στήλη η ενέργεια αποτελεί έναν από τους
πλέον δυναμικούς και ελπιδοφόρους τομείς της οικονομίας με τεράστιο επενδυτικό
ενδιαφέρον.
Οι επενδύσεις σε ενεργειακά
projects είτε αυτές
αφορούν μεγάλες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, αιολικά ή φωτοβολταϊκά πάρκα,
εγκαταστάσεις μεταφοράς και διανομής αερίου, έρευνα και παραγωγή
υδρογονανθράκων απαιτούν μακροχρόνιο σχεδιασμό και χαρακτηρίζονται από ένταση
κεφαλαίου.
Για αυτό και κατά την διάρκεια της τρέχουσας κρίσης κατά την περίοδο
2008-2015 επενδύθηκαν σε ενεργειακές υποδομές στην Ελλάδα περισσότερα από 14.0 δισεκατομμύρια
ευρώ, δηλαδή περίπου 2.0 δισεκατομμύρια ευρώ κατ’ έτος. Ένα ποσό που
αντιστοιχεί περίπου στο 1.5% του ΑΕΠ και θεωρείται από τα υψηλότερα σε κλαδικό
επίπεδο.
Σήμερα οι
κύριοι τομείς δραστηριότητας του Ελληνικού ενεργειακού τομέα περιλαμβάνουν:
n
διύλιση και εμπορία προϊόντων
πετρελαίου,
n
έρευνα και παραγωγή
υδρογονανθράκων (E&P),
n
παραγωγή, μεταφορά και διανομή
ηλεκτρισμού
n
εισαγωγές φυσικού αερίου και
διανομή αυτού, καθώς και
n
χρήση σε μεγάλο βαθμό των
Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) σε όλες τις μορφές τους (δηλ. ηλιακή,
αιολική, υδροηλεκτρική, βιομάζα, βιοκαύσιμα, γεωθερμία)
n
βελτίωση ενεργειακής απόδοσης,
κυρίως στον κτιριακό τομέα
Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, η ενέργεια αποτελεί έναν από
τους πιο σημαντικούς τομείς της οικονομίας που αντιστοιχεί περίπου στο 6% του
Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) της, σε σύγκριση με τη συνολική συμβολή της
τουριστικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ της χώρας, που ανήλθε σε 18.5% το 2016. Με
εκατοντάδες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ευρύ τομέα της ενέργειας και
απασχολούν άμεσα και έμμεσα περίπου 100.000 εργαζόμενους, η ενέργεια, μαζί με
τον τουρισμό και τη βιομηχανία, θεωρείται μια από τις πιο δυναμικές συνιστώσες
της οικονομίας της χώρας.
Το ενεργειακό μίγμα της Ελλάδας αναμένεται να αλλάξει αρκετά τα επόμενα 10
χρόνια με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και την πραγματοποίηση αναγκαίων
ενεργειακών υποδομών για την παραγωγή, μεταφορά, διανομή, εμπορία και χρήση
διαφόρων μορφών ενέργειας σε μια πορεία προς ένα καλύτερο μέλλον με προσιτές
τιμές. Όλα αυτά θα απαιτήσουν νέες επενδύσεις που αναμένεται να δημιουργήσουν
νέες θέσεις εργασίας. Το ΙΕΝΕ, στην μεγάλη μελέτη αναφοράς του, το “SE Europe
Energy Outlook 2016-2017”, που μόλις ολοκλήρωσε και αναμένεται να κυκλοφορήσει
εντός των επόμενων εβδομάδων, έχει εστιάσει, μεταξύ άλλων, στις ενεργειακές
επενδύσεις που κρίνονται απαραίτητες μέσα στην επόμενη δεκαετία (2016-2025).
Σε ότι αφορά την Ελλάδα οι απαιτούμενες ενεργειακές επενδύσεις μέχρι το
2025 εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε €24.5 δις, με το κύριο μέρος αυτών να
τοποθετούνται σε έργα ΑΠΕ για ηλεκτρικές και μη ηλεκτρικές χρήσεις, στο φυσικό
αέριο (επέκταση δικτύων και νέες μονάδες
LNG), και σε έργα ενεργειακής
αποδοτικότητας ιδιαίτερα σε κτίρια. Αξιόλογες επενδύσεις αναμένονται επίσης στο
τομέα της ηλεκτροπαραγωγής με αντικατάσταση λιγνιτικών μονάδων βάσης με
αντίστοιχες που θα καταναλώνουν φυσικό αέριο, στα ηλεκτρικά δίκτυα στην διύλιση
και εμπορία πετρελαιοειδών καθώς και στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων
με δραστηριότητες τόσο στην ευρύτερη περιοχή του Πρίνου όσο και στη Δυτική
Ελλάδα.
Αισθητός είναι και ο αντίκτυπος των ενεργειακών επενδύσεων στο χώρο της
απασχόλησης. Έτσι σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)
το 2013 η απασχόληση στον ενεργειακό κλάδο στην Ελλάδα έφθασε τα 92.000 άτομα
σημαντικά αυξημένη από τα 82.000 άτομα που απασχολούντο το 2008. Έκτοτε
παρατηρήθηκε κάμψη της απασχόλησης λόγω κατάρρευσης της αγοράς των
φωτοβολταϊκών αλλά και της ολοκλήρωσης ορισμένων μεγάλων έργων (λ.χ.
διυλιστήρια, θερμικοί σταθμοί παραγωγής) ενώ οι προοπτικές για την ερχόμενη
10ετία είναι θετικές από την άποψη της αύξησης της απασχόλησης στον ενεργειακό
τομέα. Με τις νέες θέσεις, σύμφωνα με εκτιμήσεις, να πρόκειται να δημιουργηθούν
στο χώρο της ενεργειακής αποδοτικότητας (κτίρια, βιομηχανία, μεταφορές) στην
αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (υπηρεσίες λιανικής), στις ΑΠΕ αλλά και στην έρευνα
και παραγωγή υδρογονανθράκων.
Πέρα από τις σοβαρές επιπτώσεις που έχουν οι ενεργειακές επενδύσεις στην
απασχόληση τα τελευταία χρόνια έχουν ενισχύσει και τις εξαγωγές με ποσά που
κυμαίνονται από 7.0 με 12.0 δισεκατομμύρια ευρώ κατ’ έτος ανάλογα με την
χρονιά! Αυτές εντοπίζονται στην εξαγωγή πετρελαιοειδών ( που ευθύνονται και για
το μεγαλύτερο μέρος από άποψη μεγεθών), καλωδίων για μεταφορά ηλεκτρικού,
σωλήνων για μεταφορά πετρελαίου και αερίου, μετρητές ηλεκτρικού και αερίου,
ηλιακοί θερμοσίφωνες και συστήματα μέτρησης και ελέγχου.
Την σημασία των επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα και την συσχέτιση τους με
την απασχόληση αλλά και τις εξαγωγές έρχεται να τονίσει το συνέδριο που
οργανώνει σήμερα στην Αθήνα το ΙΕΝΕ, σε συνεργασία με το ΕΒΕΑ και τον Πανελλήνιο
Σύνδεσμο Εξαγωγέων (βλέπε
εδώ).