Την αποχώρηση της ΔΕΠΑ από τις εταιρείες λιανικής στην αγορά αερίου, τις δύο Εταιρείες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη/Θεσσαλία, ζητούν πλέον οι μάνατζερ και μέτοχοι του 49%, η Shell και η ιταλική Eni, αντίστοιχα.
Δημοσιογραφικές πληροφορίες φέρουν τις δύο πολυεθνικές να έχουν ήδη ενημερώσει με επιστολή τους τον υπουργό Περιβάλλοντος - Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη. Παράλληλα οι εταιρείες θέτουν και το ζήτημα της αποζημίωσής τους για την κατάργηση του μονοπωλίου, στις αγορές, όπου δραστηριοποιούνται.
Πρόκειται για δύο ζητήματα που έχουν ανοίξει εδώ και καιρό, μετά τις αλλαγές στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για την απελευθέρωση της αγοράς αερίου.
Οι δύο εταιρείες, όταν ανέλαβαν κατόπιν διαγωνιστικών διαδικασιών, τη δεκαετία του 1990 την ανάπτυξη και τη λειτουργία των δικτύων πόλης σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία είχαν συνάψει συμβάσεις με το ελληνικό δημόσιο, που τους εξασφάλιζαν το μονοπώλιο στις τοπικές αγορές για περίπου 30 χρόνια.
Μετά την απελευθέρωση της αγοράς όμως και τη στόχευση των Βρυξελλών στην κατάργηση των μονοπωλίων στην ενέργεια, η Κομισιόν, με την ιδιότητα της συμμετοχής της στις διαπραγματεύσεις για τα μνημόνια, ζήτησε να καταργηθεί η αποκλειστικότητα των ΕΠΑ στη πώληση αερίου στα δίκτυα πόλης. Παράλληλα έθεσε και θέμα ασυμβίβαστου της συμμετοχής της ΔΕΠΑ στο μετοχικό κεφάλαιο των εταιρειών λιανικής, με το επιχείρημα ότι ένας κεντρικός -σχεδόν μονοπωλιακός- προμηθευτής αερίου στη χονδρική δεν μπορεί να συμμετέχει ιδιοκτησιακά στις εταιρείες - πελάτες του.
Η ΔΕΠΑ κατέχει μερίδιο 51% στις δύο ΕΠΑ από την εποχή της σύστασής τους. Πρόσφατα η ΔΕΠΑ τροποποίησε το καταστατικό της, προκειμένου να δραστηριοποιηθεί αυτόνομα στη λιανική και στον ηλεκτρισμό. Ο νέος αυτός προσανατολισμός της ΔΕΠΑ προσθέτει επιχειρήματα στη Shell και στην ΕΝΙ, αφού ο κεντρικός προμηθευτής δηλώνει την πρόθεσή του να δραστηριοποιηθεί ανταγωνιστικά στην αγορά.
Εξάλλου, οι δύο εταιρείες είχαν επιφυλαχθεί όλων των δικαιωμάτων τους, συμπεριλαμβανομένης της διεκδίκησης αποζημίωσης από το ελληνικό δημόσιο για την κατάργηση του όρου της αποκλειστικότητας στη πώληση αερίου στη λιανική, νωρίτερα από ό,τι είχε συμφωνηθεί. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, οι εταιρείες εκτιμούν τις απώλειες από το «σπάσιμο» του μονοπωλιακού δικαιώματος σε 50 εκατ. ευρώ για την κάθε μία.
Από 1ης Ιανουαρίου 2018 αποκτούν δικαίωμα πρόσβασης σε τρίτους παρόχους αερίου στη λιανική και τα νοικοκυριά, η τελευταία ομάδα καταναλωτών που παρέμενε μη απελευθερωμένη.
Κορυφαία στελέχη τόσο η Shell όσο και η ΕΝΙ σε επαφές που κατά καιρούς είχαν με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας, από το 2012-13, που άνοιξε το θέμα, άφηναν πάντα ανοικτό το ζήτημα της διεκδίκησης αποζημιώσεων.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι στην επιστολή της προς τον κ. Σταθάκη, η Shell ζητά συνάντηση με τον υπουργό, κατά την οποία θα θέσει και το θέμα αυτό. Το υπουργείο από την πλευρά του δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις απαιτήσεις για αποζημίωση και κλίνει προς την προσφυγή στη Διαιτησία.
Στελέχη του υπουργείου αμφισβητούν τα ποσά που παρουσιάζουν οι εταιρείες, για τις απώλειες εσόδων από την κατάργηση του μονοπωλίου και υπενθυμίζουν τα grants και τις επιδοτήσεις που είχαν λάβει τα προηγούμενα χρόνια για την ανάπτυξη των δικτύων πόλης. Το 2012 εξάλλου οι ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας είχαν εισπράξει επιστροφή κεφαλαίου.
Στη «φαρέτρα» με τα επιχειρήματα του υπουργείου φαίνεται να είναι και τα χιλιόμετρα των δικτύων πόλης που οι ΕΠΑ είχαν δεσμευτεί ότι θα υλοποιήσουν με βάση τις αρχικές συμβάσεις, αλλά τελικώς δεν έχουν κατασκευάσει. Ορισμένα από τα χιλιόμετρα αυτά δε, είχαν «διαγραφεί» από τις προς εκπλήρωση υποχρεώσεις με υπουργικές αποφάσεις του παρελθόντος.
Στο μέτωπο της απόσυρσης της ΔΕΠΑ από τις δύο ΕΠΑ εξετάζονται πολλά σενάρια, από την εξαγορά του ποσοστού της, μέχρι την ανταλλαγή μετοχών με το μερίδια των Shell και ΕΝΙ στις ΕΔΑ, τις νέες τοπικές εταιρίες διανομής αερίου.
Ως γνωστόν, στο πλαίσιο των μέτρων για την απελευθέρωση της αγοράς αερίου και τον πλήρη διαχωρισμό δραστηριοτήτων της διαχείρισης δικτύου από την εμπορία, οι παλαιές Εταιρείες Παροχής Αερίου έσπασαν στα δύο: Στις εταιρείες Διαχείρισης Δικτύου, τις ΕΔΑ και τις εταιρείες εμπορίας, που διατήρησαν την παλαιά ονομασία ΕΠΑ. Ακόμα, οι δύο παλαιές ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας, που έχουν κοινό μέτοχο και μάνατζερ, την ιταλική Eni, συμπτύχθηκαν σε μία εταιρεία και για τις δύο περιοχές, που έσπασε σε ΕΔΑ και ΕΠΑ.
Τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των μετόχων στις παλαιές εταιρείες έχουν περάσει και στις νέες, με τη ΔΕΠΑ να κατέχει το 51% στις νέες ΕΔΑ και ΕΠΑ και τις Shell και Εni το 49% και το μάνατζμεντ.
Εξάλλου, σε συμφωνία με τους δανειστές, η ΡΑΕ θα πρέπει ως το τέλος του χρόνου να εκπονήσει έναν «οδικό χάρτη» για την απελευθέρωση της αγοράς αερίου, ο οποίος θα αναφέρεται και στα θέματα αυτά.
(Πηγή: «Ημερηαία»)