Μπορεί προς το παρόν ο ΟΠΕΚ να πανηγυρίζει την ιστορική του συμφωνία για παράταση των μειώσεων παραγωγής, αλλά τελικά θα έρθει αντιμέτωπος με τα τρία ερωτήματα που έχει αφήσει αναπάντητα.
Θα κρατήσει η προσοδοφόρα -αλλά εύθραυστη- σχέση Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας, για όλη τη διάρκεια της συμφωνίας; Θα εξελιχθεί η αύξηση της αμερικανικής παραγωγής σε πειρασμό για τις χώρες του ΟΠΕΚ, με αποτέλεσμα να προδώσουν την ίδια τη συμφωνία τους; Και, ίσως το πιο περίπλοκο ερώτημα: τι έχει σχεδιάσει ο ΟΠΕΚ μακροπρόθεσμα;
Μετά τη λήξη της συμφωνίας το Μάρτιο, ο ΟΠΕΚ θα μπορούσε να επιστρέψει στην προηγούμενη πολιτική της «άντλησης κατά βούληση», η οποία επικράτησε μεταξύ 2014 και 2016 και βύθισε τις τιμές κάτω των 30 δολαρίων το βαρέλι. Ή το καρτέλ θα μπορούσε να συνεχίσει να προσαρμόζει την παραγωγή.
«Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαρα μηνύματα γύρω από τη στρατηγική εξόδου», επεσήμανε η Ebele Kemery, επικεφαλής ενέργειας στην JPMorgan Asset Management. «Έτσι όπως βλέπουμε την αγορά από εδώ και μπρος, θα υπάρξει υπερπροσφορά το 2018. Μιλάνε για σταθερότητα στις τιμές. Για να έχουμε σταθερότητα στις τιμές, θα πρέπει να ξέρουμε τι θα γίνει στο τέλος», τόνισε.
Νέο κατώτατο όριο
Παρά την παραδοχή ότι η ιστορική συμφωνία του Νοεμβρίου δεν κατάφερε να εξαλείψει τον κορεσμό στο πετρέλαιο, η δέσμευση πάνω από 20 μεγάλων παραγωγών να συνεχίσουν, κατάφερε να θεσπίσει ένα νέο κατώτατο όριο για τις τιμές, αρκετά υψηλότερα από τα χαμηλά που καταγράφηκαν πέρυσι.
«Ο ΟΠΕΚ αποφασίζει για μακροπρόθεσμα», εξήγησε ο Roger Diwan της IHS Markit στην Ουάσινγκτον. «Πιστεύω ότι θα παραμείνουμε μεταξύ 50 και 60 δολαρίων το βαρέλι προς το παρόν», εκτίμησε.
Το Bloomberg επισημαίνει ότι η συμφωνία, η οποία περιλαμβάνει χώρες που αντιστοιχούν στο 60% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, έχει ήδη ωφελήσει τους εθνικούς προϋπολογισμούς από τη Μόσχα μέχρι την Τεχεράνη, καθώς οι υψηλότερες τιμές υπερισχύουν της μικρότερης παραγωγής.
«Τώρα έχουμε περισσότερη εμπιστοσύνη σε μια εξισορρόπηση το 2017», σχολίασε ο Jan Stuart της Credit Suisse.
Παράλληλα ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας, Αλεξάντερ Νόβακ, ανέφερε πως η σχέση μεταξύ του ΟΠΕΚ και των άλλων παραγωγών αποτελεί «σημείο καμπής».
Αλλαγή πλεύσης
Πάντως η δυναμική αυτή μπορεί να αλλάξει το 2018, δοκιμάζοντας την όλο και πιο στενή συνεργασία Σαουδικής Αραβίας-Ρωσίας, σύμφωνα με τον Ronald Smith, ανώτατο αναλυτή πετρελαίου στη Citigroup στη Μόσχα. Ενδέχεται να μην είναι προς το συμφέρον του ισολογισμού του Βλαντιμίρ Πούτιν να κρατήσει «στο ράφι» νέα πεδία πετρελαίου. Τα χαμένα έσοδα μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα αισθητά από την κρατική Rosneft, κυρίως από projects που έχουν προγραμματιστεί για να αυξήσουν την παραγωγή το 2018 και το 2019.
«Τα νούμερα πρόκειται να γίνουν πιο διφορούμενα από εδώ και στο εξής. Κάποια στιγμή μπορεί να αποφασίσουν ότι χρειάζεται να πάρουν πίσω ένα μέρος του μεριδίου αγοράς», εξήγησε ο Smith.
Υψηλότερα αποθέματα
Η αναβίωση της αμερικανικής παραγωγής έχει εμποδίσει τα αποθέματα να περιοριστούν στο στόχο που θέτουν οι υπουργοί Πετρελαίου του ΟΠΕΚ.
Αναλυτές στην Wood MacKenzie επισημαίνουν ότι η παράταση της συμφωνίας μπορεί να βοηθήσει την παραγωγή των ΗΠΑ να επιταχυνθεί με τον πιο γρήγορο ρυθμό εδώ και χρόνια. Το 2018, τα παγκόσμια αποθέματα θα αυξηθούν κατά περίπου 600.000 βαρέλια την ημέρα το πρώτο τρίμηνο και έπειτα κατά περίπου 500.000 κάθε τρίμηνο του υπόλοιπου έτους.
«Υπάρχει ακόμη υπερπροσφορά για να αντιπαλέψουν», τόνισε ο Simon Flowers, ανώτατος αναλυτής στη συμβουλευτική εταιρία.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι έπειτα από πάνω από δύο χρόνια αλλαγών πολιτικής, δεν είναι ξεκάθαρο το τι θα κάνει ο ΟΠΕΚ μετά.
Μέχρι και πολύ πρόσφατα, τον περασμένο Μάρτιο, το πλαφόν στην παραγωγή πετρελαίου θεωρούνταν βραχυπρόθεσμη τόνωση για να φέρει γρήγορα τον κορεσμό πίσω στα ιστορικά, συνήθη επίπεδα.
Το Μάρτιο, ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, Khalid Al-Falih, δήλωσε πως οι μειώσεις θα εφαρμόζονται «για περιορισμένη χρονική περίοδο, με το στόχο να επιταχυνθεί η εξισορρόπηση και έπειτα να αφήσουμε την ελεύθερη αγορά να λειτουργήσει».
Αυτό ακριβώς είναι που φοβούνται κάποιοι και ο Al-Falih δεν εξάλειψε αυτούς τους φόβους την Πέμπτη, όταν ανέφερε στο πρακτορείο πως «αυτή δεν είναι δομική παρέμβαση».
Σε περίπτωση που η αισιόδοξη προοπτική του υπουργού είναι σωστή, η ΟΠΕΚ μάλλον θα χρειαστεί ξεκάθαρη στρατηγική εξόδου.
«Η στρατηγική εξόδου του ΟΠΕΚ είναι, εντέλει, όταν η αγορά θα είναι αρκετά σφικτή, να αρχίσει να‘’κλέβει’’ στις μειώσεις», εκτίμησε ο Gary Ross, παγκόσμιος επικεφαλής πετρελαίου στην PIRA Energy Group, μέρος του S&P Global.