Με δηλώσεις τους, γνωστοί Έλληνες γεωπολιτικοί αναλυτές υπέδειξαν ότι δεν πρέπει να δημοσιεύονται ή να σχολιάζονται στον τύπο επιστημονικές αναλύσεις που να αναφέρουν ποσότητες ορυκτού πλούτου υδρογονανθράκων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Ως πρόσχημα αναφέρθηκε ότι θα μπορούσαν να προκαλέσουν διαδόσεις ή φήμες οι οποίες θα οδηγούσαν τον Τουρκικό παράγοντα να διεκδικήσει δικαιώματα στα Κυπριακά ερευνητικά μπλόκ.
Πιστεύουμε ότι η παραπάνω υποδείξεις δεν ευσταθούν πλέον δεδομένου ότι, οι προερχόμενες πληροφορίες παρέχονται από διεθνή πετρελαϊκά συνέδρια -στα οποία είχαμε εξ’ άλλου την τύχη να συμμετάσχουμε- και διαχέονται άμεσα (online) μέσω χρηματηστηριακών ειδικευμένων πρακτορείων του διαδικτύου. Να αναφέρουμε ως παράδειγμα τις αναμενόμενες Κυπριακές ποσότητες υδρογοναθράκων όπως αυτές αναρτήθηκαν και δημοσιεύτηκαν πολύ πρόσφατα από την Εταιρεία “Spectrum” σε διεθνές γωφυσικό Συνέδριο στο Λονδίνο στις 12.12.2016 (Εικ.1). Παρατηρούμε ότι σύμφωνα με αυτές οι αναμενόμενοι -με 50% πιθανότητα- πόροι βιογενούς φυσικού αερίου γύρω από το ύβωμα του Ερατοσένη εκτιμώνται να υπερβαίνουν τα 100 Τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (+100 Tcf) και από τις αναλύσεις που ακολούθησαν θα μπορούσαν να φθάσουν στο ύψος των 130 Tcf ή επεφρασμένα σε δισεκατομμύρια ισοδύναμα βαρέλια πετρελαίου (Βboe) στο ύψος των 26 Βboe. Να σημειώσουμε επίσης ότι στην ίδια ανάρτηση η Εταιρεία Spectrum εκτιμά ότι Νοτιοδυτικά της Κρήτης υπάρχουν πόροι υδρογονανθράκων της τάξης των 10 Βboe. Εάν λάβουμε υπ’ όψη ότι η τρέχουσα τιμή φυσικού αερίου που διατίθεται στις Ελληνικές βιομηχανικές μονάδες είναι της τάξης των 7.78 Ευρώ/mbtu φυσικού αερίου (η ακαθάριστη αξία των πιθανά αναμενομένων Κυπριακών ποσοτήτων βιογενούς φυσικού αερίου υπολογίζεται να είναι της τάξης των 1,01 τρισεκατομμυρίων Ευρώ.
Ας αναφερθούμε λοιπόν εκτενέστερα στα επιστημονικά δεδομένα της Κυπριακής ΑΟΖ όπως αυτά παρουσιάστηκαν και δημοσιεύτηκαν πρόσφατα σε γνωστά διεθνή μέσα ενημέρωσης και τα οποία αυτή την στιγμή συζητώνται σε παγκόσμια κλίμακα με κάθε λεπτομέρεια παρουσία όλων των ενδιαφερομένων πλευρών συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκικής πλευράς.
Από το 2012 οι γράφοντες μέσω εισηγησης των στην Ακαδημία Αθηνών είχαν επισημάνει την σπουδαιότητα του Κυπριακού ερευνητικού μπλοκ 6 δεδομένου ότι συνορεύει με ερευνητικό μπλοκ 7 όπου ήδη είχε χαρτογραφηθεί ήδη η παρουσία 4 λασπο-ηφαιστείων. Τα λασποηφαίστεια αυτά αλλά και οι υπάρχουσες λιμνοθάλλασσες του ύστερου μειοκάνου θα μπορούσαν παλαιογεωγραφικά να είχαν τροφοδοτήσει με βιογενές φυσικό αέριο, παγίδες ταμιευτήρων ψαμμιτών ή ασβεστολίθων ευρισκομένων μέσα στο γειτονικό ερευνητικό μπλόκ 6 (Εικ.2).
Σχετικά με την ύπαρξη ταμιευτήρων φυσικού αερίου ψαμμιτικής προέλευσης η Γεωφυσική Εταιρεία “PGS” η οποία εξετέλεσε συστηματικές σεισμικές γεωφυσικές καταγραφές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, παρουσίασε επίσης στο Λονδίνο χαρτογραφήσεις, ανατολικά του υπεργιγαντιαίου κοιτάσματος “Zohr” (Εικ.3), από γλώσσες τουρβιδιτών (με μαύρο περίγραμμα) προερχόμενων από τον Παλαιο-Νείλο ποταμό οι οποίες κατά τη γνώμη της δημιούργησαν τους ταμιευτήρες ψαμμιτών, οι οποίοι με την σειρά τους οδήγησαν στις ανακαλύψεις των κοιτασμάτων φυσικού αερίου των “Leviathan”, Tanin, Karish & του Κυπριακού κοιτάσματος Αφροδίτη.
Παράλληλα έδωσαν στην δημοσιότητα γλώσσες παρόμοιων τουρβιδιτών -ευρισκομένων δυτικά του κοιτάσματος ”Zohr” (με κόκκινο περίγραμμα)- οι οποίοι εμφανώς εισέρχονται μέσα στα μπλόκς 10, 6 & 7. Να σημειώσουμε ότι από πλευράς μεγέθους οι τουρβιδίτες αυτοί είναι αρκετά μεγαλύτεροι (τόσο σε έκταση αλλά και σε κατακόρυφο πάχος) από τους ευρισκόμενους ανατολικά του κοιτάσματος “Zohr”, ιδιαίτερα ο τουρβιδίτης που χαρτογραφήθηκε μέσα στο κυπριακό μπλοκ 6.
Επίσης –σχετικά με τα μπλοκ 6 και 10 - προέκυψε ότι εκτός από τις προοπτικές ασβεστολιθικών κοιτασμάτων “τύπου Ζohr” προκύπτουν πλέον σημαντικές δυνατότητες επί πλέον παρουσίας ψαμμιτικών κοιτασμάτων “τύπου Leviathan”.
Με βάση τις εικονες που παρουσίασε η εταιρεία PGS δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει την σπουδαιότητα του Μπλοκ 6, όπου σύμφωνα με τις καταγραφές πετρελαιοπιθανών ιζημάτων, 4 γλώσσες τουρβιδιτών μεγάλου μεγέθους του παλαιο-Νείλου ποταμού καταλήγουν ή διέρχονται μέσω αυτού, οι οποίοι από παλαιογεωγραφική άποψη έχουν βάσιμες πιθανότητες να έχουν δημιουργήσει γιγαντιαίους ταμιευτήρες στόχων κοιτασμάτων φυσικού αερίου ψαμμιτικού τύπου.
Κατά κανόνα & σε παγκόσμιο επίπεδο οι Εταιρείες Πετρελαίου αποφεύγουν να δίνουν προσφορες για ερευνητικά μπλόκ όπου υπάρχουν διενέξεις γειτονικών κρατών. Παρ’ όλα αυτά οι Ευρωπαϊκές Εταιρείες ΤOTAL & ENI ζήτησαν από την Κυπριακή Κυβέρνηση να τους παραχωρηθεί το Μπλοκ 6 γνωρίζοντας τις Τουρκικές αξιώσεις ερευνητικών διακαιωμάτων στην Κυπριακή ΑΟΖ του Μπλοκ αυτού.
Με βάση το παραπάνω νομίζουμε ότι στα πλάισια της ασφάλειας εφοδιασμού της Ευρώπης σε φυσικό αέριο απο το Μπλοκ 6 αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την Κύπρο αλλά και για την Ελλάδα σε συνεργασία με την Γαλλία και την Ιταλία –με βάση το διεθνές αλλά και το Ευρωπαϊκό δίκαιο- να προστατέψουν τα δικαιώματα τους στην περιοχή αυτή και να αναδείξουν το συντομότερο δυνατόν τον πιθανό αλλά τεράστιο πλουτο φυσικού αερίου που θα μπορούσε να περιέχει το Μπλοκ 6.
***Ομότιμος Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
**Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος της FLOW Energy S.A.
*Μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών &
Αντιπρόεδρος της FLOW Energy S.A.