Είμαστε μόνο μία κουκίδα στο σύμπαν και παρά ταύτα συνεχίζουμε να
διαιρούμε τον πλανήτη μας σε όλο και μικρότερα κομμάτια. Όμως, οι μεγαλύτερες
απειλές για την ανθρωπότητα είναι κοινές για όλους, όπως η κλιματική αλλαγή, η
καταστροφή των φυσικών πόρων, η λειψυδρία, η φτώχεια, οι αρρώστιες. Ο αγώνας για
την προστασία του βίου και όχι για την επίδειξη δύναμης χρειάζεται να
αποτελέσει προτεραιότητα για την άμυνα κάθε έθνους, για την αποκατάσταση των
εδαφών από τα τοξικά απόβλητα, για τον καθαρισμό των ωκεανών και την προστασία της
θαλάσσιας βιοποικιλότητας, για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις
πόλεις, για την προστασία των υδάτινων πόρων, καθώς και της καλλιεργήσιμης γης
που κινδυνεύει από την ερημοποίηση.
Λιγότερο οξυγόνο και επιδείνωση της κλιματικής
αλλαγής από τις πυρκαγιές
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού
Πληροφοριακού Συστήματος Δασικών Πυρκαγιών, οι πυρκαγιές του φετινού
καλοκαιριού έχουν καταστρέψει περισσότερα από 150.440 στρέμματα δασικών εκτάσεων σε όλη την επικράτεια, με κύριες
πληγείσες περιοχές την Αττική, την Δυτική Πελοπόννησο, τα Κύθηρα και τη
Ζάκυνθο. Σ’ ένα τυπικό μεσογειακό δασικό οικοσύστημα, η καταστροφή αυτή
αντιστοιχεί σε απώλεια περίπου 4.950.000 δέντρων.
Αυτό σημαίνει ότι με τις φετινές
πυρκαγιές χάθηκαν 495.000 τόνοι παραγόμενου οξυγόνου, ποσότητα αντίστοιχη με το
οξυγόνο που χρειάζονται περίπου 668.000 άτομα τον χρόνο, ζημιά ανυπολόγιστης
αξίας για τον βίο. Παράλληλα, οι πυρκαγιές εκτόξευσαν την απελευθέρωση διοξειδίου
του άνθρακα (C
O2) στην
ατμόσφαιρα, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω άνοδο των ήδη υψηλών
θερμοκρασιών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αλλά και σε επιδείνωση της
ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Έρευνες έχουν καταδείξει ότι η ετήσια ποσότητα C
O2 που
εκλύεται από τις δασικές πυρκαγιές παγκοσμίως, αντιστοιχεί στο 50% του συνόλου
των εκπομπών C
O2. Η
καταστροφή από τις δασικές πυρκαγιές έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για την
οικονομία, το περιβάλλον, για την ίδια τη ζωή μας. Οι επιπτώσεις είναι
τεράστιες, αφού επηρεάζουν όχι μόνο το φυσικό περιβάλλον, αλλά και την
οικονομία, την κοινωνία και τον άνθρωπο.
Δάσος – η σπονδυλική στήλη του περιβάλλοντος
Το δάσος αποτελεί τη σπονδυλική στήλη του φυσικού περιβάλλοντος
και βελτιώνει την ποιότητα ζωής όλων. Ένα στρέμμα δάσους απορροφά σε ένα χρόνο
400 κιλά C
O2 και το μετατρέπει σε οξυγόνο, ενώ ένα
στρέμμα πευκοδάσους μπορεί να συγκρατήσει 3.200 κιλά στερεών σωματιδίων
(σκόνης).
Το δάσος επίσης μειώνει τους θορύβους και αμβλύνει τις ακραίες
θερμοκρασίες. Περιορίζει την ένταση των ανέμων, αυξάνει τη βροχόπτωση και προφυλάσσει
το έδαφος από τις ραγδαίες βροχοπτώσεις, αποτρέποντας έτσι την διάβρωση και την
πρόκληση πλημμυρών. Διατηρώντας την υγρασία του εδάφους, χαρίζει περισσότερη
βλάστηση και δροσιά το καλοκαίρι. Αποτελεί καταφύγιο άγριας πανίδας και υποστηρίζει
εκατοντάδες είδη χλωρίδας.
Παράλληλα το δάσος, προσφέρει ευκαιρίες ψυχαγωγίας εξασφαλίζοντας πνευματική,
ψυχική και σωματική υγεία. Στο δάσος ο άνθρωπος μπορεί να διασκεδάσει στη φύση,
να ηρεμήσει, να περπατήσει και να ασκηθεί, απολαμβάνοντας την ομορφιά του
τοπίου και το πλούσιο οξυγόνο. Το δάσος, θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στη μείωση
της ανεργίας, αφού προσφέρει πολλές δυνατότητες για την δημιουργία νέων θέσεων
εργασίας.
Άμυνα για την διάσωση του βίου
Οι πολίτες χρειάζεται επίσης να κινητοποιηθούν σε ατομικό αλλά και
σε συλλογικό επίπεδο. Η αναδάσωση πρέπει να αποκτήσει χαρακτήρα εθνικό και να
γίνεται οργανωμένα και με την συμμετοχή όλων. Η στρατιωτική τεχνολογία (συμπεριλαμβανομένων
των δορυφόρων) προσφέρει αμέτρητες νέες δυνατότητες και τα σύγχρονα μέσα
μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη και την κατάσβεση των δασικών
πυρκαγιών. Ο εναέριος αμυντικός εξοπλισμός (
drones, ελικόπτερα, στρατιωτικά
αεροπλάνα) αλλά και τα επίγεια (άρματα μάχης) και τα θαλάσσια (υδροφόρα σκάφη)
μέσα, πρέπει να κινητοποιηθούν και να χρησιμοποιηθούν σε προγράμματα για την
προστασία του δασικού μας πλούτου. Η πολιτεία θα έπρεπε να αναγνωρίζει κάθε
πολίτη όταν προβαίνει σε δενδροφύτευση άνω των εκατό δέντρων, ενώ κίνητρα (υπό
τη μορφή φοροελαφρύνσεων ή άλλων οικονομικών οφελών) πρέπει να δοθούν και στις
επιχειρήσεις, οι οποίες συμβάλλουν είτε με χρήματα είτε με ανθρώπινο δυναμικό
σε σημαντικά έργα αναδάσωσης.
Μόνο με την επαγρύπνηση και τη συμβολή όλων μας στις προσπάθειες
για τη μείωση των κινδύνων, θα μπορέσουμε να περιορίσουμε τις καταστροφές. Ο
βίος είναι ο πλούτος της ανθρωπότητας. Άμυνα δεν είναι μόνο η φύλαξη των
συνόρων. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι συμπεριλαμβάνει κάθε απειλή για τη ζωή και
την υγεία των πολιτών. Ας αμυνθούμε όλοι για να εξασφαλίσουμε την συνέχιση της
ζωής στον πλανήτη μας.
* η Καθ. Αγνή Βλαβιανού Αρβανίτη είναι Πρόεδρος και Ιδρύτρια της
Διεθνούς Οργάνωσης Βιοπολιτικής www.biopolitics.gr