Το σύνολο των αγωγών φυσικού αερίου που εισέρχονται ή
εξέρχονται από την ΕΕ θα πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανόνες της ΕΕ για την
αγορά αερίου και οι όποιες εξαιρέσεις οφείλουν να είναι αυστηρά περιορισμένες, σύμφωνα
με χθεσινή απόφαση της αρμόδιας Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην
οποία υπογραμμίζεται ότι θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές κυρώσεις
της ΕΕ έναντι τρίτων χωρών.
Η απόφαση που εγκρίθηκε χθες, Τετάρτη, από την Επιτροπή
Βιομηχανίας και Ενέργειας με 41 ψήφους υπέρ, 13 κατά και 9 αποχές εντάσσεται
στο πλαίσιο την αναμόρφωσης της οδηγίας της ΕΕ για την αγορά φυσικού αερίου και
προβλέπει ότι όλοι οι αγωγοί αερίου από ή προς τρίτες χώρες που διέρχονται από
εδάφη κρατών - μελών της ΕΕ πρέπει να εναρμονίζονται πλήρως με τους ενωσιακούς κανόνες
για την αγορά φυσικού αερίου.
Τυχόν εξαιρέσεις πρέπει να είναι αυστηρά περιορισμένες από
άποψη χρονικής διάρκειας, ενώ η απόφαση για αυτές θα πρέπει να λαμβάνεται με τη
συμμετοχή τόσο της Κομισιόν, όσο και των κρατών - μελών που επηρεάζονται,
υπογραμμίζει η Επιτροπή Βιομηχανίας και Ενέργειας.
Το ρυθμιστικό αυτό πλαίσιο του ‘Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου’ της
ΕΕ διέπει, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση τρίτων μερών, τις απαιτήσεις περί διαφάνειας,
την πολιτική δίκαιων δασμών και το διαχωρισμό μεταξύ παραγωγών και διανομέων στην
αλυσίδα εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Ειδικότερα, αγωγοί αερίου, για παράδειγμα, από τη Ρωσία
(συμπεριλαμβανομένου του
Nord
Stream
2), τη Νορβηγία, την Αλγερία, τη Λιβύη, την Τυνησία και το Μαρόκο πρέπει να πληρούν
τις βασικές διατάξεις για τη δημιουργία εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου, όπως
ο διαχωρισμός των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς (
TSOs), η εποπτεία από ανεξάρτητες ρυθμιστικές
αρχές και η πρόσβαση τρίτων μερών στις υποδομές, υπογραμμίζεται στην απόφαση της
Επιτροπής Βιομηχανίας και Ενέργειας.
Αυστηρότερη πολιτική
εξαιρέσεων
Τα μέλη της αρμόδιας Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
αυστηροποίησαν τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να υιοθετηθούν
εξαιρέσεις από τους κανόνες της αγοράς φυσικού αερίου, τόσο για τους
υφιστάμενους, όσο και για τους υπό κατασκευή αγωγούς. Οι προϋποθέσεις αυτές
περιλαμβάνουν:
- την επιβολή ανώτατης προθεσμίας 5 ετών για τις εξαιρέσεις
- την αύξηση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη
διαδικασία λήψης αποφάσεων για εξαίρεση και
- τη διασφάλιση της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων για εξαίρεση
τόσο για τα κράτη - μέλη των οποίων οι αγορές ενδέχεται να επηρεαστούν, όσο
και για τις ρυθμιστικές αρχές της εμπλεκόμενης τρίτης χώρας.
Η Επιτροπή τροποποίησε, τέλος, την πρόταση επί του
κανονιστικού πλαισίου για τους αγωγούς αερίου, ώστε σε αυτή να δηλώνεται ρητά ότι,
κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με εξαιρέσεις για τους νέους αγωγούς που
εισέρχονται στην ΕΕ, η Κομισιόν θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τυχόν περιοριστικά
μέτρα εκ μέρους της ΕΕ, όπως οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν τυχόν επιβληθεί
κατά της συγκεκριμένης τρίτης χώρας.
Ιστορικό της απόφασης
Όπως υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου, η χθεσινή απόφαση της Επιτροπής Βιομηχανίας και Ενέργειας έρχεται
ως συνέχεια των διαβουλεύσεων στα ευρωπαϊκά όργανα μετά την υιοθέτηση, το 2016,
ψηφίσματος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο οποίο εκφραζόταν η ανησυχία του για
τον προτεινόμενο διπλασιασμό της δυναμικότητας του αγωγού Nord Stream.
Η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές αερίου από
τρίτες χώρες, οι οποίες το 2015 αντιπροσώπευαν το 69,3% της συνολικής
κατανάλωσης φυσικού αερίου στην ΕΕ. Η Ρωσία αντιπροσώπευε το 42% των εισαγωγών
φυσικού αερίου στην ΕΕ το 2016, ακολουθούμενη από τη Νορβηγία (34%) και την
Αλγερία (10%).
