Αποκλειστικά για το energia.gr:
Το Ιράν, στη μετά- κυρώσεις εποχή,
αναμενόταν να προσελκύσει περισσότερες ξένες επενδύσεις και μεταφορά υψηλής τεχνολογίας
στον ενεργειακό τομέα και ειδικά στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου με
στόχο να αναπτύξει όσο το δυνατόν περισσότερα κοιτάσματα.
Πριν την επιβολή των κυρώσεων, το
Ιράν χρειαζόταν περίπου 200 δις $ για να οδηγήσει στην ανάκαμψη τον ενεργειακό
τομέα και να αυξήσει την ικανότητα παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η
εισαγωγή πέρσι του νέου συμβολαίου «
Iran
Petroleum
Contract (
IPC)
» και η δημόσια ανακοίνωσή του στόχο
είχε να διευκολύνει την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στα πετρελαϊκά κοιτάσματά
του. Μέχρι τον Απρίλιο 2018, το Ιράν πέτυχε την υπογραφή μόνο δύο τέτοιων συμβολαίων
με ξένες ενεργειακές εταιρείες, προκειμένου να αυξήσει την παραγωγική του
ικανότητα.
Ένα συμβόλαιο υπεγράφη με τη γαλλική
Total και την
κινεζική
Cnpc για την
ανάπτυξη της 11ης Φάσης του κοιτάσματος
South
Pars. Το άλλο
συμβόλαιο υπεγράφη με τη ρωσική
ZARUBEZHNEFT για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων
Aban και
Paydare
Qarb.
Στον αμέσως επόμενο σχεδιασμό είναι
η υπογραφή συμβολαίων με την κρατική
Pertamina της Ινδονησίας για την ανάπτυξη του
κοιτάσματος πετρελαίου
Mansouri. Η
Pertamina επίσης ενδιαφέρεται να επενδύσει σε
αυτό το κοίτασμα, προκειμένου να φτάσει την παραγωγή του στα 60.000 βαρέλια/
ημέρα με στόχο να τα εξάγει στην Ινδονησία για εγχώρια κατανάλωση.
Η πλειοψηφία των ιρανικών
κοιτασμάτων βρίσκονται στη δεύτερη φάση της παραγωγής τους και η παραγωγική
ικανότητά τους μειώνεται ετησίως κατά μέσο όρο 8%. Η όποια προσπάθεια για
ανάκαμψη της πετρελαϊκής παραγωγής απαιτεί υψηλή τεχνολογία και ξένες
επενδύσεις. Ωστόσο, αν η αμερικανική κυβέρνηση του
TRUMP αποφασίσει να αποσυρθεί από τη
διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τότε το τελευταίο θα αντιμετωπίσει
σημαντικές προκλήσεις, προκειμένου να προσελκύσει ξένες επενδύσεις.
Επιπλέον, αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν την
επιβολή νέων ή περαιτέρω κυρώσεων στο Ιράν, είναι πιθανό οι ξένες ενεργειακές
εταιρείες, οι οποίες έχουν ήδη επενδύσεις ή τα κεφάλαιά τους στις ΗΠΑ ή ακόμα
έχουν κοινά έργα με αμερικανικές ομοσπονδιακές ή ιδιωτικές εταιρείες, να
αποχωρήσουν από τις επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα του Ιράν.
Το 2017, το Ιράν έχασε το μερίδιό του στην αγορά
πετρελαίου στην Ασία, προς όφελος της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΠΑ και της
Ρωσίας, παρά το γεγονός ότι απέκτησε μεγαλύτερο μερίδιο στην ευρωπαϊκή αγορά,
γεγονός το οποίο βοηθά το Ιράν να ωφελείται από το πρόγραμμα «
Πετρέλαιο για Αγαθά/ Επενδύσεις» από
κοινού με τις ευρωπαϊκές εταιρείες, ακόμη και αν επιβάλλονται επιπλέον κυρώσεις στη χώρα. Κατά την περίοδο
των κυρώσεων, Ρωσία, Ιράκ και Σαουδική Αραβία κατέλαβαν το μερίδιο του Ιράν
στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Η ποιότητα του ιρανικού πετρελαίου
προσομοιάζει με αυτή του ιρακινού πετρελαίου από το
KIRKUK και του ρωσικού αργού των Ουραλίων
(
Ural). Στη μετά-
κυρώσεις εποχή, το Ιράν αύξησε τις εξαγωγές πετρελαίου κατά 1.000.000 βαρέλια/
ημέρα. Αναμένεται λοιπόν ότι οι εξαγωγές θα μειωθούν σημαντικά σε περίπτωση
επιβολής εκ νέου κυρώσεων με άμεσο αντίκτυπο πρωτίστως στη ευρωπαϊκή αγορά, και
βεβαίως και στη χώρα μας, η οποία εισάγει ιρανικό πετρέλαιο προς διύλιση στα
διυλιστήρια Ασπροπύργου.
Το Ιράν θεωρείται προσοδοφόρος στόχος για πολλές ξένες
ιδιωτικές και κρατικές ενεργειακές εταιρείες, οι οποίες έχουν μεγάλη εμπειρία
και διαθέτουν αρκετό κεφάλαιο και τεχνολογία για να μπορούν να εισέλθουν στην
ιρανική αγορά. Ωστόσο, είναι αναγκαίο οι ξένες επενδύσεις να πραγματοποιούνται
χωρίς εμπόδια. Το Ιράν χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο, καθώς και
μία αποτελεσματική και γρήγορη διαδικασία αποφάσεων, και κυρίως πολιτική
σταθερότητα για να επιτύχει το στόχο αυτό.
Μία επιλογή είναι να χρησιμοποιήσει την πολιτική
διαφορετικών τιμών για να διαφυλάξει το μερίδιό του τόσο στην περιφερειακή όσο και
στη διεθνή αγορά. Ταυτόχρονα, το Ιράν μπορεί να προσφέρει εκπτώσεις στους
μεγάλους καταναλωτές πετρελαίου, καθώς αυτή η πολιτική ακολουθήθηκε και κατά
την περίοδο των κυρώσεων, κατά την οποία η Ινδία επωφελήθηκε από μεγάλες
εκπτώσεις.
Η πετρελαϊκή βιομηχανία θα επηρεαστεί σίγουρα από τις
επικείμενες αποφάσεις των ΗΠΑ σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Από τη
στιγμή που η αρχή της προσφοράς και την ζήτησης επικρατεί και στην παγκόσμια
πετρελαϊκή αγορά, οι άλλοι μεγάλοι παραγωγοί πετρελαίου θα έχουν τη δυνατότητα
να παράγουν περισσότερο αν το Ιράν οδηγηθεί σε μείωση της παραγωγής και των
εξαγωγών του εξαιτίας κυρώσεων. Επιπλέον, αν υπάρξουν εντάσεις στις σχέσεις
μεταξύ Ιράν και των άλλων χωρών παραγωγών μελών ή μη του
OPEC, ενδέχεται
οι τελευταίες να εκμεταλλευτούν την κατάσταση και αφενός να αυξήσουν την
παραγωγική τους ικανότητα, αφετέρου να τη χρησιμοποιήσουν ως ένα πολιτικό
αντίβαρο κατά του Ιράν.
*Η κ. Μαρίκα Καραγιάννη είναι Ειδική Επιστήμων για την Ενέργεια
στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Τμήμα Γλώσσας, Ιστορίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων
Χωρών)