Υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων στην διεθνή ενεργειακή πολιτική και αναγνωρίζοντας ότι η συζήτηση για την χρήση της πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη έχει αναζωπυρωθεί, το ΙΕΝΕ διοργανώνει τον Απρίλιο στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, Σόφια, ημερίδα με θέμα την Πυρηνική Ενέργεια στην Νοτιανατολική Ευρώπη, με σκοπό την δημιουργία ενός Φόρουμ που θα συζητά τις ευκαιρίες για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στην περιοχή.
Η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας παγκοσμίως, η οποία επιτείνεται από την άνοδο των τιμών των καυσίμων, η πιεστική ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και, κυρίως, οι ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή διαμορφώνουν τις συνθήκες για μία «Πυρηνική Αναγέννηση». Παρά την κακή της φήμη στον οικολογικό χώρο, η πυρηνική ενέργεια αποτελεί καθημερινή πραγματικότητα για εκατομμύρια καταναλωτές καθώς από αυτήν προέρχεται το 15% περίπου της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως. Σήμερα, λειτουργούν περισσότεροι από 400 ενεργοί πυρηνικοί αντιδραστήρες σε 32 χώρες ανά τον κόσμο συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 370 Gwe. Παρ’ ότι το ζήτημα της κατασκευής νέων αντιδραστήρων παραμένει αμφιλεγόμενο σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, περίπου 30 νέοι αντιδραστήρες βρίσκονται αυτή την στιγμή υπό κατασκευήν και άλλοι 90 πρόκειται να τεθούν σύντομα σε λειτουργία, με την Κίνα, την Ινδία και την Ρωσία να βρίσκονται στην πρωτοπορία των εξελίξεων.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες – όπως η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Τουρκία – κατασκευάζουν ή πρόκειται να προχωρήσουν στην κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών. Επιπλέον, η Σουηδία έχει ήδη εγκαταλείψει τα σχέδια παροπλισμού των πυρηνικών της εγκαταστάσεων. Η Ουγγαρία και η Ισπανία προγραμματίζουν την επέκταση του ορίου ζωής των υφιστάμενων σταθμών τους, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η κυβέρνηση μετά από σχετική μελέτη και την δημοσίευση έκθεσης αποφάσισε να προχωρήσει στην αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων πυρηνικών της αντιδραστήρων με νέους εξελιγμένους και σύγχρονους σταθμούς. Η Ιταλία, παρά τον κυρίαρχο εδώ και δεκαετίες σκεπτικισμό, επανεξετάζει το ενδεχόμενο αναβίωσης του ανενεργού πυρηνικού της προγράμματος και εταιρείες της χώρας έχουν ήδη επενδύσει σε αντιδραστήρα στην Σλοβακία, ενώ σχεδιάζουν την κατασκευή νέων μονάδων στην γειτονική Αλβανία.
Στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, όπου οι ρυθμοί ανάπτυξης αλλά και οι ανάγκες για ενέργεια αυξάνονται ραγδαία, η πυρηνική ενέργεια μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο περιφερειακό ενεργειακό ισοζύγιο. Η παύση της λειτουργίας των πεπαλαιωμένων αντιδραστήρων του Κοζλοντούι πριν την είσοδο της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007 προκάλεσε σοβαρό ενεργειακό έλλειμμα στην περιοχή οδηγώντας τις τιμές της πώλησης ενέργειας ανάμεσα στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης σε δυσθεώρητα ύψη.
Παρ’ όλ’ αυτά, η πυρηνική ενέργεια φέρει βαρύ ιστορικό φορτίο. Το πυρηνικό ατύχημα στο Three Mile Island το 1979 και η τραγωδία του Τσέρνομπιλ το 1986 με 56 νεκρούς στον τόπο του δυστυχήματος και 4000 θανατηφόρα κρούσματα καρκίνου έστρεψαν την κοινή γνώμη ενάντια στην πυρηνική ενέργεια. Ενώ οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν επιλύσει τα περισσότερα ζητήματα ασφάλειας, καμία ουσιαστική πρόοδος δεν έχει σημειωθεί στον τομέα της ασφαλούς διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων. Επιπλέον, η κατασκευή νέων εγκαταστάσεων κρίνεται ιδιαίτερα δαπανηρή και χρονοβόρος, ενώ απαιτεί περίπλοκες διαδικασίες που συνήθως συνοδεύονται από μεγάλες καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους. Τα τεράστια κεφαλαιακά κόστη και οι μακρές περίοδοι απόσβεσης αποθαρρύνουν τους ιδιώτες επενδυτές σε περίπτωση που απουσιάζουν οι ουσιαστικές κρατικές επιδοτήσεις και εγγυήσεις, διαστρεβλώνοντας τον ελεύθερο ανταγωνισμό ή ακόμη μειώνοντας την απαραίτητη υποστήριξη για την ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Ενώ η πυρηνική ενέργεια συνεχίζει να συναντά αντιδράσεις, οι επαπειλούμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχει οδηγήσει τους επιστήμονες, τους πολιτικούς, αλλά και μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης να συνειδητοποιήσουν ότι μακροπρόθεσμα η μόνη βιώσιμη εναλλακτική λύση είναι οι ενεργειακές πηγές με χαμηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα. Η πυρηνική ενέργεια αποτελεί μία δοκιμασμένη τεχνολογία μεγάλης κλίμακος ικανή να παράσχει τα φορτία βάσης που είναι απαραίτητα για την εξάπλωση των ΑΠΕ και κατάλληλη για να ανοίξει τον δρόμο προς μία οικονομία υδρογόνου απαλλαγμένη από άνθρακα.
Το Φόρουμ του ΙΕΝΕ για την «Πυρηνική Ενέργεια στην ΝΑ Ευρώπη» θα επιχειρήσει να απαντήσει σε αυτά τα αμφιλεγόμενα ζητήματα και θα προσπαθήσει να εγκαινιάσει έναν διασυνοριακό δημόσιο διάλογο για τις προοπτικές και τους περιορισμούς στην ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στην περιοχή.
Το λεπτομερές πρόγραμμα της εκδήλωσης και οι όροι συμμετοχής θα ανακοινωθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες από τον δικτυακό τόπο του ΙΕΝΕ (
www.iene.gr ).
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210-3628457, 210-3640278
fax: 210-3646144