Σημαντικές αλλαγές
στην λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού, κυρίως προς όφελος των πελατών,
επιφέρει ο νέος Κώδικας Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, τον οποίο ανήρτησε
στην ιστοσελίδα της προς διαβούλευση έως τις 12 Απριλίου η ΡΑΕ.
Απαγόρευση
διακοπής ηλεκτροδότησης για ευάλωτους πολίτες, εξόφληση λογαριασμών σε δόσεις, εύκολη
αλλαγή προμηθευτή, προειδοποίηση 2 μηνών για αυξήσεις τιμολογίων χαρακτηρίζουν
το περιεχόμενο, ωστόσο μένει σε εκκρεμότητα το ζήτημα του Τελευταίου
Καταφυγίου.Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ΡΑΕ, το θέμα του Τελευταίου Καταφυγίου θα
διευθετηθεί στην βάση της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας, το αργότερο σε έναν
χρόνο από τώρα.
Σύμφωνα με την Οδηγία, η έννοια του τελευταίου καταφυγίου περιλαμβάνει δυο διαφορετικές υπηρεσίες: τον
Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου (ΠΤΚ), που σχετίζεται με την προσωρινή
προμήθεια πελάτη ο οποίος έχει μείνει χωρίς προμηθευτή με υπαιτιότητα του
προμηθευτή του και όχι του ίδιου, καθώς και τον Προμηθευτή Καθολικής
Υπηρεσίας (ΠΚΥ), που σχετίζεται με προμήθεια πελάτη ο οποίος δεν ενδιαφέρεται ή
δεν μπορεί να βρει προμηθευτή στην ανταγωνιστική αγορά.
Ισχύει δε το Τελευταίο Καταφύγιο μόνο για οικιακούς
καταναλωτές και ενδεχομένως και για μικρούς εμπορικούς καταναλωτές στην χαμηλή
τάση και όχι για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σε σχέση, τώρα, με τον Κώδικα,
καταρχήν όλοι οι προμηθευτές θα είναι υποχρεωμένοι να δημοσιοποιούν τις
κατηγορίες και τις δομές των τιμολογίων τους ενώ και η ΡΑΕ στην ιστοσελίδα της
θα δημοσιοποιεί τα συγκεκριμένα στοιχεία αλλά και θα μπορεί να προβαίνει και σε
συγκρίσεις των τιμολογίων των προμηθευτών.
Πρακτικά ο κάθε προμηθευτής οφείλει
να εφαρμόζει την ίδια τιμολογιακή πολιτική για συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών
και είναι υποχρεωμένος να προμηθεύσει με ηλεκτρική ενέργεια οποιοδήποτε πελάτη
του το ζητήσει, εφόσον ανήκει σε μια από τις κατηγορίες πελατών του. Επιπλέον, ο νέος κώδικας ορίζει ως ελάχιστη
διάρκεια της Σύμβασης Προμήθειας το ένα έτος, ενώ ο προμηθευτής μπορεί να βάλει
πρόσθετους όρους στη σύμβαση αναφορικά με την διάρκεια ισχύος της και την
αποζημίωση που θα δικαιούται εφόσον η σύμβαση καταγγελθεί από τον πελάτη πριν
την παρέλευση του ελάχιστου χρόνου παραμονής.
Ευνοϊκές
ρυθμίσεις για τους καταναλωτές
Στον προηγούμενο κώδικα η παρεχόμενη
προθεσμία για τη λύση της σύμβασης ήταν τουλάχιστον τρεις μήνες εάν καταγγελθεί
από τον πελάτη και δώδεκα μήνες εάν καταγγελθεί από τον προμηθευτή, αλλά πλέον ο
πελάτης δύναται οποτεδήποτε και αναίτια να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας. Η
καταγγελία της Σύμβασης Προμήθειας από πελάτη ουδεμία συνέπεια, οικονομική ή άλλης φύσεως συνεπάγεται σε
βάρος του πελάτη, με εξαίρεση την περίπτωση που η Σύμβαση Προμήθειας περιλαμβάνει πρόσθετους όρους αναφορικά με
τον ελάχιστο χρόνο παραμονής της σε ισχύ και της αποζημίωσης που δικαιούται ο
προμηθευτής αν η σύμβαση καταγγελθεί από τον πελάτη πριν την παρέλευση του συγκεκριμένου
χρόνου. Οι πρόσθετοι όροι αναγράφονται ρητά και πάντοτε σε
συνδυασμό με την αναγραφή των ευνοϊκότερων όρων που παρέχονται στον Πελάτη ως
αντιστάθμισμα, καθώς και των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων
που απορρέουν από το σύνολο των πρόσθετων αυτών όρων. Εάν η σύμβαση καταγγελθεί από το
πελάτη η λύση της γίνεται μετά από έναν μήνα.
Με το νέο κώδικα, επίσης, ο
προμηθευτής μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση προμήθειας μόνο όταν ο πελάτης
θεωρηθεί υπερήμερος ως προς την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών και παραβιάζει
λοιπούς αλλά ουσιώδεις όρους της σύμβασης.
Καταγγελία
σύμβασης και ευάλωτοι πελάτες
Αλλά σε αυτό το σημείο παρέχονται
πραγματικά πολλές δυνατότητες στον πελάτη: αν δεν πληρώσει εντός 20 ημερών τον λογαριασμό,
η οφειλή αναγράφεται έπειτα από δύο μήνες στον επόμενο και αν πάλι δεν υπάρξει
εξόφληση, ο προμηθευτής προβαίνει σε διαδοχικές προειδοποιήσεις με 10ήμερη
προθεσμία πριν κηρύξει τον πελάτη του υπερήμερο. Όλη αυτή η διαδικασία μπορεί
να κρατήσει 3,5 μήνες και αν, στο μεταξύ, ο πελάτης προσφύγει σε ένδικα μέσα ή
αμφισβητήσει εξωδίκως το ύψος των οφειλών, ο προμηθευτής δεν μπορεί να
καταγγείλει την σύμβαση. Βεβαίως, η καταβολή της οφειλής θα
είναι έντοκη εάν χάσει ο πελάτης την ένδικη μάχη. Προνομιακή, δε, είναι η
αντιμετώπιση εάν ο πελάτης ανήκει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (νοικοκυριά που
περιορισμένες δυνατότητες, είναι άνω των 65 ετών, έχει σοβαρά προβλήματα,
χρειάζεται μηχανική υποστήριξη κ.α.)
Σε περιπτώσεις, μάλιστα, ευάλωτων
πελατών, απαγορεύεται η διακοπή της ηλεκτροδότησης για περιόδους από τον
Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο καθώς και κατά το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου, ενώ ο
προμηθευτής πρέπει να δίνει τη δυνατότητα εξόφλησης των λογαριασμών σε δόσεις.
Ακόμη, ο νέος κώδικας δίνει τη
δυνατότητα στον προμηθευτή να ζητήσει καταβολή εγγύησης από τον πελάτη για
κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που να μην υπερβαίνει το χρονικό διάστημα των
δύο μηνών όταν στον προηγούμενο κώδικα το διάστημα αυτό ήταν τρεις μήνες. Επιπρόσθετα, επιτρέπεται η εκχώρηση
σύμβασης προμήθειας σε τρίτο (με την σύμφωνη γνώμη του πελάτη), υποχρεώνει τον
προμηθευτή να καταρτίσει «Κώδικα Δεοντολογίας Επικοινωνίας με Πελάτη» και
«Έντυπο Υπηρεσιών Ηλεκτρικής Ενέργειας» καθώς
και να ενημερώνει τον πελάτη μέσα από το λογαριασμό κατανάλωσης για ιστορικά
και στατιστικά στοιχεία της κατανάλωσής του καθώς και για την ποσοστιαία
συνεισφορά των διαφόρων πηγών ενέργειας στο συνολικό ενεργειακό του μίγμα.
Προειδοποίηση πριν
τις αυξήσεις
Τέλος, της αύξησης τιμολογίων από τον προμηθευτή θα πρέπει ένα δίμηνο
πριν να υπάρξει σχετική γνωστοποίηση προς τον πελάτη.