Όπως ανέφερε στις 23 Ιουλίου ο διαδικτυακός τόπος του
Ιρανικού Υπουργείου Πετρελαίου Shana,
το Ιράν υπέγραψε συμφωνίας ύψους 1 δις δολ. για την κατασκευή αγωγού για
μεταφορά φυσικού αερίου προς την Τουρκία και με δυνατότητα μεταφοράς και
στην
Ευρώπη. Η συμφωνία υπεγράφη, σύμφωνα με το Shana, ανάμεσα στην National
Iranian Gas Export (NIGC) και την ιδιωτική τουρκική ASB, αν και η
τουρκική SomPetroισχυρίζεται
ότι εκείνη υπέγραψε τη συμφωνία.
Μιλώντας στο Shana,
ο JavadOwji,
διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της NIGC, δήλωσε ότι ο διαμέτρου 56
ιντσών και μήκους 660 χλμ. αγωγός που θα συνδέει
το Ιράν με την Τουρκία, θα κατασκευαστεί εντός της επόμενης τριετίας με στόχο
την εξαγωγή 50-60 Bcm ημερησίως, ενώ θα δώσει στην NIGC την δυνατότητα να διοχετεύσει το
φυσικό της αέριο στην Ευρώπη πληρώνοντας τέλη διέλευσης στην Τουρκία. Επιπλέον, όπως μεταδίδει το Πρακτορείο Ειδήσεων Mehr, ο Ιρανός αξιωματούχος
ανέφερε ότι το 23% του έργου θα αναληφθεί από την ιρανική πλευρά και το 77% από
την τουρκική πλευρά.
Η τουρκική κυβέρνηση, που επιδιώκει την είσοδο της χώρας
στην Ε.Ε., έσπευσε να αρνηθεί κάθε άμεση ή έμμεση (μέσω της κρατικής Botas) ανάμειξη στο σχέδιο, παρ’
ότι ο Υπουργός Ενέργειας της χώρας Taner Yildiz, παραδέχθηκε την ύπαρξη ενδιαφέροντος από πλευράς αρκετών
ιδιωτικών εταιρειών. Η άρνηση του Τούρκου Υπουργού ήρθε μόλις λίγες ημέρες πριν
την επιβολή των αυστηρότερων ως τώρα κυρώσεων σε βάρος του Ιράν εκ μέρους της Ε.Ε. Το σχετικό πακέτο κυρώσεων υιοθετήθηκε στις 27 Ιουλίου από
το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ένωσης και θεωρείται ότι είναι πιο διευρυμένο
και πιο αυστηρό από το αντίστοιχο του ΟΗΕ στις 9 Ιουνίου, το οποίο επικεντρωνόταν
στην πώληση και προμήθεια προς το Ιράν προϊόντων που χρησιμοποιούνται για την
παραγωγή πυρηνικής ενέργειας και την ανάπτυξη πυραύλων.
Οι νέες κυρώσεις της Ε.Ε.
στοχεύουν στον ενεργειακό, χρηματοπιστωτικό και μεταφορικό τομέα του Ιράν, καθώς
και τα νομικά πρόσωπα που σχετίζονται με την κυβέρνηση της χώρας, σύμφωνα με την
νομική εταιρεία Clyde & Co. Τα νέα μέτρα ουσιαστικά
εμποδίζουν νέες επενδύσεις στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στο Ιράν εκ μέρους
ξένων εταιρειών.
Σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, μετά από συνομιλίες με
τον ειδικό απεσταλμένο του Ιρανού Προέδρου, AliAghaMohammed, oYildizδήλωσε, επίσης, ότι οι συνομιλίες της Τουρκίας σχετικά με
την συμμετοχή της στο ιρανικό πεδίο φυσικού αερίου SouthPars δεν κατέληξαν σε
συμφωνία για την εμπορία του ιρανικού φυσικού αερίου, με συνέπεια προσωρινά να
έχουν ανασταλεί. Οι δύο χώρες υπέγραψαν τον Νοέμβριο του 2008 Μνημόνιο
Συνεργασίας, που χάρασσε τις κεντρικές κατευθύνσεις ενός σχεδίου συνεργασίας
για σχέδια παραγωγής και εξαγωγών προς την Τουρκία και την Ευρώπη δια της
Τουρκίας.
Σύμφωνα με τους όρους του, η τουρκική TPAO θα ανέπτυσσε φάσεις του πεδίου και
θα συμμετείχε στην κατασκευή μίας νέας γραμμής μεταφοράς μήκους 1.850 χλμ (της IGAT-9), για την μεταφορά του
αερίου στα τουρκικά σύνορα. Η ΤΡΑΟ επρόκειτο να επενδύσει 4,3 δις ευρώ και σκόπευε να
παράγει ανάμεσα στα 20-35 bcmετησίως από το πεδίο SouthPark.
Άλλο ένα σημαντικό γεγονός πρέπει να θεωρηθεί και η πρόσφατη
(21 Ιουλίου) έκρηξη κοντά στην πόλη Dogubayazit, της Αν. Τουρκίας, κοντά στα σύνορα με το Ιράν, με
αποτέλεσμα το κλείσιμο προσωρινά του τον αγωγού που μεταφέρει φυσικό αέριο από
το Ιράν στην Τουρκία. Συνέπεια της έκρηξης
ήταν να αυξηθεί η ροή φυσικού αερίου από την Gazpromπρος την
Τουρκία, αν και ως τις 27 Ιουλίου η ροή από το Ιράν είχε αποκατασταθεί κατά 70%
ως τις 27 Ιουλίου, ενώ οι εξαγωγές επρόκειτο να επαναληφθούν στις 28 Ιουλίου σύμφωνα
με το Shana.