Τα Τρία Σενάρια για την Παγκόσμια Οικονομία με Βάση το Πετρέλαιο

Το σύνολο των οικονομικών δρώντων ανησυχούν για την πορεία της τιμής του πετρελαίου, το οποίο εδώ και καιρό «φλερτάρει» με τα 100 δολάρια ανά βαρέλι. Ήδη, διάφορες ποικιλίες στην Ασία έχουν ξεπεράσει το ψυχολογικό αυτό όριο, θυμίζοντας τις δύσκολες στιγμές του 2008, όταν το Brent είχε φτάσει στα 147 δολάρια. Η διαφορά όμως με εκείνη τη χρονιά, είναι ότι φέτος κινδυνεύουμε να δούμε σταθερά τιμές της τάξης των 100 δολαρίων, ενώ το 2008 η έκρηξη ήταν στιγμιαία και η μέση τιμή κατά τη διάρκεια του έτους χαμηλότερη συγκριτικά.

Στα πλαίσια αυτά, η Financial Times εντοπίζει τρία διαφορετικά σενάρια για το άμεσο μέλλον στο πετρέλαιο. Το πρώτο από αυτά προβλέπει μια ισχυρή οικονομική ανάκαμψη διεθνώς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ. Στην περίπτωση αυτή, οι αναπτυσσόμενες χώρες θα τα πάνε καλύτερα σε σχέση με τις πλούσιες χώρες και με την παραγωγή πετρελαίου σταθερή, η τιμή θα παραμείνει κοντά στα 100 δολάρια.

Στο εν λόγω σενάριο, οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα νιώσουν μια πίεση, η οποία όμως θα αντιμετωπιστεί μέσω της σημαντικής ανάπτυξης. Επίσης, η βρετανική κεντρική τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκια στο 4%και η ΕΚΤ θα ακολουθήσει, παρά τα προβλήματα.

Τέλος, θα αυξηθεί η πίεση για τα ταμεία των παραγωγών πετρελαίου να επενδύσουν στο ευρωπαϊκό χρέος, ενώ η κόντρα της Κίνας με τις ΗΠΑ θα αμβλυνθεί.

Στο δεύτερο σενάριο, προβλέπεται μια κρίση διαθεσιμότητας στο πετρέλαιο. Οι εσωτερικές διεργασίες του OPEC σε συνδυασμό με έκτακτους παράγοντες οδηγούν σε έναν περιορισμό της παραγωγής και δεδομένης της έντονης ζήτησης, η τιμή φτάνει στα 150 δολάρια ανά βαρέλι για μια ακόμη φορά.

Κατά συνέπεια, η πίεση για τα νοικοκυριά γίνεται ασφυκτική και η Ευρώπη έρχεται αντιμέτωπη με άλλη μια οξεία κρίση. Η Πορτογαλία, η Ισπανία και το Βέλγιο ζητούν την ενεργοποίηση του μηχανισμού διάσωσης και τελικά το ευρωπαϊκό σύστημα καταρρέει κάτω από το βάρος της άρνησης της Γερμανίας. Στη συνέχεια προβλέπονται κοινωνικές αναταραχές με επίκεντρο τον κλάδο του πετρελαίου, όπως διαδηλώσεις στα διϋλιστήρια, με αποτέλεσμα την περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης. Στη Βρετανία τα πρατήρια στερεύουν από βενζίνη, όπως συνέβη στο παρελθόν και η κυβέρνηση αναγκάζεται να μειώσει τη φορολογία στα καύσιμα, με αρνητικές συνέπειες για τα δημοσιονομικά.

Για τις ΗΠΑ, το σενάριο αυτό συνεπάγεται αύξηση της ανεργίας και εκτίναξη του ελλείμματος στο 15% επί του ΑΕΠ. Η συνεχόμενη αυτή κρίση θα εκτονωθεί μόλις η ζήτηση πετρελαίου μειωθεί αρκετά.

Τέλος, το τρίτο σενάριο κάνει λόγο για μια μείωση της ζήτησης πετρελαίου. Η τιμή των 100 δολαρίων «σκοτώνει» την ανάκαμψη διεθνώς, τόσο για τις ανεπτυγμένες, όσο και για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Η πτώση στη ζήτηση είναι τέτοια που οδηγεί σε τιμή της τάξης των 40 δολαρίων και παραμένει εκεί.

Τα έτη 2011 και 2012 αποδεικνύονται δυσμενή για τα ανεπτυγμένα κράτη, τα οποία αντιμετωπίζουν ανεργία και διόγκωση των ελλειμμάτων. Η ευρωζώνη αντιμετωπίζει τριγμούς, αλλά από το 2012 οι χαμηλές ενεργειακές τιμές επιτρέπουν την ανάκαμψη και ο Μπαράκ Ομπάμα κερδίζει και πάλι τις εκλογές. Τα μέλη του OPEC διαπιστώνουν ότι η τιμή κάτω από τα 50 δολάρια δεν είναι βιώσιμη, αλλά στο μεταξύ η εξέλιξη αυτή σώζει την παγκόσμια οικονομία, έστω και πρόσκαιρα.