Η Γεωπολιτική Ατζέντα το Ισχυρό Χαρτί για την Αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ

Πρωτεύοντα ρόλο στις αποκρατικοποιήσεις του ενεργειακού τομέα αναμένεται να έχει η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) και η θυγατρική της ΔΕΣΦΑ, δηλ. ο διαχειριστής του συστήματος φυσικού αερίου. Η ΔΕΠΑ, η οποία ιδρύθηκε το 1988, αποτέλεσε το όχημα μέσω του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισαγωγή φυσικού αερίου στην χώρα και κατασκευάσθηκε όλη η απαραίτητη υποδομή (δηλ. κύριος αγωγός, κλάδοι, μετρητικοί σταθμοί, μονάδες συμπίεσης, σταθμός υγροποίησης αερίου, λιμενικές εγκαταστάσεις κ.λπ.) που αποτελεί το μεγαλύτερο ενιαίο τεχνικό έργο στην μεταπολεμική Ελλάδα. Ταυτόχρονα η ΔΕΠΑ αποτέλεσε και αποτελεί την βάση για την δημιουργία εμπορικών δραστηριοτήτων με πρώτη ύλη το φυσικό αέριο και την εξάπλωση του μέσω των Εταιρειών Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) σε όλη την Ελλάδα. Η συμβολή της ΔΕΠΑ στη διαφοροποίηση του μέχρι πρόσφατα πετρελαιοκρατούμενου ενεργειακού ισοζυγίου της χώρας υπήρξε από κάθε άποψη καθοριστική, ενώ παράλληλα η διεύρυνση της χρήσης φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή και στην βιομηχανία βοήθησε άρδην στην βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών.

Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των κρατικών επιχειρήσεων η ΔΕΠΑ αποτελεί την φωτεινή εξαίρεση από πλευράς οργάνωσης, λειτουργίας και οικονομικής διαχείρισης έχοντας αναδειχθεί επί σειρά ετών σε μια κερδοφόρα επιχείρηση με ελάχιστο ή και μηδενικό δανεισμό και πάρα το γεγονός ότι συνεχίζει να υλοποιεί ένα άκρως απαιτητικό επενδυτικό πρόγραμμα. Γεγονός που της επέτρεψε να αντιμετωπίσει με ψυχραιμία και σθένος μια άνευ προηγουμένου χρηματοοικονομική κρίση το Α’ εξάμηνο του 2012 που προκλήθηκε από την έλλειψη ρευστότητας μεγάλων πελατών της (βλέπε ΔΕΗ και ανεξάρτητοι παραγωγοί) συνέπεια της τραγικής οικονομικής κατάστασης που έχει περιέλθει ο Λειτουργός του Ηλεκτρικού Συστήματος της χώρας, ο ΛΑΓΗΕ.

Σήμερα η ΔΕΠΑ και ο ΔΕΣΦΑ ευρίσκονται στις προτεραιότητες του ανακοινωθέντος, αλλά μη υλοποιηθέντος, προγράμματος αποκρατικοποιήσεων με περισσότερους από 17 διεθνείς ομίλους και καταξιωμένες εταιρείες να έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον ανταποκρινόμενες στην διεθνή πρόσκληση του ΤΑΥΠΕΔ τον Μάρτιο του 2012. Δεν έχει γίνει ακόμη γνωστή η επικαιροποιημένη αποτίμηση της ΔΕΠΑ/ ΔΕΣΦΑ, που εκτός από τα πάγια του εθνικού συστήματος φ. αερίου περιλαμβάνει συμμετοχές στις ΕΠΑ και εκατοντάδες εμπορικά συμβόλαια. Κύκλοι της αγοράς κάνουν λόγο για μια ελάχιστη αξία της τάξης του 1.5 – 1.8 δις ευρώ ενώ ανεξάρτητοι εκτιμητές ανεβάζουν το συνολικό τίμημα ακόμη πιο υψηλά και στα 3.0 δις ευρώ λόγω των σημαντικών εν δυνάμει υπεραξιών που περικλείουν τα σχέδια διεθνών διασυνδέσεων της ΔΕΠΑ.

Πράγματι τα τελευταία δέκα χρόνια η ΔΕΠΑ έχει επιδοθεί σ’ ένα αγώνα δρόμου για να διασφαλίσει και να διευρύνει τις διεθνείς διασυνδέσεις με στόχο την δημιουργία νέων πυλών εισόδου φυσικού αερίου στην χώρα, πράγμα που ενισχύει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια. Έτσι το 2007 εγκαινίασε το διασυνδετήριο Ελληνό – Τουρκικό αγωγό ο οποίος μεταφέρει Αζέρικο αέριο δια μέσω του συστήματος της BOTAS στην Τουρκία. Να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα σήμερα στην Ε.Ε που εισάγει Αζέρικο αέριο και άρα συμμετέχει έμπρακτα, και όχι θεωρητικά, στο άνοιγμα του Νότιου Διαδρόμου. Κάτι που στις Βρυξέλλες επιλέγουν να παραβλέπουν ή και ν’ αγνοούν επιδεικτικά. Μετά από δύο χρόνια προεργασίας η ΔΕΠΑ υπέγραψε εφέτος δεσμευτική συμφωνία με την Βουλγαρική BEH, μητρική της Bulgartransgas, για την κατασκευή διασυνδετήριου αγωγού μήκους 180 χλμ. που θα συνδέει το Ελληνικό και το Βουλγαρικό σύστημα φ. αερίου η κατασκευή του οποίου θα πραγματοποιηθεί μέσα στους επόμενους 20 μήνες.

Ακόμη η ΔΕΠΑ προγραμματίζει δύο νέες μεγάλες διεθνείς διασυνδέσεις, μεταξύ Ελλάδας – Ιταλίας και Ελλάδας – Κύπρου, ενώ πρόκειται να συνεργασθεί και με την κοινοπραξία του South Stream για την κατασκευή και λειτουργία του νότιου άξονα του αγωγού που θα διέρχεται μέσω Ελλάδας για να μεταφέρει Ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω υποθαλάσσιου αγωγού στην Αδριατική, προς την Ιταλική αγορά. Μπορεί το project της ΔΕΠΑ για τον αγωγό ITGI, για το οποίο έχει συστήσει κοινοπραξία με την Ιταλική Edison, να μην εξελίσσεται βάσει του αρχικού σχεδιασμού (λόγω αποκλεισμού από τους βασικούς μετόχους του κοιτάσματος Shah Deniz II, δηλ. τις πολυεθνικές BP και Statoil), όμως το έργο καθ’ αυτό και οι εργασίες και οι επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένων αδειοδοτήσεων και engineering design, είναι πολύ σημαντικές για να ριφθούν στον κάλαθο των αχρήστων. Έτσι το ITGI, με βασική συνιστώσα τον διασυνδετήριο αγωγό Poseidon στην Αδριατική, επανασχεδιάζεται με προοπτική των εισαγωγή στην Ελλάδα ποσοτήτων φυσικού αερίου προερχομένων από την Αλγερία μέσω του συστήματος αγωγών της Ν. Ιταλίας όπου ως γνωστό, η Αλγερία εξάγει σημαντικές ποσότητες μέσω υποθαλάσσιων αγωγών. Παράλληλα προχωρά το feasibility study για την μεταφορά φ. αερίου από τα κοιτάσματα Κύπρου – Ισραήλ προς Κρήτη και εν συνεχεία Πελοπόννησο και Ιταλία, με τα πρώτα αποτελέσματα να δείχνουν μια οικονομικά ανταγωνιστική επένδυση για την κατασκευή του συστήματος αγωγών, σε σύγκριση με τον προτεινόμενο σταθμό LNG στη Μεγαλόνησο.

Σύμφωνα με ανώτατο στέλεχος μεγάλης Ευρωπαϊκής εταιρείας που έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον, και έχει προεγκριθεί από το ΤΑΥΠΕΔ για συμμετοχή στον τελικό διαγωνισμό για την πώληση στρατηγικού μεριδίου στην ΔΕΠΑ, είναι τα διεθνή project της Ελληνικής επιχείρησης αερίου και οι εξαιρετικές προοπτικές και οι πολύ καλές δυνατότητες υλοποίησης τους που έχουν κινήσει το ενδιαφέρον ξένων αγοραστών. «Η γεωπολιτική ατζέντα της ΔΕΠΑ είναι το καρότο στην όλη υπόθεση, σε συνδυασμό ασφαλώς με την άριστη λειτουργική κατάσταση της επιχείρησης και την διαρκώς διευρυνόμενη Ελληνική αγορά, και μάλιστα σε περίοδο κρίσης», παρατηρεί το άνω στέλεχος.