Με άμεσα νέα λουκέτα εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών
απειλείται ορατά ο κλάδος. Κι αυτό γιατί η μείωση της κατανάλωσης στην αγορά
υπολογίζεται στο πρώτο τρίμηνο του έτους στο 40%, εξαιτίας κυρίως της καθίζησης
της ζήτησης στο πετρέλαιο θέρμανσης, η οποία εκτιμάται στο 60-70%.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς πετρελαιοειδών, οι
εταιρίες του κλάδου αναμένεται να εγγράψουν στο τετράμηνο ζημίες, οι οποίες
εκτιμάται ότι θα είναι ιστορικά οι υψηλότερες ως σήμερα. Υπό το βάρος αυτών των
ζημιών το ερώτημα που διατυπώνεται είναι πόσες από αυτές θα αντέξουν, με
δεδομένο ότι τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν δεν είναι σημερινά,
αλλά συνεχίζονται από το προηγούμενο έτος και συνεχώς εντείνονται. Η εκτίμηση
που διατυπώνεται είναι ότι τα «κανόνια» θα σκάσουν από το 6μηνο και μετά, ενώ
προβλέπεται ότι στο τέλος της οικονομικής κρίσης θα έχουν απομείνει στον κλάδο
περί τις 10 εταιρίες, από τις 20 που λειτουργούν σήμερα.
Πάντως, ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι υπό τις συνθήκες αυτές
δεν καταγράφεται ενδιαφέρον για συγχωνεύσεις ή εξαγορές. Κι αυτό γιατί, όπως
έλεγε παράγοντας της αγοράς στο
energia.
gr, υπάρχει πολύ διαφορετική εμπορική
φιλοσοφία ανάμεσα στις εταιρίες εμπορίας, που θεωρείται «αγκάθι» για
οποιαδήποτε συγχώνευση. Συν τοις άλλοις, καταγράφεται απροθυμία από πιο
ανθεκτικές εταιρίες να αναλάβουν επιχειρήσεις με πολύ ζημιογόνα χαρτοφυλάκια.
Από το 2009 έως σήμερα εκτιμάται ότι η μείωση της
κατανάλωσης έχει φθάσει αθροιστικά στο 45%. Ήδη, έχουν απομείνει περί τα
6000-6300 πρατήρια, ενώ η εκτίμηση της ΠΟΠΕΚ είναι ότι φέτος θα κλείσουν άλλα
1000 πρατήρια, καθώς, εκτός από το πρόβλημα της κατανάλωσης έχουν να
αντιμετωπίσουν και ένα επιπλέον κόστος για την εγκατάσταση του συστήματος
εισροών-εκροών, το οποίο αδυνατούν να καλύψουν.
Οι εταιρίες εμπορίας, εκτός από το πρόβλημα χρηματοδότησης
τους από τις τράπεζες, που έχουν κλείσει εντελώς την «κάνουλα», επιβαρύνονται
και με μεγάλες επισφάλειες από πρατήρια, είτε λειτουργούντα, είτε αυτά που
έκλεισαν και άφησαν σοβαρά χρέη πίσω τους. Σήμερα όσα λειτουργούν
αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα από πιστώσεις που είχαν χορηγήσει σε πελάτες
τους, με συνέπεια να αντιμετωπίζουν κι αυτά προβλήματα ρευστότητας και να
δυσκολεύονται να αγοράσουν προϊόντα. Από την άλλη πλευρά, οι εταιρίες με τα
δικά τους προβλήματα χρηματοδότησης δεν είναι διατεθειμένες να παρέχουν
πιστώσεις ειδικά σε πρατήρια με μεγάλα ανοίγματα. Έτσι, παρατηρείται το
φαινόμενο πρατήρια να ανοιγοκλείνουν και να εντείνεται ακόμη περισσότερο το
πρόβλημα ρευστότητας τους, εισάγοντας έτσι ένα καθοδικό σπιράλ.
Το παζλ συμπληρώνεται και με τον ανταγωνισμό σε επίπεδο
τιμών, που έχει ενταθεί, εξαιτίας της πτώσης της ζήτησης. Τα περιθώρια κέρδους
των εταιριών εμπορίας έχουν συρρικνωθεί στο 2%, ενώ πλεονέκτημα εμφανίζουν
μόνον εκείνα τα πρατήρια με ρευστότητα, που επιτρέπει να διαπραγματεύονται πολύ
χαμηλές τιμές με τις εταιρίες, με αντάλλαγμα την πληρωμή μετρητοίς.
Η χαριστική βολή για τον κλάδο ήρθε από το πετρέλαιο
θέρμανσης, μετά την εξίσωση των φόρων. Τον Οκτώβριο η πτώση της κατανάλωσης ήταν
κάθετη. Υπολογίζεται στο 90% και συνεχίσθηκε και στους δύο υπόλοιπους μήνες του
2012, με ποσοστά της τάξης του 60-70%. Πήγε να ανασάνει κάπως η κατάσταση στα
τέλη του Δεκεμβρίου, με αρχές Ιανουαρίου, οπότε η πτώση συγκρατήθηκε στο 50%,
αλλά η ζήτηση πήρε και πάλι την κατιούσα στις αρχές του 2013.
Ενδιαφέρον, πάντως, είναι ένα στοιχείο που δίνει η αγορά. Το
πετρέλαιο κίνησης εμφανίζει μηδενική μεταβολή, σε μια αγορά η οποία παρουσιάζει
αρνητικό πρόσημο στην κατανάλωση. Κάτι το οποίο αποδίδεται στο λαθρεμπόριο.
Για το σύνολο του 2013 οι εκτιμήσεις της αγοράς μιλούν για
μείωση της συνολικής κατανάλωσης πετρελαιοειδών κατά 15-20%. Προσδοκάται μια
ανάκαμψη το καλοκαίρι, λόγω του τουρισμού, αλλά η ρευστή και αβέβαιη κατάσταση
και μετά τις εξελίξεις στην Κύπρο δεν επιτρέπουν ασφαλείς προβλέψεις, ενώ έχουν
δημιουργήσει περαιτέρω προβληματισμό στον κλάδο.