Γιάννης Στουρνάρας: Έτσι Θα Βγούμε Από το Μνημόνιο

Γιάννης Στουρνάρας: Έτσι Θα Βγούμε Από το Μνημόνιο
Συνέντευξη στον Κώστα Τσαχάκη και την Ελευθερία Αρλαπάνου
Δευ, 15 Ιουλίου 2013 - 09:53
Τον οδικό χάρτη για την έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο σκιαγραφεί ο υπουργός Γιάννης Στουρνάρας σε συνέντευξή του στην «ΗτΣ». Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, η επιστροφή σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, η ενίσχυση των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις και η μείωση των επιτοκίων αποτελούν «κλειδιά» για.. αλλαγή σελίδας
Τον οδικό χάρτη για την έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο σκιαγραφεί ο υπουργός Γιάννης Στουρνάρας σε συνέντευξή του στην «ΗτΣ». Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, η επιστροφή σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, η ενίσχυση των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις και η μείωση των επιτοκίων αποτελούν «κλειδιά» για.. αλλαγή σελίδας.

Μετά και την πρόσφατη συνεδρίαση του Eurogroup στο ευρωπαϊκό Τύπο εμφανίστηκαν και πάλι δημοσιεύματα περί δυσπιστίας των εταίρων μας όσον αφορά το μεταρρυθμιστικό έργο της κυβέρνησης και τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος δημοσιονομικής πολιτικής. Γιατί μείναμε πάλι πίσω; Ποια η δίκη σας αίσθηση από τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης;

Ήταν αναμενόμενο ύστερα από τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις και την αστάθεια στο πολιτικό σκηνικό (με την απόφαση ενός από τα κόμματα που συμμετείχαν στην κυβέρνηση να αποχωρήσει) ότι θα επέστρεφε πρόσκαιρα το κλίμα ανασφάλειας στους εταίρους μας. Ομως η νέα κυβέρνηση των δύο κομμάτων αποκατέστησε τη σταθερότητα.

Η δυσπιστία δεν αφορά στη διάθεση της κυβέρνησης για μεταρρυθμίσεις, αλλά στον φόβο επικράτησης των δυνάμεων που αντιτάσσονται στις μεταρρυθμίσεις και την εξυγίανση της οικονομίας.

Η ελληνική κοινωνία κατανοεί, κατά την άποψή μου, την ανάγκη των μεταρρυθμίσεων όχι γιατί μας τις επιβάλλουν οι εταίροι μας, αλλά διότι αυτές αντιμετωπίζουν τα χρόνια και πραγματικά προβλήματα που οδήγησαν την χώρα στην κρίση.

Αν εμείς δεν είμαστε σίγουροι ότι θέλουμε να αλλάξουμε τη χώρα μας, δεν μπορούμε να περιμένουμε από τις πολιτικές ηγεσίες, αλλά και τους λαούς της Ε.Ε. να μας θεωρούν αξιόπιστους.

Μέχρι στιγμής έχουμε λάβει μεγάλη οικονομική βοήθεια από τους εταίρους μας. Κατά πόσο αξιοποιήσαμε τον χρόνο που μας δόθηκε ώστε να υλοποιηθούν οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές, η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της και το 2014 που ολοκληρώνεται το χρηματοδοτικό πακέτο από την Ευρωζώνη να μπορεί να βγει στις αγορές χωρίς δυσβάσταχτους όρους; Αν δεν τα καταφέρει θα υπάρξει νέα δανειακή σύμβαση;

Είναι αλήθεια πως έχουμε λάβει σημαντική οικονομική βοήθεια από τους εταίρους μας. Είναι επίσης αλήθεια πως η Ελλάδα ήταν απρόθυμη σε μεγάλο βαθμό να αντιμετωπίσει χρόνια αποστήματα και παθογένειες. Αντιλαμβάνεστε πως κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού του κράτους εκτός από τους υποστηρικτές της, έχει και αντιπάλους, κυρίως όσους ωφελήθηκαν τόσα χρόνια από τις αδυναμίες του. Όλοι όσοι εργαζόμαστε για τη σωτηρία της χώρας μας, έχουμε υποχρέωση να τηρήσουμε τις υποσχέσεις μας. Αν η χώρα μας πείσει τις αγορές ότι έχει τη διάθεση να μην επιστρέψει στις πρακτικές και τα λάθη του παρελθόντος, τότε πιστεύω ότι οι αγορές, αλλά και οι εταίροι μας θα μας στηρίξουν μέχρι να αντιμετωπίσουμε οριστικά τα προβλήματά μας και να μπορούμε να λειτουργήσουμε αυτόνομα. Σε κάθε περίπτωση, αναγκαία προϋπόθεση για να βγούμε στις αγορές είναι πρωτογενές πλεόνασμα και θετικό πρόσημο στον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης.

Κατά κοινή ομολογία το οικονομικό πρόγραμμα χωρίς νέα αναδιάρθρωση του χρέους δεν «βγαίνει». Το ΔΝΤ έχει θέσει στο τραπέζι μία νέα απομείωση του χρέους κάτι που αναμένεται να επαναφέρει με πιο «δυναμικό» τρόπο στην επόμενη αξιολόγηση. Είναι έτοιμοι οι Ευρωπαίοι να συζητήσουν νέα μέτρα μείωσης του ελληνικού χρέους; Ποιοι, κατά την γνώμη σας, είναι οι ενδεδειγμένοι τρόποι;

Η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι κάτι που το λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη μας. Ο δικός μας ρόλος σε αυτή την φάση είναι να υλοποιήσουμε τις θεσμικές αλλαγές που απαιτούνται ώστε να μη διακινδυνεύσουμε την ευρωπαϊκή μας πορεία. Η τήρηση των συμφωνηθέντων από την πλευρά μας δεν είναι μόνο ο καλύτερος αλλά και ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του χρέους μας. Πρωτογενές πλεόνασμα, χαμηλά επιτόκια, θετικός ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης, έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, όλα αυτά συμβάλλουν αποφασιστικά στη βιωσιμότητα του χρέους.

Οι εκταμιεύσεις από τον Οκτώβριο και μετά θα συνδεθούν με τυχόν πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό; Υπάρχει συμφωνία για αλλαγή στο χρηματοδοτικό μοντέλο από το τρέχον έτος;

Όχι. Οι εκταμιεύσεις από τον Οκτώβριο και μετά συνδέονται, όπως συνδέονται και τώρα, με την εκπλήρωση συμφωνημένων παρεμβάσεων ? των λεγόμενων προαπαιτούμενων δράσεων (prior actions) και οροσήμων (milestones). Το πρωτογενές πλεόνασμα, που είναι βασικός δημοσιονομικός στόχος, αλλά και μέσο για τη βιωσιμότητα του χρέους, είναι αποτέλεσμα των δημοσιονομικών παρεμβάσεων και εργαζόμαστε σκληρά και με προσήλωση προς αυτή την κατεύθυνση. Εφόσον πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα, τότε βάσει τις συμφωνίας της 27 Νοεμβρίου 2012, οι Ευρωπαίοι εταίροι θα εξετάσουν περαιτέρω μέτρα μείωσης του Ελληνικού χρέους Γι' αυτόν τον λόγο είναι ύψιστης εθνικής σημασίας να εφαρμόσουμε τον προϋπολογισμό με αυστηρή πειθαρχία χωρίς καμία παρέκκλιση από τους στόχους μας.

Με δεδομένες τις μεγάλες αποκλίσεις στα φορολογικά έσοδα, τι σας κάνει να πιστεύετε πως θα επιτευχθεί φέτος ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα;

Η υστέρηση που παρατηρείται στα φορολογικά έσοδα είναι διαχειρίσιμη, ερμηνεύσιμη και αντιστρέψιμη. Σε κάθε περίπτωση, η μείωση των πρωτογενών δαπανών σε σχέση με τους στόχους είναι μεγαλύτερη από την υστέρηση των εσόδων σε σχέση με τους αντίστοιχους στόχους. Γι' αυτό στο πρώτο εξάμηνο το 2013 το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού βρίσκεται, με αρκετά μεγάλο εύρος ασφαλείας, αρκετά κάτω από τον αντίστοιχο στόχο. Επιβάλλουμε τις κατάλληλες διορθωτικές κινήσεις στα έσοδα ώστε να επιτευχθεί εφέτος ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα, με κύριο όπλο την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Η πραγματική οικονομία αδυνατεί να ανακάμψει και διεθνείς, αλλά και εγχώριοι οργανισμοί προβλέπουν ύφεση 5% για φέτος και περαιτέρω υποχώρηση του ΑΕΠ το 2014. Πού στηρίζετε την αισιοδοξία σας πως η οικονομία θα εισέλθει σταδιακά σε ανάπτυξη από τις αρχές του επόμενου έτους;

Προφανώς οι προβλέψεις μας για ανάπτυξη επηρεάζονται και από τη διεθνή συγκυρία. Παρακολουθούμε καθημερινά τους δείκτες και εφαρμόζουμε όλες εκείνες τις διαρθρωτικές αλλαγές που θα μας οδηγήσουν στην ανάπτυξη. Με βάση τις τρέχουσες εξελίξεις, δεν έχουμε λόγο να αναθεωρήσουμε τις προβλέψεις μας.

Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων υλοποιείται με βήμα... σημειωτόν. Γιατί παρατηρούνται καθυστερήσεις και χάνονται στόχοι; Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ με ξένους τεχνοκράτες όπως ζητά το ΔΝΤ;

Οι αποκρατικοποιήσεις έχουν οικονομική, αλλά και συμβολική σημασία. Είναι ψηλά στις προτεραιότητες μας και έχουν γίνει άλματα σε αυτό τον τομέα, ειδικά ύστερα από τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις στην ΔΕΣΦΑ, αλλά η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Είναι πολλά τα επιμέρους θέματα που αφορούν την κάθε προσπάθεια αποκρατικοποίησης και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε το ρόλο που διαδραματίζει η εικόνα που έχουν οι επενδυτές για την τη χώρα μας. Στόχος μας είναι η Ελλάδα να κεντρίσει το ενδιαφέρον των επενδυτών, ως μια αξιόπιστη χώρα, με οικονομικό όραμα, στην οποία θα αξίζει να τοποθετήσουν τα κεφάλαια τους.

Μεταρρυθμίσεις και ανταγωνιστικό φορολογικό περιβάλλον είναι οι λέξεις κλειδιά για την επιτυχία των αποκρατικοποίησεων. Εξετάζουμε όλες τις προτάσεις που αφορούν στην επιτυχία του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων αλλά θεωρούμε πως αυτή την στιγμή κινούμαστε σε σωστές κατευθύνσεις.

Στην κοινή γνώμη έχει παγιωθεί η αίσθηση πως οι φοροφυγάδες παραμένουν στο απυρόβλητο και ότι τα βάρη σηκώνουν μισθωτοί και συνταξιούχοι. Ποια είναι τα σχέδια σας για την πάταξη της φοροδιαφυγής; Εξετάζετε το ενδεχόμενο να δίνονται στη δημοσιότητα συγκεκριμένες περιπτώσεις φοροφυγάδων με... ονοματεπώνυμα, αλλά και με τις ενέργειες που έχουν γίνει για να πληρώσουν τα οφειλόμενα;

Γίνεται μια συνεχής προσπάθεια για την αναμόρφωση της φορολογικής διοίκησης και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Οι φοροφυγάδες πια δεν παραμένουν στο απυρόβλητο, αντίθετα, βλέπουμε ότι τιμωρούνται ακόμη και με στέρηση της ελευθερίας τους, κάτι πρωτοφανές για την πρόσφατη οικονομική ιστορία της χώρας μας. Η εντατικοποίηση των τακτικών αλλά και προσωρινών ελέγχων στις μεγάλες επιχειρήσεις και στους φορολογούμενους μεγάλου πλούτου, ο εκτενής έλεγχος των εμβασμάτων στο εξωτερικό, η θέσπιση της θέσης Ανεξάρτητου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων και η μεταβίβαση σε αυτόν αρμοδιοτήτων για το φορολογικό και εισπρακτικό μηχανισμό, η καταγραφή εξωχώριων εταιρείων που διαθέτουν ή διέθεταν σε κάποια φάση ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα , η εφαρμογή των διαφόρων εργαλείων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, όπως για παράδειγμα, οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου, είναι ορισμένες από τις σημαντικές δράσεις που κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση και όπως φαίνεται ήδη έχουν αρχίσει να παράγουν θετικά αποτελέσματα.

Συνεχείς διορθώσεις
Για διεύρυνση της φορολογικής βάσης

Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Δεν σας προβληματίζει το γεγονός δημιουργίας μίας νέας... γενιάς οφειλετών καθώς μέσα στους επόμενους μήνες έρχονται μαζεμένα εκκαθαριστικά φόρου εισοδήματος και τελών ακινήτων (ΕΕΤΑ ΦΑΠ);

Τα ληξιπρόθεσμα χρέη είναι ένα στοιχείο που λαμβάνουμε σοβαρά υπόψιν μας. Κατανοούμε πως μερίδα του κόσμου έχει επωμιστεί μεγάλο βάρος, αλλά ταυτόχρονα κάνουμε συνεχώς τις διορθώσεις ώστε να διευρυνθεί η φορολογική βάση και να έχουμε δικαιότερη κατανομή των φορολογικών εσόδων προσφέροντας παράλληλα ευνοϊκούς τρόπους καταβολής των οφειλομένων μέσω ρυθμίσεων. Πιστεύουμε ότι όταν η χώρα πετύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους, θα έχουμε την δυνατότητα να στηρίξουμε με την φορολογική μας πολιτική όσους το έχουν ανάγκη περισσότερο. Σε κάθε περίπτωση η ανάκαμψη της οικονομίας είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την επίλυση του προβλήματος των ληξιπρόθεσμων χρεών.

Τελικά οι εταίροι μας θα πουν «ναι» στην μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση; Ποιες οι αναμενόμενες επιπτώσεις στην οικονομία;

Το αίτημά μας για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στηρίζεται σε επιχειρήματα που ελπίζουμε ότι θα κατανοήσει η τρόικα. Προφανώς το χαμηλότερο κόστος στις υπηρεσίες εστίασης, δίνει στην Ελλάδα ένα ακόμη ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ως τουριστικό προορισμό, και βεβαίως στηρίζει και ένα σημαντικό για την οικονομία μας κλάδο. Από την αύξηση του τζίρου περιμένουμε πως θα μειωθεί σημαντικά το πιθανό κενό εσόδων από την μείωση του συντελεστή.

Στόχος με τον ενιαίο φόρο ακινήτων να πληρώνουν πολλοί από λίγα

Από τις πληροφορίες για τη διάρθρωση του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων προκύπτει ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα επιβαρύνονται πλέον με έναν μόνιμο υψηλό φόρο. Γιατί εμμένει η κυβέρνηση σε υψηλούς συντελεστές φορολόγησης για εισοδήματα και περιουσία; Πότε θα μπορούμε να προσδοκούμε σε φορολογικές ελαφρύνσεις;

Ο ενιαίος φόρος ακινήτων προβλέπεται ότι θα μειώσει την επιβάρυνση για τη μεγάλη πλειονότητα των ιδιοκτητών ακινήτων σε σχέση με το υπάρχον καθεστώς του Έκτακτου Ειδικου Τέλους Ακινήτων (ΕΕΤΑ) και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ). Αυτό θα γίνει μέσω της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, όπου θα υποχρεωθούν ορισμένοι ιδιοκτήτες οικοπέδων να πληρώσουν για πρώτη φορά ένα μικρό φόρο. Η βασική λογική είναι να πληρώνουν πολλοί από λίγα, αντί του να πληρώνουν λίγοι πολλά όπως σήμερα. Γενικότερα, θέλουμε να κινηθούμε σε μείωση συντελεστών -όπως δείχνει η σκληρή μάχη που δίνουμε για τον ΦΠΑ στην εστίαση- αλλά αυτό απαιτεί διεύρυνση της φορολογικής βάσης και πάταξη της φοροδιαφυγής. Εφόσον δείξουμε αποτελέσματα σε αυτές τις δύο κατευθύνσεις και είμαστε εντός των δημοσιονομικών στόχων, τότε θα καταστεί δυνατή η σταδιακή μείωση συντελεστών. Πρώτη μας προτεραιότητα μετά τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση είναι η σταδιακή μείωση των εισφορών του εργοδότη κατά 3,9% από του χρόνου. Η έμφαση μας στις εισφορές δικαιολογείται επειδή, πρώτον, είναι πολύ υψηλές για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, δεύτερον, επειδή θα βοηθήσουν στη μείωση της ανεργίας, και τρίτον, επειδή με την μείωση των εισφορών συμβάλλουμε στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας και των υπηρεσιών μας στο εξωτερικό.

Σε μία περίοδο σκληρής λιτότητας πώς είναι δυνατόν δημόσιοι οργανισμοί όπως για παράδειγμα ο ΕΟΠΥΥ να δημιουργούν νέα ελλείμματα δισεκατομμυρίων ευρώ;

Προφανώς η εξυγίανση οργανισμών όπως ο ΕΟΠΥΥ δεν είναι μια εύκολη υπόθεση και θα απαιτηθεί χρόνος για την πλήρη επίλυση όλων των προβλημάτων. Έχουν γίνει πολλά και σημαντικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση που εξασφάλισαν μείωση των δαπανών και των λειτουργικών εξόδων του οργανισμού και είναι σίγουρο ότι θα πετύχουμε να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα δεκαετιών, που δημιουργούν τα ελλείμματα που αναφέρατε. Είδη λάβαμε δραστικά μέτρα φέτος, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, και το πρόβλημα που παρουσιάστηκε αντιμετωπίζεται ήδη.

Στη διαδικασία πώλησης του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου οι όροι του διαγωνισμού άλλαξαν οκτώ ώρες πριν εκπνεύσει η προθεσμία υποβολής προσφορών κάτι που προκάλεσε αντιδράσεις στον τραπεζικό κλάδο. Ποια είναι η γνώμη σας για τους χειρισμούς του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας;

Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στο Ταμείο Χρηματοπιστωτική Σταθερότητας. Είμαι βέβαιος ότι οι αποφάσεις τους είναι σύμφωνες με τα κριτήρια του ταμείου, συμβάλλοντας στην ευστάθεια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και την προστασία της περιουσίας του ταμείου.

Με δεδομένο ότι λαμβάνονται -και θα ληφθούν κι άλλα- σκληρά μέτρα όπως οι απολύσεις στο Δημόσιο φοβάστε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις και τριγμούς στο κυβερνητικό στρατόπεδο μιας και πλέον μόνο δύο κόμματα στηρίζουν την κυβέρνηση;

Βασική μας επιδίωξη είναι η αποφυγή λήψης νέων επώδυνων μέτρων. Αναλάβαμε πλήρως την ευθύνη να σώσουμε την χώρα από την καταστροφή παίρνοντας δύσκολες αποφάσεις. Αν είχαμε δειλιάσει, οι συνέπειες για την χώρα θα ήταν τεράστιες και μόνιμες, ενώ τώρα όλοι παραδέχονται πως έχουμε μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα και κυρίως πως ξεφύγαμε από τον άμεσο κίνδυνο της χρεοκοπίας. Νομίζω ότι όχι μόνο οι κυβερνητικοί εταίροι, αλλά και όλοι οι υπεύθυνοι πολιτικοί θα στηρίξουν με τον τρόπο τους τις μεταρρυθμίσεις που απομένουν. Οι όποιες επιμέρους κοινωνικές αντιδράσεις είναι κατανοητές, αρκεί να μην εξυπηρετούν συμφέροντα που τρέφονται από τις αδυναμίες του κράτους. Κανείς πολιτικός δεν θέλει να παίρνει δυσάρεστες αποφάσεις, αλλά επιτέλους στην χώρα πρέπει όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να βοηθήσουμε στην επιβίωση της χώρας. Δεν υπάρχουν εναλλακτικά σενάρια για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε και η χώρα πρέπει να αλλάξει αν θέλουμε στο μέλλον να κοιτάμε στα μάτια τα παιδιά μας.

(από την εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 13/07/2013)