Οι επιχειρήσεις
προσαρμόζονται ταχύτερα στις αλλαγές απ' όσο ενημερώνουν οι πολιτικοί τις
πολιτικές τους. Η κλιματική αλλαγή δεν
διαφέρει, όπως αποδεικνύει περίτρανα η έκρηξη της δραστηριότητας στην Αρκτική.
Το λιώσιμο έχει καθαρίσει τεράστιες λωρίδες από πάγους, ανοίγοντας νέες
ωκεάνιες διόδους. Παράλληλα ανοίγει προοπτικές εκμετάλλευσης ενός κομματιού του
πλανήτη, που μέχρι λίγα χρόνια πριν θεωρείται εντελώς αφιλόξενος.
Το Yong Sheng είναι το
πρώτο κινεζικό πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που προσπαθεί να κάνει
το ταξίδι από το Νταλιάν της ΒΑ Κίνας στο ολλανδικό Ρότερνταμ μέσω της
Northern Sea Route, της αρκτικής θαλάσσιας διαδρομής που ακολουθεί τις βόρειες
ακτές της Ρωσίας.
Είναι η 5η μόλις σεζόν
που πραγματοποιούνται εμπορικά δρομολόγια σε αυτή την διαδρομή, αλλά η
ανάπτυξή της είναι εκρηκτική. Το 2009 και 2010 μόνο λίγα τάνκερ ακολουθούσαν
την διαδρομή. Το 2011 και 2012 έγιναν μερικές δεκάδες.Μέχρι στιγμής
φέτος, η Ρωσία έχει δώσει σχεδόν 400 άδειες διάπλου.
Τα πλεονεκτήματα του
συγκεκριμένου δρομολογίου είναι προφανή. Μειώνει την απόσταση ανάμεσα στα
λιμάνια του Ρότερνταμ και της Γιοκοχάμα κατά 40%σε σύγκριση με το ταξίδι
μέσω του καναλιού του Σουέζ. Το ταξίδι του Yong Sheng θα διαρκέσει 35 ημέρες
αντί για 48 ημέρες που έκανε μέσω του νοτίου δρομολογίου.
Η εξοικονόμηση χρόνου θα
ευνοήσει το εμπόριο ανάμεσα στην Ευρώπη–που καταλαμβάνει το ένα τέταρτο
της παγκόσμιας οικονομίας- και τα εργοστάσια και την αυξανόμενη μεσαία τάξη της
Ασίας. Δεν θα δημιουργήσει μόνο νικητές: Ισως καθυστερήσει την «επιστροφή» της
παραγωγής στην Ευρώπη, μετά την περίοδο του outsourcing, τουλάχιστον όσον αφορά
τα ξηρά εμπορεύματα.
Η πρόσβαση που
εξασφαλίζει το λιώσιμο των πάγων δεν θα προσφέρει καλά μόνο στην ναυτιλία.Ανοίγει
επίσης ένα νέο μέτωπο για κερδοφορία και για πιθανή εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων
φυσικών πόρων.Για την ώρα, η αναζήτηση φυσικών πόρων παραμένει
διακριτική. Δεν θα παραμείνει όμως έτσι, αν οι ανακαλύψεις κοιτασμάτων ξεφύγουν
από τα σωστά όρια του παιχνιδιού.
Οι ευκαιρίες λοιπόν
αυτές, δημιουργούν και μεγάλες προκλήσεις. Η ναυτιλία και οι έρευνες
κοιτασμάτων δημιουργούν απειλές στην ασφάλεια και το περιβάλλον. Η Αρκτική
παραμένει ένας από τους σκληρότερους τόπους που υπάρχουν στον πλανήτη. Με
δεδομένη την ζημιά που προκάλεσε η έκρηξη των εγκαταστάσεων Deepwater Horizon
στα πιο ήπια κλίματα του Κόλπου του Μεξικό, είναι προφανής η ανάγκη επιβολής
αυστηρότερων απαιτήσεων στην Αρκτική. Εξίσου, πρέπει να γίνουν προσπάθειες για
να ξεκαθαρίσουν οι συγκρούσεις όσον αφορά τις διεκδικήσεις για τον έλεγχο των
φυσικών πόρων ή των ναυτιλιακών δρομολογίων.
Ευτυχώς, κάποια από τα
παραπάνω συμβαίνουν ήδη. Το 2010 η Ρωσία και η Νορβηγία συμβιβάστηκαν
πάνω σε διαμάχη 40 ετών όσον αφορά τα σύνορά τους στην Θάλασσα Μπάρεντς. Τα
κράτη της αρκτικής ακτογραμμής έχουν ιδρύσει θεσμούς, όπως το Αρκτικό
Συμβούλιο, για να συντονίσουν τις πολιτικές τους. Πρέπει όμως να γίνει ακόμη
πολύ δουλειά.
Η άρνηση των ΗΠΑ να
υπογράψουν την Συνθήκη για τον Νόμο της Θάλασσας, δεν βοηθά. Ούτε η
αμφιλεγόμενη διεκδίκηση του Καναδά ότι το Βορειοδυτικό Πέρασμα ανήκει στα
εθνικά ύδατα. Η συνεργασία πάνω σε κοινούς δεσμευτικούς κανόνες, έχει να
προσφέρει στις οικονομίες του 21ου αιώνα περισσότερα από την διπλωματία του
«κανένας κερδισμένος» του 19ου αιώνα.
(www.euro2day.gr)