Έχουμε κυριολεκτικά κατακλυσθεί το τελευταίο διάστημα από δηλώσεις
κυβερνητικών αξιωματούχων, του πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου, για το
λαμπρό μέλλον της χώρας στις έρευνες πετρελαίου και των τεράστιων, πλην
ανεκμετάλλευτων δυνατοτήτων, που διαθέτει η Ελλάδα στην αξιοποίηση
κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Είναι δε τόση η εμμονή στην προβολή του
όλου θέματος, ώστε τα νούμερα τα οποία κατά καιρούς ανακοινώνονται να
μην έχουν ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
οι δηλώσεις του πρωθυπουργού τον περασμένο Αύγουστο κατά την συνάντηση
του με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στην Ουάσινγκτον όταν του
ανακοίνωσε ότι η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου διαθέτει τεράστια
κοιτάσματα φυσικού αερίου, τα οποία ανέρχονται στα 9,2 τρις κυβικά μέτρα
αερίου με την Ελλάδα μάλιστα να συμμετέχει με 4,7 τρις κυβικά μέτρα. Με
βάση αυτά τα νούμερα, υποστήριξε ο Έλληνας πρωθυπουργός, η περιοχή της
Ανατολικής Μεσογείου, με επίκεντρο την Ελλάδα, θα μπορούσε να καλύψει
ακόμη και 50% των μελλοντικών αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο.
Όμως,
ακόμα και εάν λάβουμε υπ’ όψη μας και τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις
και ευφάνταστα σενάρια εταιρειών και διεθνών οργανισμών τα συνολικά
εκτιμώμενα αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου δεν ξεπερνούν σήμερα το
1,0 τρις κυβικά μέτρα και περιλαμβάνουν τα αποδεδειγμένα, μετά από
γεωτρητηκές έρευνες, αποθέματα του Ισραήλ και της Κύπρου. Στην δε
περίπτωση της Ελλάδας όπως αναφέρει πρόσφατη μελέτη του ΙΕΝΕ τα
αποδεδειγμένα
αποθέματα (proven reserves) ανέρχονται μόλις στα 34,0 εκατ. βαρέλια ενώ
τα εκτιμώμενα απολήψιμα τα 280 εκατ. βαρέλια και τα πιθανά (probable)
σε 1,1 δις βαρέλια. Άρα παρατηρούμε μια τεράστια απόκλιση μεταξύ
αντικειμενικών στοιχείων και πιθανολογούμενων και επιθυμητών (από την
κυβέρνηση) αποθεμάτων. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση, υπό την επήρεια
ορισμένων επιστημονικών θεωριών και υποθέσεων περί αναλογικότητας των
γεωλογικών δομών (λασποηφαίστεια κ.λπ.) που συναντώνται νοτίως της
Κρήτης, με αυτά άλλων περιοχών της υδρόγειου όπου όντως έχουν
ανακαλυφθεί αξιόλογα κοιτάσματα, έχει ενθαρρυνθεί και προβαίνει σε
βαρύγδουπες ανακοινώσεις οι οποίες όμως στερούνται επιστημονικής βάσης
και τεκμηρίωσης. Υποτίθεται ότι με αυτή την ακολουθούμενη τακτική η
Ελλάδα αυξάνει το ειδικό επιχειρηματικό της βάρος αποβλέποντας στην
προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων.
Την "Μαγική Εικόνα" της
Ελλάδας ως πόλου προσέλκυσης επενδύσεων στο upstream έρχεται να
συμπληρώσει η πολιτική που ακολουθεί το ΥΠΕΚΑ το οποίο προωθεί τις
επενδύσεις στον τομέα των υδρογονανθράκων αποκλειστικά και μόνο μέσα από
μια καμπάνια δημοσίων σχέσεων. Επειδή η πολιτική ηγεσία του εν λόγω
υπουργείου έχει αντιληφθεί ότι το θέμα έρευνάς πετρελαίου πουλάει, και
πολύ μάλιστα, στα εγχώρια και διεθνή media δεν φείδεται δηλώσεων που
σκοπό έχουν να προβάλλουν το επιτελούμενο έργο και κυρίως να τονίζουν
τις προοπτικές της χώρας. Και εάν πράγματι επιτελείτο έργο και ήσαν σε
εξέλιξη σχετικές διαδικασίες ουδείς θα μπορούσε να έχει την παραμικρή
αντίρρηση. Όμως η αλήθεια όπως είναι σε θέση να γνωρίζουν οι
παροικούντες στην Ιερουσαλήμ (την οποία την ερχόμενη Κυριακή 7/10 θα
επισκεφθεί ο πρωθυπουργός μας ο οποίος είμεθα βέβαιοι ότι για μια ακόμη
φορά θα αναφερθεί στις λαμπρές προοπτικές της χώρας στο upstream) είναι
τελείως διαφορετικές. Όχι μόνο δεν επιτελείται
έργο αυτή την
στιγμή αλλά οι εταιρείες που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό Open Door για
τα κοιτάσματα στην Δυτική Ελλάδα μετά από μήνες απραξίας από πλευράς
Υπουργείου είναι έτοιμες να τα βροντήξουν και να φύγουν σε μια
προσπάθεια να μειώσουν τις ζημίες τους και την οικονομική αιμορραγία που
συνεπάγεται η παραμονή σε μια διαδικασία η οποία απ’ ότι φαίνεται δεν
πρόκειται να ολοκληρωθεί μέσα σ’ ένα εύλογο χρονικό διάστημα αφού
εκτιμάται ότι θα χρειασθούν τουλάχιστον 6 με 8 μήνες ακόμη.
Να
υπενθυμίσουμε ότι μετά από διεθνή προκήρυξη κατατέθηκαν οι προσφορές
την 1η Ιουλίου 2012 για τα τρία γνωστά και περιορισμένης εμβέλειας
κοιτάσματα στην Δυτική Ελλάδα, σε Κατάκολο, Πατραϊκό Κόλπο και Ιωάννινα
από οκτώ ενδιαφερόμενες κοινοπραξίες. Χρειάσθηκαν 12 ολόκληροι μήνες για
να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των προσφορών από επιτροπή του ΥΠΕΚΑ με τον
υπουργό κ. Γιάννη Μανιάτη ν’ ανακοινώνει τις επιλεγείσες εταιρείες τον
Ιούλιο εφέτος. Έκτοτε έχουν περάσει τρεις ολόκληροι μήνες χωρίς να
υπογραφεί μια σύμβαση ενώ ο υπουργός τώρα δηλώνει ότι όταν υπογραφούν οι
συμβάσεις θα σταλούν στη Βουλή προς κύρωση, πράγμα που αφενός μεν δεν
προβλέπεται από το Ν. 2001/ 2011 και αφετέρου θα καθυστερήσει σημαντικά
την όλη υπόθεση. Εάν πράγματι ακολουθηθεί αυτή η ανορθόδοξη διαδικασία
στελέχη των εταιρειών προβλέπουν ότι το νωρίτερο που θα ξεκινήσει η
εγκατάσταση των συνεργείων και η έναρξη των ερευνών μετατίθεται για το
καλοκαίρι του 2014. Γιατί και εάν ακόμη οι συμβάσεις υπογραφούν εντός
του Οκτωβρίου εκτιμάται ότι θα χρειασθούν τουλάχιστον 3 μήνες για την
κύρωση τους από την Βουλή το οποίο σημαίνει ότι η όλη διαδικασία θα
ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο – Μάρτιο 2014. Δηλαδή θα έχουν χρειασθεί 18
μήνες για αξιολόγηση και υπογραφή τριών σχετικά μικρών και γνωστών
κοιτασμάτων όταν παρόμοιες διαδικασίες σε άλλες χώρες όπως λ.χ. στην Κύπρο κρατούν μόλις 8 μήνες.
Όπως
έχουμε ήδη επισημάνει από την στήλη οι ρυθμοί χελώνας που ακολουθούνται
σήμερα στην Ελλάδα στο τομέα των ερευνών είναι απαράδεκτα αργοί και δεν
πείθουν την διεθνή επιχειρηματική κοινότητα ότι η κυβέρνηση έχει
σοβαρές βλέψεις στην αξιοποίηση των περιορισμένων μεν αλλά υπαρκτών
κοιτασμάτων που διαθέτει η χώρα. Η δε έλλειψη φορέα ή έστω μιας απλής
αλλά στελεχωμένης διεύθυνσης του Υπουργείου, που θα φέρει την ευθύνη για
τον συντονισμό και επίβλεψη των ερευνών και αύριο της προσδοκώμενης
παραγωγής, είναι ένας ακόμη αποτρεπτικός παράγων για την δραστηριοποίηση
στην Ελλάδα διεθνών και αξιόπιστων εταιρειών οι οποίες ως γνωστό και
βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, αναλαμβάνουν αυτές πλήρως το
επιχειρηματικό ρίσκο και καλύπτουν 100% το κόστος των ερευνών.
Όπως
επισημαίνουν παράγοντες ξένων πετρελαϊκών που παρακολουθούν τις
εξελίξεις στην στην Ελλάδα η ακολουθούμενη σήμερα πολιτική από το ΥΠΕΚΑ
και από την κυβέρνηση γενικότερα στον τομέα των ερευνών υδρογονανθράκων,
χαρακτηρίζεται από μια έντονη προσήλωση στις δημόσιες σχέσεις μέσω
σχετικών ανακοινώσεων και συμμετοχής σε συνέδρια και επισκέψεις σε άλλες
χώρες. Πάντως πολλές από τις διεθνείς εταιρείες οι οποίες στοχεύουν να
δραστηριοποιηθούν μελλοντικά στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων
στην Ανατολική Μεσόγειο και άρα έχουν ενδιαφέρον για την Ελλάδα,
δηλώνουν άκρως επιφυλακτικές ως προς την δραστηριοποίηση τους στην χώρα
μας έχοντας θέσει ως προτεραιότητα την συμμετοχή τους στους επόμενους
γύρους παραχωρήσεων στην Κύπρο, Λίβανο, Τουρκία και Μαυροβούνιο,
οι οποίοι είναι προγραμματισμένοι για την περίοδο 2013-2014.
Σε ότι
αφορά δε τις κατά καιρούς ανακοινώσεις της κυβέρνησης περί ενός διεθνούς
γύρου παραχωρήσεων που θα διενεργηθεί εντός του 2014 βάσει των
σεισμικών καταγραφών της Νορβηγικής PGS, οι εταιρείες εμφανίζονται
έντονα προβληματισμένες. Αφενός μεν αδυνατούν να διακρίνουν την
απαραίτητη κινητικότητα και οργανωτική επάρκεια σε επίπεδο ΥΠΕΚΑ που θα
ήτο δηλωτική κάποιου σοβαρού σχεδιασμού για ένα διεθνή γύρο παραχωρήσεων
αξιώσεων, όπως πρέπει να είναι αυτός για τα βαθειά κοιτάσματα του
βορειοδυτικού Ιονίου και νοτίως της Κρήτης, και αφετέρου επισημαίνουν
την απαράδεκτα υψηλή τιμή που έχει ορίσει η PGS για την απόκτηση των
σεισμικών δεδομένων (γύρω στα $10 εκατ.). Ακόμη σε εκκρεμότητα
ευρίσκεται το θέμα της ΑΟΖ σε δυτική Ελλάδα και νοτίως τα Κρήτης παρά το
γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα καταβάλλονται προσπάθειες για
αποσαφήνιση του όλου θέματος (λχ. επίσκεψη Ε. Βενιζέλου στην Αίγυπτο).
Με άλλα λόγια διαπιστώνεται ένα διευρυνόμενο έλλειμμα αξιοπιστίας από
πλευράς κυβέρνησης στον τομέα των ερευνών που κάθε άλλο παρά αισιοδοξία
εγγυάται.
Βλ. σχετικά: Σχόλιο energia.gr - Κινήσεις Εντυπωσιασμού Χωρίς Αντίκρυσμα στην Εγχώρια Ενεργειακή Αγορά