«Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου βρίσκονται κοντά στη Γάζα και σε
μια αμφιλεγόμενη περιοχή,η οποιαδήποτε λύση στο Μεσανατολικό θα επηρεάσει
την όλη εξέλιξη».
Η συνεργασία της
Κύπρου με το Ισραήλ στον ενεργειακό τομέα μπορεί να αποβεί προς όφελος των
Παλαιστινίων, δηλώνει ο Παλαιστίνιος Υπουργός Ενέργειας ο οποίος την περασμένη
Τρίτη υπέγραψε με τον Κύπριο ομόλογό του μνημόνιο συναντίληψης στους τομείς του
ηλεκτρισμού και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ο Δρ. Omar Kittaneh ο
οποίος συμμετείχε και στην 24η Διάσκεψη της Χάρτας Ενέργειας που έλαβε χώρα στη
Λευκωσία στις 5-6 Δεκεμβρίου παραχώρησε συνέντευξη στην οποία αναφέρθηκε στις
εξελίξεις στην περιοχή μετά τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, στις
πολιτικές ισορροπίες, την εν εξελίξει διαδικασία για το Μεσανατολικό και τις
ευκαιρίες που διανοίγονται για ενδυνάμωση της συνεργασίας Κύπρου-Παλαιστίνης σε
διάφορους τομείς.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της
συνέντευξης του Δρ. Κittaneh
.
Ερ. Καταρχήν, μιλήστε
μας λίγο για το Μνημόνιο Συναντίληψης που υπογράψατε με τον Κύπριο ομόλογό σας
Απ.Να πω ότι είναι η πρώτη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών στο
τομέα της ενέργειας,
θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά σημαντική και για τις δύο
πλευρές και επιτυγχάνεται σε μία πολύ καλή χρονική στιγμή. Τα
διάφορα κεφάλαια της συμφωνίας αυτής έχουν να κάνουν κυρίως με ανταλλαγή
πληροφοριών, διάφορα εμπορικά πακέτα και παροχές για τις δύο πλευρές, διάφορα
προγράμματα για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την επεξεργασία πλαισίου για
ρυθμιστικά και νομικά ζητήματα. Θεωρώ ότι ο τομέας του φυσικού αερίου αλλά και
οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι δύο τομείς πολύ σημαντικοί για τις χώρες
μας . Κύπρος και Παλαιστίνη έχουν πολλά κοινά και η συνεργασία είναι χρήσιμη
και για τις δύο πλευρές.
Ερ. Υπάρχουν άλλοι
τομείς στους οποίους η διμερής συνεργασία μπορεί να αναπτυχθεί;
Απ.
Να υπενθυμίσω ότι πολύ πρόσφατα υπογράφηκε
μνημόνιο συναντίληψης στον αγροτικό τομέα, ο Υπουργός Γεωργίας της Παλαιστίνης
ήταν εδώ , η συμφωνία αυτή είναι εξίσου σημαντική και ωφέλιμη για τις δύο
πλευρές , και είμαστε τώρα στο στάδιο της εφαρμογής των διαφόρων προνοιών της
συμφωνίας.Επεξεργάζονται οι ειδικοί τα διάφορα σημεία και γίνονται και
ανταλλαγές επισκέψεων κτλ. Όπως προείπα, οι δύο χώρες έχουν πολλά κοινά, σε
πολιτικό και τεχνοκρατικό επίπεδο . Υπάρχει πιστεύω χώρος για ενδυνάμωση της
συνεργασίας μας. Και οι δύο χώρες βρισκόμαστε κάτω από τις ίδιες `ανάρμοστες`
συνθήκες και έχουν εκδοθεί και για τις δύο χώρες ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Ερ. Πόσο επηρεάζει τις
ισορροπίες δυνάμεων η ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή, πώς
μπορεί να επωφεληθεί η Κύπρος, η Παλαιστίνη και γενικότερα οι χώρες της
περιοχής;
Απ.
Να πω αρχικά ότι η ανακάλυψη κοιτασμάτων
φυσικού αερίου για οποιοδήποτε χώρα σημαίνει αυτομάτως έσοδα και επίσης
συνεπάγεται ότι η χώρα αυτή πλέον καθίσταται αυτάρκης, δεν χρειάζεται να
εισάγει οποιαδήποτε μορφή ενέργειας. Αυτά τα δύο σημεία είναι πολύ σημαντικά
για οποιαδήποτε χώρα.Η πρόκληση
πιστεύω έχει να κάνει με το ότι η ανακάλυψη των κοιτασμάτων αυτών δεν μπορεί να
αντικριστεί μόνο ως ένα τοπικό ζήτημα, ένα ζήτημα δηλαδή καθαρά τοπικού
ενδιαφέροντος.
Κυριότερα γιατί
οι
ποσότητες φυσικού αερίου αρκούν όχι μόνο για να καλύψουν τις ανάγκες
οποιαδήποτε χώρας άρα αυτό σημαίνει ότι θα γίνουν εξαγωγές, οι εξαγωγές
συνεπάγονται την εξεύρεση αγορών, την συνομολόγηση συμφωνιών , την συνεργασία
σε περιφερειακό επίπεδο. Τώρα
για την Κύπρο και την Παλαιστίνη ειδικότερα θα έλεγα ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε
πως οι χώρες μας έχουν θαλάσσια σύνορα με πολλές άλλες χώρες της περιοχής. Αυτό
πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Και ακριβώς αυτό ήταν ένα από τα ζητήματα που
απασχόλησαν την Διάσκεψη της Χάρτας Ενέργειας εδώ στη Λευκωσία. Η λεγόμενη
συμφωνία Ενέργειας είναι ακριβώς ο μηχανισμός εκείνος που δίνει την ευχέρεια
στις διάφορες χώρες να διεξάγουν διάλογο με τις γείτονές τους, να συνομολογούν
συμφωνίες και να βρίσκουν σημεία αναφοράς για οποιεσδήποτε διαφορές και
διαφωνίες προκύψουν, εάν προκύψουν φυσικά. Η συμφωνία αυτή είναι
ουσιαστικά το εργαλείο το οποίο προνοεί τις μορφές διακανονισμού/διαιτησίας εάν
προκύψουν σε αμφιλεγόμενα σημεία.
Ερ. Θεωρείτε ότι η
ανακάλυψη υδρογονανθράκων επηρεάζει τη λύση του Κυπριακού, θα πρέπει να υπάρχει
συσχετισμός;
Απ.Καταρχήν να πω ότι δεν είμαι πολιτικός , είμαι μηχανικός
και άρα ίσως δεν είμαι και το κατάλληλο πρόσωπο να σας απαντήσω, αλλά
αναμφίβολα θεωρώ ότι
η ανακάλυψη των κοιτασμάτων βοηθά τις διαδικασίες για
λύση. Πιστεύω
όμως ότι σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να πρώτα τα μέρη που εμπλέκονται να
επιλύσουν τα προβλήματά τους και μετά να δουν πόσο επηρεάζει η συγκεκριμένη
ανακάλυψη τους συσχετισμούς σε επίπεδο εξωτερικών σχέσεων. Άρα θεωρώ ότι πρέπει
να δοθεί προτεραιότητα σε τοπικό επίπεδο πρώτα και μετά να δούμε αν αυτή η
εξέλιξη έχει κάποιο αντίκτυπο και στις εξωτερικές σχέσεις και συνεργασίες.
Εξάλλου είναι
πεποίθησή μου ότι εφόσον υπάρχουν διεθνείς κανόνες και νόμοι και συμφωνίες, τα
οποιαδήποτε
ζητήματα εγερθούν, μπορούν να επιλυθούν και υπήρξαν στο παρελθόν στο διεθνές
επίπεδο παραδείγματα διαμοιρασμού πλούτου με βάση ακριβώς αυτούς τους
κανονισμούς και το διεθνές δίκαιο.
Ερ. Πώς σχολιάζετε τη
συνεργασία Κύπρου –Ισραήλ στον ενεργειακό τομέα;
Απ.Να σας πω πρώτα ότι άρχισα τις επαφές μου στην Κύπρο με
συνάντηση με τον ΥΠΕΞ της χώρας σας. Είναι ένας πολύ γνωστός πολιτικός και
ήθελα να τον γνωρίσω , είναι σαφείς και διακηρυγμένες οι θέσεις του για τα
ζητήματα που αφορούν την Παλαιστίνη, έχει και πολλούς φίλους στην χώρα μας, και
επιπλέον ήταν ενδιαφέρον για μένα το γεγονός ότι στο ΥΠΕΞ της Κύπρου λειτουργεί
μονάδα για ενεργειακά ζητήματα. Τώρα στην ερώτησή σας, ναι γνωρίζω και αντιλαμβάνομαι
την καλή σχέση μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ , την ίδια ώρα που αναγνωρίζω τις
σταθερές θέσεις της Κύπρου στο Παλαιστινιακό. Καμία σύγκρουση δεν υπάρχει στα
δύο. Απεναντίας πιστεύω ότι εμείς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε αυτή τη
σχέση Λευκωσίας με το Ισραήλ για να ξεκαθαρίσουμε με τον πλέον σαφή και
εγκάρδιο τρόπο τις δικές μας θέσεις. Η Κύπρος μπορεί να εξεύρει λύσεις σε
διάφορα ζητήματα τα οποία να ικανοποιούν και τις δύο πλευρές.
Ερ. Η διαδικασία για
επίλυση του Μεσανατολικού πώς επηρεάζεται από την ανακάλυψη των υδρογονανθράκων
και τις γενικότερες εξελίξεις στην περιοχή;
Απ.Πρέπει να γνωρίζετε ότι
τα κοιτάσματα φυσικού αερίου βρίσκονται κοντά στη
Γάζα και σε μια αμφιλεγόμενη περιοχή. Άρα η οποιαδήποτε λύση
στο Μεσανατολικό βεβαίως και θα επηρεάσει την όλη εξέλιξη, την ευημερία όλων
των περιοχών στην Παλαιστίνη και ειδικότερα στην Γάζα. Είναι γνωστή εκεί η
κατάσταση, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι άνθρωποι, μιλάμε για
κατάσταση πολιορκίας που τους επιβλήθηκε , η ανθρωπιστική κατάσταση και οι συνθήκες
είναι πολύ κακές, υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με την διακοπή της παροχής
ηλεκτρισμού εκεί και διάφορα άλλα ζητήματα. Αρα πιστεύω ότι η ειρηνευτική
διαδικασία θα ωφελήσει τους Παλαιστινίους, αρκεί αυτή να βασίζεται στα σχετικά
ψηφίσματα των ΗΕ.
Ερ. Υπάρχει τον
τελευταίο καιρό μια εντεινόμενη προσπάθεια από πλευράς Ουάσινγκτον, θέλετε να
κάνετε κάποιο σχόλιο;
Απ.Ο κ. Κέρρι (ΥΠΕΞ ΗΠΑ) είναι στην περιοχή, είναι πολύ
δραστήριος και επιμένει πολύ για την διαδικασία , θέλει να υπάρξουν
αποτελέσματα, αλλά αυτό που εγώ θέλω να πω είναι ότι μόνο ο χρόνος θα δείξει
εάν οι δύο πλευρές θα αποδεχτούν αυτά που θα τους παρουσιάσουν, τα σχέδια που
θα ανακοινωθούν. Δεν υπάρχει λόγος κάποιος να είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος ,
είναι κάτι που πρέπει να γίνει και εμείς βεβαίως θα αποφασίσουμε με γνώμονα το
τι είναι καλό για το λαό μας.