Όταν το 1982
ανακαλύφθηκε το κοίτασμα του Κατάκολου από την τότε Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου (ΔΕΠ) υπήρχε διάχυτος ένας
ενθουσιασμός καθ’ ότι μόλις πριν ένα χρόνο είχε αρχίσει τη παραγωγή πετρελαίου
και φυσικού αερίου, στα πεδία Πρίνος και Νότιος Καβάλα, ανοιχτά της νήσου Θάσου.
Ο ενθουσιασμός ήταν απόλυτα δικαιολογημένος γιατί οι υποθαλάσσιες
γεωτρήσεις έξω από το Κατάκολο είχαν
στεφθεί με ανέλπιστη επιτυχία και γιατί
η ποιότητα του ανακαλυφθέντος πετρελαίου ήτο καλύτερη από αυτή του Πρίνου, η δε
παραγωγή δεν θα παρουσίαζε ιδιαίτερα
προβλήματα λόγω του αβαθούς της περιοχής. Όμως η ανακάλυψη έμελλε να μην έχει
συνέχεια καθ’ ότι διαπιστώθηκαν περιορισμένα αποθέματα και με τη τιμή του
πετρελαίου τότε να κινείται σε χαμηλά επίπεδα η παραγωγή ήτο οριακή από άποψη
εμπορικής εκμετάλλευσης.
Σήμερα επανερχώμεθα στο θέμα της εκμετάλλευσης του
πετρελαϊκού κοιτάσματος του Κατάκολου (βλέπε
σχετικά άρθρο του Χ. Αποσπόρη στο
Energia.
gr
16/1) γιατί πιστεύουμε ότι αποτελεί κλειδί για τις όποιες μελλοντικές
εξελίξεις στο χώρο του
upstream
στον Ελλαδικό
χώρο. Και επειδή έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι εφόσον οδεύουν τάχιστα προς
υπογραφή οι συμβάσεις του Πατραϊκού (ΕΛΠΕ-
EDISON) και των
Ιωαννίνων (
Energean-
Petra), το Κατάκολο,
που θεωρείται ένα μάλλον μικρό κοίτασμα και με ορισμένες διαδικαστικές
επιπλοκές , θα πρέπει αναγκαστικά να μείνει πίσω ως προς το χρονοδιάγραμμα
εκμετάλλευσης του , οφείλουμε να επισημάνουμε μια σειρά από στοιχεία τα οποία κατά
την άποψη μας αναδεικνύουν τον κομβικό ρόλο του συγκεκριμένου κοιτάσματος και
συνηγορούν στην επιτάχυνση των διαδικασιών για την παραχώρηση του.
Το κοίτασμα
πετρελαίου του Δυτικού Κατακόλου ανακαλύφθηκε από τη Δημόσια Επιχείρηση
Πετρελαίου το 1981-1982 στη θαλάσσια περιοχή 3χλμ νοτιοδυτικά του ακρωτηρίου
Κατάκολο στη ΒΔ Πελοπόννησο. Ήταν αποτέλεσμα συστηματικών ερευνών της ΔΕΠ με
χρήση γεωλογικών, σεισμικών και γεωτρητικών
μεθόδων.Τα βασικά χαρακτηριστικά του κοιτάσματος έχουν ως εξής:
Ροή ΦΑ από δύο
διαστήματα με ρυθμό 11-12 εκ.κυβ.πόδια/ημέρα,
Στο δεύτερο
πηγάδι ροή πετρελαίου με ρυθμό 1000-1500 βαρ./ημέρα
Βάθος ταμιευτήρα
:2400-2600μ
Δύο πηγάδια και
μια πλαγιογεώτρηση από το πρώτο
Βάθος θάλασσας
:
200-35- μ.
Μικρή απόσταση
από τη στεριά (3-4χλμ)
Το κοίτασμα υπολογίζεται ότι περιέχει 4-6 εκατ. βαρέλια απολήψιμα αποθέματα (16-24
εκατ. βαρέλια επιτόπου). Υπάρχουν όμως διαφορετικές απόψεις για πολύ λιγότερα
αποθέματα. Το κοίτασμα ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και παραμένει
ανεκμετάλλευτο, παρά τις υψηλές τιμές πετρελαίου των τελευταίων ετών.
Όπως
κατ΄επανάληψη έχει τονισθεί από γεωλόγους πετρελαίου σε συνέδρια στο εξωτερικό
αλλά και σε σειρά συνεδρίων και
workshops
του ΙΕΝΕ(
www
.iene
.gr
και
www
.iene
.eu) η αξιοποίηση του κοιτάσματος του
Κατάκολου μπορεί ν ‘ αποτελέσει μοντέλο για νέες εκμεταλλεύσιμες ανακαλύψεις
στην χώρα, σε σύγκριση με άλλα εντοπισθέντα κοιτάσματα στη Δ. Ελλάδα αλλά και ευρύτερα για τον
απλούστατο λόγο ότι το Κατάκολο έχει βεβαιωμένα αποθέματα (αποτέλεσμα του γεωτρητικού προγράμματος της ΔΕΠ το 1982-1983, που οδήγησε εξ’ άλλου
στην ανακάλυψη του.) Μπορεί αυτή τη στιγμή οι περισσότεροι γεωλόγοι πετρελαίου
να υποστηρίζουν ότι βάση των γνωστών στοιχείων τα αποθέματα (
proven
reserves) του Κατάκολου φθάνουν μόλις τα 5.0 εκατ. βαρέλια, όμως η
μακρόχρονη εμπειρία του Πρίνου και αυτή από άλλες παρόμοιες γεωλογικές δομές
υποστηρίζουν την εκτίμηση ότι τελικά τα αξιοποιήσιμα αποθέματα μπορεί να είναι
μεγαλύτερα και να πλησιάσουν ακόμη τα
10.0 με 12.0 εκατ. βαρέλια. Σε κάθε περίπτωση αυτό που πρέπει να
τονισθεί είναι ότι το Κατάκολο αποτελεί ένα
κοίτασμα σχεδόν έτοιμο προς εκμετάλλευση αφού η επιπλέον γεωλογική και
γεωφυσική έρευνα που θα χρειασθεί, (2
D
και 3
D) είναι
ελαχίστη. Το οποίο σημαίνει ότι εάν ορισθεί
άμεσα ανάδοχος, η εκμετάλλευση του κοιτάσματος μπορεί να ξεκινήσει εντός του 2015.Μία καθόλα θετική εξέλιξη που θα στείλει τα σωστά μηνύματα προς τους ξένους επενδυτές
και τις μεγάλες πετρελαϊκές ότι τα πράγματα έχουν επιτέλους αλλάξει στη χώρα μας σε σχέση με το παρελθόν
και οι διαδικασίες εξελίσσονται σαφώς πιο γρήγορα και αποτελεσματικά.
Τέλος,
να σημειώσουμε ότι τον περασμένο Νοέμβριο υπεβλήθη βελτιωμένη προσφορά για την
αξιοποίηση του κοιτάσματος πετρελαίου στο Κατάκολο, όπως ζήτησε το Υπουργείο
Περιβάλλοντος –Ενέργειας, από τις δύο κοινοπραξίες που προκρίθηκαν για να
αναλάβουν από κοινού το έργο μετά τον αναγκαστικό γάμο τους. Όμως σοβαρό
προβληματισμό προκάλεσε η απουσία της
Viking
Oil &
Gas, της εταιρείας
που μετέχει στο σχήμα της
Grekoil, της μίας εκ των δύο
κοινοπραξιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη βελτιωμένη προσφορά το ύψος των
αρχικών επενδύσεων σε βάθος τριετίας έχει διαμορφωθεί στα 18 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει
σεισμικές έρευνες δεύτερης γενιάς και επανερμηνεία υφιστάμενων σεισμικών τρίτης
γενιάς (αν απαιτηθεί μπορούν να γίνουν και σεισμικά τρίτης γενεάς), ενώ
προβλέπει και αύξηση των εσόδων του Δημοσίου, ανάλογα με τη παραγωγή του
κοιτάσματος .
Τους τελευταίους μήνες, η
Viking
Oil έχει απολέσει ουσιαστικά κάθε
εμπειρία από συμμετοχή σε κοιτάσματα (Φιλιππίνες και Τυνησία) την οποία και είχε
επικαλεστεί η Grekoil προκειμένου να διεκδικήσει την περιοχή του Κατακόλου. Αυτή
η πραγματικότητα δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρηθεί ως αποτρεπτικός παράγων
δεδομένης της υποβολής βελτιωμένης προσφοράς από τις
Energean
Oil
&
Gas και
Trajan,
εταιρειών που διαθέτουν ομολογουμένως επαρκή εμπειρία και τʼ απαραίτητα
κεφάλαια. Σε κάθε περίπτωση αφʼης στιγμής το Κατάκολο είναι ένα κοίτασμα που
προσφέρεται για άμεση εκμετάλλευση και με ορατό χρονοδιάγραμμα η κυβέρνηση έχει
κάθε όφελος να προχωρήσει χωρίς χρονοτριβή στην υπογραφή της παραχώρησης.Το
συγκεκριμένο κοίτασμα μπορεί να είναι μικρό αλλά έχει εξαιρετικά μεγάλη
συμβολική σημασία καθʼ ότι η έναρξη της εκμετάλλευσης του θα σηματοδοτήσει
ουσιαστικά την επιστροφή της χώρας στο
upstream μετά την
αδικαιολόγητη 15ετή απουσία.