Αριθμός-ρεκόρ
μεταναστών αναμένεται να πνιγεί φέτος στη Μεσόγειο, αν το σημερινό
ποσοστό θνησιμότητας παραμένει ανεξέλεγκτο. Δέκα φορές περισσότεροι,
μετανάστες έχασαν τη ζωή τους κατά τους πρώτους τρεις μήνες του 2015, σε
σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014.
Τουλάχιστον 486 αιτούντες άσυλο έχουν πνιγεί στη Μεσόγειο από την
αρχή του έτους, σε σύγκριση με 46 κατά τους πρώτους τρεις μήνες του
2014, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που παρείχε στην Guardian ο
Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ). Ο αριθμός των νεκρών έχει
αυξηθεί ραγδαία, ακόμη και αν ο αριθμός των μεταναστών που φθάνουν στην
Ευρώπη μέσω θαλάσσης παραμένει σχεδόν ο ίδιος. Το ποσοστό των θανάτων
ξεπερνά κατά πολύ αυτό των αρχών του 2014, κάτι που πυροδοτεί την
ανησυχία ότι ο συνολικός αριθμός των πνιγμών το 2015 τελικά θα ξεπεράσει
την περσινή χρονιά, που ηταν συνολικά 3.419 και αποτελούσε ποσοστό
ρεκόρ. Ήδη στο πρώτο τρίμηνο του 2015, αριθμός των νεκρών έχει ξεπεράσει
σχεδόν τις συνολικές ετήσιες εκτιμήσεις του 2012 και του 2013, στις
οποίες οι νεκροί ανήλθαν στους 500 και 600, αντιστοίχως.
Ένας εκπρόσωπος του ΔΟΜ είπε ότι ήταν αδύνατο να ειπωθεί με
βεβαιότητα τι είχε προκαλέσει την άνοδο. Αλλά οι μη στρατιωτικές
περιπολίες της ακτοφυλακής αγωνίζονται για να γεμίσουν το κενό που
άφησαν οι φρεγάτες του ναυτικού της επιχείρησης Μare Nostrum, δήλωσε ο
Flavio Di Giacomo, εκπρόσωπος του ΔΟΜ στην Ιταλία. Από τους 170.000
μετανάστες που διασώθηκαν το 2014, περίπου οι μισοί σώθηκαν από το
ιταλικό ναυτικό. Τα πλοία τους ήταν σε θέση να σώσουν εκατοντάδες
μετανάστες σε μια στιγμή, να τους παρέχουν αμέσως ιατρική θεραπεία, αλλά
και να παραμείνουν στη θάλασσα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα,
μειώνοντας το χρόνο αντίδρασης. Αντίθετα, τα σκάφη της ακτοφυλακής, που
έχουν να πάρει τη σκυτάλη από αυτά της Mare Nostrum το 2015, είναι πολύ
μικρότερα, και πρέπει να επιστρέψουν στο λιμάνι νωρίτερα.
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτά τα ναυάγια, οπότε δεν μπορούμε να
πούμε ότι ο αριθμός 486 θα γινόταν 40 ή 50» αν η Mare Nostrum
εξακολουθούσε να λειτουργεί, είπε ο Di Giacomo. «Αλλά η αλήθεια είναι
ότι πέρυσι στην Mare Nostrum εμπλέκονταν αυτά τα μεγάλα πλοία του
ναυτικού που ήταν σε θέση να παρακολουθούν και να σώζουν πολλούς
μετανάστες στη θάλασσα, ενώ τώρα κάποιοι [μετανάστες] δεν είναι σε θέση
να διασωθούν γιατί οι ιταλικές λιμενοφύλακες φθάνουν πολύ αργά», τόνισε
ο ίδιος.
Η επιχείρηση
Triton
Η ΕΕ χρηματοδότησε την επιχείρηση Triton, μετά τον τερματισμό της
Mare Nostrum. Αλλά η κύρια λειτουργία της είναι να περιπολεί τα θαλάσσια
σύνορα της Ευρώπης, παρά η διάσωση των πληγέντων πλοίων και ως εκ
τούτου λειτουργεί μόνο εντός 30 μιλίων από την ευρωπαϊκή ακτή. Σε
αντίθεση με τα πλοία της Mare Nostrum, τα οποία συχνά έπλεαν σε μικρή
ακτίνα από την ακτή της βόρειας Αφρικής, η Triton δεν μπορεί να φτάσει
τα σκάφη που αντιμετωπίζουν πρόβλημα πιο κοντά στη Λιβύη.
Αυτή η μείωση της παραγωγικής ικανότητας ανησυχεί τον Matteo de
Bellis, ερευνητή σε θέματα ευρωπαϊκής μετανάστευσης για την Διεθνή
Αμνηστία, ο οποίος επέστρεψε πρόσφατα από ένα διερευνητικό ταξίδι στη
Μεσόγειο. Ο De Bellis, δήλωσε: «Είναι σαφές ότι είμαστε πολύ ανήσυχοι,
διότι, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ατόμων που είναι
διατεθειμένοι να κάνουν αυτό το πολύ επικίνδυνο ταξίδι, δεν βλέπουμε
επαρκείς πόρους για να γίνουν περιπολίες στην ανοικτή θάλασσα και να
συμμετέχουν σε επιχειρήσεις διάσωσης. Όταν λάβει μια κλήση SOS από ένα
σκάφος που έχει πρόβλημα, ένα πλοίο το οποίο είναι μόνο μία ή δύο ώρες
μακριά – αντί για 15 ώρες μακριά – αυτό κάνει όλη τη διαφορά».
Αν και το ποσοστό των παρανόμων ταξιδιών μειώθηκε ελαφρά το Μάρτιο, ο
αριθμός των μεταναστών που έχουν φτάσει στην Ιταλία από τη θάλασσα από
τον Ιανουάριο εξακολουθεί να είναι περίπου η ίδιος – μόλις πάνω από
10.000 – όπως το περασμένο έτος. Ένας εκπρόσωπος της Frontex, στα σύνορα
της ΕΕ, είπε ότι περισσότεροι Σύροι φαίνεται να αφήνουν την Τουρκία για
τα ελληνικά νησιά, ένα μικρότερο ταξίδι το οποίο έχουν κάνει περίπου
10.000 άτομα μέχρι στιγμής φέτος. Οι αριθμοί αναμένεται να αυξηθούν πολύ
περισσότερο τη στιγμή που η κορυφαία σεζόν του λαθρεμπορίου ξεκινά σε
λίγες εβδομάδες, με τους μετανάστες να λένε ότι οι θαλάσσιοι κίνδυνοι
τους προκαλούν μικρότερη ανησυχία από την αναταραχή που προσπαθούν να
ξεφύγουν.
Από την Αίγυπτο στην Ιταλία
Ο Αμπού Οσάμα, ένας Σύρος δημόσιος υπάλληλος ο οποίος έφυγε με την
οικογένειά του στο Κάιρο το 2013, σχεδιάζει να πλεύσει παράνομα την
επόμενη εβδομάδα στην Ιταλία από την Αίγυπτο, ένα άλλο κοινό εφαλτήριο
για τους αιτούντες άσυλο. Λέει ότι η ξενοφοβία, η φτώχεια, και η
εξέγερση δεν τον άφησαν να κάνει το νέο ξεκίνημα , που ήλπιζε στην
Αίγυπτο, μετά τα βασανιστήρια που υπέστη στη Συρία.
«Δεν υπάρχει άλλη επιλογή», δήλωσε ο Οσάμα, ο οποίος συνελήφθη καθώς
προσπαθούσε να φύγει από την Αίγυπτο σε μια προηγούμενη απόπειρά του
πέρσι. «Βλέπουμε την κατάσταση εδώ στην Αίγυπτο. Μόλις την περασμένη
εβδομάδα είχαμε τρεις εκρήξεις στην περιοχή. Η υπηρεσία ασφαλείας ψάχνει
για τους ανθρώπους. Όταν ήρθα για πρώτη φορά στο τοπικό σούπερ μάρκετ, ο
καταστηματάρχης συνειδητοποίησα ότι ήμουν Σύρος και άρχισε να μου
φωνάζει. Ακόμα και ο αξιωματικός στο γραφείο διαβατηρίων μας
αντιμετωπίζει με πολύ αλαζονικό τρόπο – ενεργεί σαν να είναι αηδιασμένος
μαζί μας. Γι ‘αυτό ακριβώς θέλουμε να βγούμε από αυτή την ατμόσφαιρα.
Έχουμε ήδη υποφέρει πολύ», ανέφερε με νόημα.
Η ΕΕ αναμένεται να ανακοινώσει την αναθεώρηση των πολιτικών για τη
μετανάστευση στις αρχές Μαΐου. Ο ειδικός εκπρόσωπος του ΟΗΕ δήλωσε αυτή
την εβδομάδα ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια ολοκληρωμένη και όχι
αποσπασματική προσέγγιση της μετανάστευσης, χαρακτηρίζοντάς την «ένα από
τα μεγάλα ζητήματα της εποχής μας». Η Διεθνής Αμνηστία ελπίζει ότι η
επανεξέταση θα περιλαμβάνει την επαναφορά μιας επιχείρησης διάσωσης
πλήρους κλίμακας, η οποία θα χρηματοδοτείται από όλα τα ευρωπαϊκά κράτη,
και όχι μόνο στην Ιταλία. Ο De Bellis της Διεθνούς Αμνηστίας δήλωσε:
«Πραγματικά την χρειαζόμαστε να βάλουμε ως προτεραιότητα την διάσωση
ζωών στην ανοικτή θάλασσα, αλλιώς αυτό το καλοκαίρι θα μας φέρει ένα
αριθμό θυμάτων που είναι συγκρίσιμος ή ακόμα μεγαλύτερος από αυτόν του
περασμένου έτους».
(Euractiv
με
Guardian)