Η οικονομία της Ευρωζώνης διατηρεί την
υψηλότερη ρευστότητα από τη στιγμή της γέννησης του κοινού νομίσματος,
ενώ φαίνεται ότι ακολουθεί και τους ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης. Επί
σειρά ετών, η Ευρώπη υστερούσε σε ρυθμούς ανάπτυξης από τις Ηνωμένες
Πολιτείες, ενώ σήμερα τις υπερσκελίζει, καθώς εκμεταλλεύεται τις θετικές
επιπτώσεις από την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική της
Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Θετικά λειτουργούν, επιπλέον, η
εξασθένηση του ευρώ και των τιμών του πετρελαίου, η χαλάρωση της
πολιτικής λιτότητας, η άνοδος των μετοχών και η αναζωογόνηση των δανείων
από τις τράπεζες. Κατά την Barclays, οι προαναφερθέντες παράγοντες
καθιστούν τις συνολικές νομισματικές και χρηματοπιστωτικές συνθήκες τις
πιο ευνοϊκές από την πρώτη διαπραγμάτευση του ευρώ, το 1999.
Η τόνωση αυτή αποδίδεται εν μέρει στον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ο
οποίος κατόρθωσε να παρακάμψει τις αντιθέσεις της Γερμανίας ως προς την
αναγκαιότητα της ποσοτικής χαλάρωσης. Εν τω μεταξύ, πριν από μερικές
εβδομάδες, στην Ευρωζώνη διεξαγόταν ευρύτατη δημόσια συζήτηση περί
αποπληθωρισμού. Ωστόσο, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να εκτραπεί η
κατάσταση κυρίως εξαιτίας της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται σε διένεξη με
τους πιστωτές της, θέτοντας εν αμφιβόλω τη συμμετοχή της στην Ευρωζώνη.
«Είμαι πραγματικά αισιόδοξος», παρατηρεί Ζιλ Μεκ, ανώτατος οικονομολόγος
για την Ευρώπη στην Bank of America Merrill Lynch. «Υπήρξαν αρκετές
περιπτώσεις, κατά τις οποίες ξεκίνησε η ανάκαμψη στην Ευρώπη, αλλά ήταν
παραπλανητική. Αυτή τη φορά έχει σταθερά θεμέλια». Κατά τις εκτιμήσεις
του, η ανάπτυξη το 2015 στην Ευρωζώνη θα διαμορφωθεί στο 1,6% από το
1,5%, που προέβλεπε νωρίτερα, ενώ το 2016 κάνει λόγο για αναπτυξιακό
ρυθμό 1,9%. Η αναβάθμιση των εκτιμήσεών του σχετίζεται με το ότι τα
τελευταία οικονομικά στοιχεία φανερώνουν βελτιωμένη οικονομική
δραστηριότητα. Συν τοις άλλοις, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεώρησε
προς τα πάνω τις προβλέψεις του για την Ευρωζώνη.
Ειδικότερα, οι τιμές καταναλωτή έθεσαν τέλος σε μια περίοδο πτώσης
διάρκειας τεσσάρων μηνών, ο δείκτης της ανεργίας στη Γερμανία
εξακολουθεί να υποχωρεί και η οικονομία της Ισπανίας, η οποία είχε
αποδεκατισθεί από την κρίση, εμφάνισε ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του
2015. Επίσης, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ευρωζώνη έχει
προσεγγίσει τα υψηλότερα επίπεδά του από τα μέσα του 2011 και μετά. Η
έναρξη του 2015 ήταν τόσο ευνοϊκή, ώστε η Ευρωζώνη υπερκέρασε πρώτη φορά
την ανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών μέσα στην τελευταία τετραετία. Στην
πρώτη τριμηνία, η Ευρωζώνη είχε αύξηση ΑΕΠ της τάξεως του 0,4% έναντι
0,1% των ΗΠΑ. Οι επενδυτές επιστρέφουν στη Γηραιά Ηπειρο, την οποία
κρίνουν ως ελκυστικότερη από τις ΗΠΑ, πρώτη φορά μετά το 2009,
τουλάχιστον. Το ευρώ ενισχύθηκε τον Απρίλιο περισσότερο από ποτέ στα
τελευταία τεσσεράμισι χρόνια και υπήρξε αντιστροφή των αρνητικών
αποδόσεων στα ομόλογα με τη βοήθεια του Μπιλ Γκρος, του πρώην ισχυρού
της Pimco.
«Η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη φαίνεται δελεαστική», παρατηρεί ο Τρέβορ
Γκρίθαμ της Royal London Asset Management, o oποίος διαχειρίζεται
κεφάλαια 120 δισ. δολαρίων. «Δεν θα εκπλαγώ καθόλου εάν διαπιστώσω ώς τη
λήξη του 2015 ότι τα ευρωπαϊκά ομόλογα θα έχουν υψηλότερες αποδόσεις».
Ενδεχομένως, ο μεγαλύτερος αντίκτυπος από τη χαλαρή νομισματική
πολιτική, που εφάρμοσε ο Μάριο Ντράγκι, να έχει να κάνει με το ευρώ, το
οποίο, ακόμα και μετά την τελευταία του ενίσχυση προς το δολάριο,
εξακολουθεί να παραμένει σε επίπεδα 10% χαμηλότερα από τον σταθμισμένο
μέσο όρο πριν από ένα χρόνο. Το φθηνότερο νόμισμα είναι αξιόλογο
εργαλείο για τις εξαγωγικές χώρες όπως η Γερμανία.
Οι δύο απειλές
Η Continental, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία της Ευρώπης στην
κατασκευή ελαστικών, αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις για τις
πωλήσεις το 2015 λόγω του εξασθενημένου ευρώ. Ευνοϊκά αποτελέσματα
επιφέρει και η κάμψη κατά 60% στην τιμή του πετρελαίου από τα μέσα του
2014 και έως τις αρχές του τρέχοντος έτους, καθώς και η υποχώρηση των
αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Ακόμα και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
στην Ευρωζώνη, αφότου διεκπεραίωσαν την ανακεφαλαιοποίησή τους και
δοκιμάστηκαν στα τεστ αντοχής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας,
επανέρχονται στη δράση: πρώτη φορά μετά το 2012 αυξάνονται οι χορηγήσεις
τους σε επιχειρήσεις και ιδιώτες. Η ΕΚΤ, τέλος, επισημαίνει ότι η
πρόσφατη βελτίωση είναι περισσότερο κυκλική παρά διαρθρωτική, ενώ πιέζει
τις κυβερνήσεις να κινητοποιηθούν περισσότερο για να τη στηρίξουν. Η
ανεργία, καθώς παραμένει σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα στην Ευρωζώνη,
είναι ανασχετικός παράγοντας. Ωστόσο, σοβαρότερη απειλή παραμένει η
Ελλάδα και οι εξελίξεις με τους διεθνείς πιστωστές της.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 09/05/2015)