Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι χώρες της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας υπέγραψαν, τη Δευτέρα, Μνημόνιο Συμφωνίας για τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση του σχεδίου διασύνδεσης των αγορών ενέργειας της περιοχής της Βαλτικής.
Παράλληλα, 12 ευρωπαϊκές χώρες υπέγραψαν δήλωση για περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια εντός της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς.
Ακολούθησε η υπογραφή πολιτικής δήλωσης του Πενταμερούς Φόρουμ για την Ενέργεια. Η περιφερειακή συνεργασία με γειτονικές χώρες εντός ενός κοινού ενωσιακού πλαισίου αποτελεί βασικό στοιχείο για τη δημιουργία της Ενεργειακής Ένωσης. Έχει καθοριστική σημασία για τη διασφάλιση του απρόσκοπτου ενεργειακού εφοδιασμού και προσιτών τιμών για τους καταναλωτές. Η περιφερειακή συνεργασία αναμένεται να συμβάλει στην ολοκλήρωση της αγοράς σε επίπεδο ΕΕ και στην πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών του ενεργειακού συστήματος.
Ο αρμόδιος επίτροπος για τη Δράση για το Κλίμα και την Ενέργεια Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε δήλωσε σχετικά: «Οι συμφωνίες αυτές αποτελούν το πρώτο βήμα. Παρέχουν πολιτική στήριξη για μια ισχυρότερη ενεργειακή συνεργασία στην Ευρώπη. Οι υπογράφουσες χώρες είναι αποφασισμένες να ενισχύσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού με την περαιτέρω ολοκλήρωση της αγοράς. Πρόκειται για έναν από τους πυλώνες της Ενεργειακής Ένωσης, η οποία αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες της Επιτροπής Γιούνκερ. Σήμερα, τα κράτη μέλη αρχίζουν να συντονίζουν τις προσπάθειές τους και να εργάζονται από κοινού για την επίτευξη οικονομικότερων και αποτελεσματικότερων λύσεων. Όταν υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος. Σήμερα τα κράτη μέλη δείχνουν τη θέλησή τους.»
Η πολιτική δήλωση για περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς υπεγράφη από τη Γερμανία, τη Δανία, την Πολωνία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Αυστρία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία, καθώς και από τις γειτονικές χώρες Ελβετία και Νορβηγία. Περιλαμβάνει πολιτικές δεσμεύσεις για τον καλύτερο συντονισμό των εθνικών ενεργειακών πολιτικών, μεταξύ άλλων, για την ασφάλεια του εφοδιασμού, καθώς και την αποτελεσματικότερη χρήση των υφιστάμενων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και την περαιτέρω ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις εθνικές αγορές.
Η δήλωση αυτή δείχνει ότι υπάρχει σημαντική σύγκλιση μεταξύ περιφερειακών ομάδων κρατών μελών όσον αφορά τις βασικές προκλήσεις και ευκαιρίες για περαιτέρω ολοκλήρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις και να αξιοποιηθεί το δυναμικό της ενιαίας αγοράς, η Επιτροπή επεξεργάζεται προτάσεις για αναθεώρηση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες πρόκειται να δημοσιευτούν το 2016. Συμβουλευτική ανακοίνωση σχετικά με τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει προγραμματιστεί για το καλοκαίρι.
Η δεύτερη πολιτική δήλωση του Πενταμερούς Φόρουμ για την Ενέργεια υπεγράφη από την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο και τις Κάτω Χώρες. Το φόρουμ αντιπροσωπεύει πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού της ΕΕ και καλύπτει πάνω από το 40% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Στόχος του είναι να προωθήσει τον ανοιχτό και διαφανή περιφερειακό διάλογο, ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού, να δοθεί ώθηση στην ολοκλήρωση της αγοράς και να αυξηθεί η ευελιξία της. Συγκεκριμένα, θα καταρτίσει μια κοινή μεθοδολογία για την αξιολόγηση των κινδύνων ασφάλειας του εφοδιασμού σε περιφερειακό επίπεδο και τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας.
Το Μνημόνιο Συμφωνίας για το ενισχυμένο σχέδιο διασύνδεσης των αγορών ενέργειας της περιοχής της Βαλτικής (BEMIP) υπεγράφη από την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Σουηδία και τη Νορβηγία (η Δανία θα υπογράψει σε μεταγενέστερο στάδιο). Για να θέσουν τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας και να την ενσωματώσουν πλήρως στις αγορές ενέργειας της ΕΕ, οι χώρες διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής της πρωτοβουλίας BEMIP προσθέτοντας στους ήδη υφιστάμενους τομείς συνεργασίας - εσωτερική αγορά ενέργειας, διασυνδέσεις και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας - νέους τομείς, όπως η ενεργειακή απόδοση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ασφάλεια του εφοδιασμού. Το Μνημόνιο προβλέπει επίσης αποτελεσματικότερη συνεργασία με προοπτική να ενταχθούν τα κράτη της Βαλτικής στη συγχρονισμένη περιοχή της ηπειρωτικής Ευρώπης.
Ιστορικό
Το Πενταμερές Φόρουμ για την Ενέργεια αποτελεί το πλαίσιο περιφερειακής συνεργασίας στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Δημιουργήθηκε το 2005 από τους υπουργούς Ενέργειας των χωρών της Μπενελούξ, της Αυστρίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας (με την Ελβετία ως μόνιμο παρατηρητή) για να προωθήσει τη συνεργασία στον τομέα των διασυνοριακών ανταλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας.
Η ομάδα υψηλού επιπέδου BEMIP συστάθηκε τον Οκτώβριο του 2008 από την Επιτροπή και οκτώ κράτη μέλη (Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γερμανία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Σουηδία) και τη Νορβηγία (με την ιδιότητα του παρατηρητή). Η BEMIP επιδιώκει να θέσει τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της περιοχής της Βαλτικής και να την ενσωματώσει πλήρως στις αγορές ενέργειας της ΕΕ. Το φθινόπωρο του 2014 η Επιτροπή ξεκίνησε τη μεταρρύθμιση της πρωτοβουλίας BEMIP με στόχο να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία σε ενεργειακά ζητήματα στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας.
Η πολιτική δήλωση για περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια υπεγράφη από τη Γερμανία, τη Δανία, την Πολωνία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Αυστρία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία, την Ελβετία και τη Νορβηγία. Είναι μια πρωτοβουλία του Γερμανού υφυπουργού αρμόδιου για την ενεργειακή μετάβαση που έχει ως στόχο την ενίσχυση της ευελιξίας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και τη διευκόλυνση της ενεργειακής μετάβασης.