όπως φαίνεται από τα ίδια στοιχεία, ενώ έκτοτε ακολούθησε μια σειρά ζημιογόνου λειτουργίας τους. Ενδεικτική της κατάστασης που δημιουργήθηκε είναι ότι το 2013 οι ζημίες των λιγνιτικών μονάδων έφθασαν στα 194 εκατ ευρώ και το 2014 σε 57 εκατ. ευρώ, ενώ το 2015 εκτοξεύτηκαν στα 362 εκατ. ευρώ, το 2016 σε 413,6 εκατ ευρώ, το 2017 σε 371,5 εκατ ευρώ, το 2018 σε 388,7 εκατ. ευρώ και το 2019 προσέγγισαν το ρεκόρ των 500 εκατ. ευρώ!
Αυτά συνέβαιαν ενώ η λιγνιτική παραγωγή καθόλη αυτή τη χρονική περίοδο έβαινε μειούμενη από τις περίπου 27 γιγαβατώρες τα έτη 2010, 2011 και 2012, στις 23,228 γιγαβατώρες το 2013, στις 22,707 GWh το 2014, στις 19,417 GWh το 2015, στις 14,900 GWh το 2016, στις 16,386 GWh το 2017, στις 14,906 GWh το 2018 και μόλις στις 10,417 GWh το 2019, όταν και οι ζημίες ανήλθαν στο υψηλότερο επίπεδο των 495,8 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα με τη μείωση της ηλεκτροπαραγωγής υποχώρησε σχεδόν στο μισό η παραγωγή του λιγνίτη από τα ορυχεία της ΔΕΗ, στη διάρκεια της δεκαετίας 2010-2019, για να διαμορφωθεί από 53,6 εκατ τόνους το 2010, σε 25,6 εκατ τόνους το 2019. Επίσης, οι λειτουργικές δαπάνες των ορυχείων σημείωσαν ακόμη μεγαλύτερη μείωση και από 681,6 εκατ ευρώ το 2010, υποχώρησαν στα 218,5 εκατ. ευρώ το 2019, ενώ την περίοδο 2011-2019 οι δαπάνες που σχετίζονται με τη λιγνιτική δραστηριότητα στη Δ. Μακεδονία και την Μεγαλόπολη μειώθηκαν σε ποσοστό περίπου 10% σε ετήσια βάση.
Υπ’ αυτή την έννοια, και όπως προκύπτει από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο Master Plan, ο βασικός παράγοντας που επιβάρυνε καθοριστικά τη λιγνιτική παραγωγή της ΔΕΗ ήταν το κόστος των ρύπων που από 4,5 ευρώ ανά τόνο το 2013, εκτοξεύτηκε στα 16 ευρώ ανά τόνο το 2018 και στα 24,8 ευρώ τον τόνο το 2019!
Η στροφή της ΔΕΗ στην Πράσινη ανάπτυξη επηρέασε καταλυτικά την λιγνιτική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Έτσι, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι λιγνιτικές μονάδες λειτουργούσαν ως μονάδες βάσης, με συντελεστή εκμετάλλευσης άνω του 90%, από το 2000, όταν εισήλθε το φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή, η αγορά λειτούργησε με κριτήρια ένταξης των λιγνιτικών μονάδων στο μεταβλητό τους κόστος.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 2013, η κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων κατέστησε ασύμφορη την εξόρυξη λιγνίτη και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς οι τιμές χονδρεμπορικής δεν κάλυπταν το πάγιο κόστος λειτουργίας των μονάδων, ενώ η αύξηση των τιμών των δικαιωμάτων, το 2018, από τα 5 ευρώ ανά τόνο στα 30 ευρώ, εκτίναξε το κόστος παραγωγής στα 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από τα 50 ευρώ που ήταν πριν.