Η διάσωση και η ανάδειξη των μνημείων της μεταλλευτικής ιστορίας της Σερίφου βρίσκεται στο επίκεντρο διαμάχης ανάμεσα στον δήμο του νησιού και τον ιδιώτη που έχει αγοράσει μεγάλες εκτάσεις στην περιοχή

Ο δήμος παρουσίασε προ ημερών εκτενή μελέτη, που καταρτίστηκε με τη βοήθεια του ΕΜΠ, για τη δημιουργία υπαίθριου μουσείου στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού, την οποία κατέθεσε προς έγκριση στο υπουργείο Πολιτισμού.

Ομως, δύο μήνες νωρίτερα το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων ενέκρινε μελέτη για τη δημιουργία μεταλλευτικού πάρκου που κατέθεσε ο ιδιώτης. Το ζήτημα βέβαια περιστρέφεται γύρω από την ιδιοκτησία –που σύμφωνα με τον δήμο είναι αμφισβητούμενη– και την πρόθεση του ιδιώτη να αναπτύξει τουριστικά την έκταση.

Η ύπαρξη των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στη Σέριφο είναι μοναδική, καθώς στο νησί υπήρξε η μεγαλύτερη μεταλλευτική δραστηριότητα στο νησιωτικό Αιγαίο κατά τον 19ο αιώνα και τον Μεσοπόλεμο. Η μεταλλευτική δραστηριότητα άφησε ανεξίτηλο σημάδι σε μια μεγάλη περιοχή, που περιλαμβάνει κτίρια (κάποια κηρύχθηκαν διατηρητέα), στοές, εμβληματικές σκάλες φόρτωσης στη θάλασσα και άλλα.

Η πρόταση για τη δημιουργία ενός υπαίθριου μεταλλευτικού μουσείου στη Σέριφο έγινε για πρώτη φορά το 1998 από το Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ιδρυμα ΕΤΒΑ (μετέπειτα Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς). Ωστόσο, ουδέποτε προχώρησε και επανέρχεται σήμερα μέσω μελέτης που ανέθεσε ο Δήμος Σερίφου στο Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ (επιστημονικός υπεύθυνος ο Νίκος Μπελαβίλας). «Η μελέτη προτείνει τη δημιουργία ενός νησιωτικού αρχαιολογικού – ιστορικού μεταλλευτικού πάρκου, με κέντρο το Μέγα Λιβάδι.

Το πάρκο θα περιλαμβάνει ένα κεντρικό μουσείο στο Διοικητήριο, το οποίο θα παρουσιάζει την ιστορία των μεταλλείων, τις τεχνικές εξόρυξης, τις κοινωνικές επιπτώσεις και τη σύνδεση της Σερίφου με το ευρύτερο μεταλλευτικό τοπίο του Αιγαίου.

Παράλληλα, θα δημιουργηθούν υπαίθριες εκθέσεις στους μεταλλευτικούς πόλους του Μεγάλου Λιβαδιού, του Κουταλά και των Χαλαράδων, όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να περιηγηθεί στις εγκαταστάσεις, να δει από κοντά τον μηχανολογικό εξοπλισμό και να κατανοήσει τη διαδικασία εξόρυξης και μεταφοράς», αναφέρει ο δήμαρχος Σερίφου Κώστας Ρεβίνθης.

Η υπόθεση όμως περιπλέκεται από το ιδιοκτησιακό της περιοχής, μεγάλο μέρος της οποίας αγοράστηκε από τον επιχειρηματία Χάρη Καρώνη (συνιδρυτή της Viva Wallet) μέσω της Εταιρείας Μεταλλείων Σερίφου. Ο ιδιώτης υποστηρίζει ότι οι τίτλοι είναι ισχυροί, έχουν κατατεθεί στο κτηματολόγιο και δεν έχουν αμφισβητηθεί από το Δημόσιο. Ο δήμος υποστηρίζει ότι οι τίτλοι είναι ασαφείς και γι’ αυτό δεν προχώρησε τίποτα άλλο εκεί επί δεκαετίες.

Η διαμάχη των δύο πλευρών μεταφέρθηκε στο πολιτιστικό πεδίο, καθώς η Εταιρεία Μεταλλείων Σερίφου κατέθεσε το καλοκαίρι στο ΥΠΠΟ «προμελέτη ανάδειξης των μνημείων βιομηχανικής αρχαιολογίας και αποκατάστασης της σκάλας φόρτωσης μεταλλευμάτων», την οποία ενέκρινε το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΜΝ). Ο δήμος κατέθεσε τη μελέτη του ΕΜΠ στα τέλη Σεπτεμβρίου, όμως δεν έχει ακόμη εξεταστεί. «Η εύνοια του ΥΠΠΟ προς τον ιδιώτη είναι άξια απορίας», υποστηρίζει ο κ. Ρεβίνθης. «Το ΚΣΜΝ με κάλεσε να γνωμοδοτήσω επί μιας μελέτης της οποίας το περιεχόμενο δεν μου κοινοποιήθηκε. Ζήτησα να εξεταστεί η υπόθεση από κοινού με τη δική μας μελέτη και μου απάντησαν ότι… δεν καταλαβαίνουν γιατί διαφωνώ».

Πηγές της εταιρείας αναφέρουν στην «Κ» ότι ο δήμος χρησιμοποιεί την υπόθεση του μεταλλευτικού πάρκου για να «μπλοκάρει» την εκμετάλλευση ιδιωτικών εκτάσεων. Οπως αναφέρουν, εκτός από τις εκτάσεις της Εταιρείας Μεταλλείων Σερίφου έχουν αγοραστεί και άλλες εκτάσεις (από την εταιρεία WeRealise Properties του ίδιου επιχειρηματία) για τις οποίες εκπονείται ένα συνολικό σχέδιο αξιοποίησης, που περιλαμβάνει και την κατασκευή του υπαίθριου μουσείου με έξοδα της εταιρείας. Τα σχέδιά της θα δημοσιοποιηθούν όταν οριστικοποιηθεί το κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες καθώς, πάντα σύμφωνα με την εταιρεία, υπάρχουν κάποιες μικρής έκτασης διεκδικήσεις από ιδιώτες που πρέπει να επιλυθούν.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")