Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
προετοιμάζει το έδαφος για την εφαρμογή του συστήματος εμπορίας ρύπων
και στη ναυτιλία, όπως εκτιμούν ναυτιλιακοί κύκλοι στην Ελλάδα και το
εξωτερικό.
Μία μελέτη που εκπονήθηκε από την
εταιρεία συμβούλων Ce Delft έδειξε ότι τα πλοία κατά τον κατάπλου ή
απόπλου από λιμένες της ΕΕ το 2006 εκπέμπουν 310 εκατομμύρια τόνους
CO2, που αντιπροσωπεύουν το 31% των παγκόσμιων εκπομπών ναυτιλίας, αλλά
και το 6,1% των συνολικών εκπομπών της ΕΕ 27 αερίων του θερμοκηπίου.
Βέβαια η συνολική συνεισφορά της ναυτιλίας στις παγκόσμιες εκπομπές
αερίων CO2 δεν ξεπερνά το 3,3% σύμφωνα με τη δεύτερη επικαιροποιημένη
μελέτη του Διεθνούς ναυτιλιακού Οργανισμού.
Η μελέτη της Delft, εξετάζει διάφορα σενάρια αντιμετώπισης του
φαινομένου του θερμοκηπίου στα πλοία καταλήγοντας ότι το
αποτελεσματικότερο είναι η εφαρμογή του συστήματος εμπορίας ρύπων χωρίς
να αρνείται βέβαια και την ύπαρξη φαινομένων «εισφοροδιαφυγής» πλοίων
από το σύστημα. Δεύτερη εναλλακτική λύση αναδεικνύει το φόρο στα
καύσιμα.
Θεωρεί όμως ότι έχει περισσότερες δυσκολίες εφαρμογής γιατί προϋποθέτει
ομοφωνία από όλα τα κράτη, ενώ επίσης απαιτεί ένα κεντρικό σχέδιο σε
ό,τι αφορά τη χρήση των κεφαλαίων που θα συγκεντρώνονται.
Παράλληλα οι σύμβουλοι εκφράζουν ένα προβληματισμό για την
αποτελεσματικότητα του μέτρου, καθώς η πορεία μείωσης των εκπομπών CO2
τελικά θα εξαρτάται από τη χρήση των κεφαλαίων εκτός της ναυτιλίας.
Η μελέτη βλέπει το φως της δημοσιότητας λίγες ημέρες πριν τη συνεδρίαση
της Επιτροπής προστασίας του περιβάλλοντος (Marine Environment
Protection Committee-MEPC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) η
οποία θα συζητήσει το θέμα των εκπομπών αερίων ρύπων του θερμοκηπίου
από τα πλοία στην προσεχή συνεδρίαση της στις 22-26 Μαρτίου.
Ο ΙΜΟ πιέζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση να λάβει μέτρα μέχρι και το
τέλος του 2011. Σε διαφορετική περίπτωση η ΕΕ έχει προειδοποιήσει ότι
θα προχωρήσει μόνη της στη λήψη μέτρων σε περιφερικό επίπεδο.
Η ΕΕ αρχικά ήταν πιο «επιθετική» επιζητώντας μονομερείς λύσεις ωστόσο
«υποχρεώθηκε» να στραφεί πρόσκαιρα στον ΙΜΟ μετά από παρέμβαση χωρών
που έχουν μεγάλη παρουσία στη ναυτιλιακή βιομηχανία, μεταξύ των οποίων
και η χώρα μας.
Αναγνώρισε ότι η λύση για ένα παγκόσμιο φαινόμενο αυτό της εκπομπής
αερίων ρύπων σε μία παγκόσμια βιομηχανία όπως η ναυτιλία θα πρέπει να
έρθει μέσα από συνεννόηση σε ένα όργανο όπου εκφράζονται όλες οι χώρες
του πλανήτη όπως ο ΙΜΟ. Ωστόσο δεν είναι διατεθειμένη να περιμένει πολύ.
Διαφωνίες στην ΕΕ
Ενδεικτικό από την άποψη αυτή είναι το σχέδιο δήλωσης που ετοιμάζεται
να καταθέσει η ισπανική προεδρία στη συνεδρίαση της MEPC του IMO Εν όψει της συνεδρίασης αυτής η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ) της ΕΕ εξέτασε μετά από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
σχέδιο δήλωσης της Προεδρίας σχετικά με δράσεις για τη μείωση των
εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές.
Όπως προκύπτει όμως από τη σχετική αλληλογραφία δεν κατέστη δυνατό να
συμφωνήσουν όλες οι αντιπροσωπείες επί του κειμένου του σχεδίου δήλωσης.
Ως εκ τούτου, η ΕΜΑ αποφάσισε να αφήσει να παρέλθει κάποιο διάστημα για
περισυλλογή και διμερείς διαπραγματεύσεις και να επιζητήσει συμφωνία
επί του τελικού κειμένου της δήλωσης, την οποία η εν θέματι επιτροπή θα
αποδεχθεί αργότερα.
Σε ένα πρώτο σχέδιο, πάντως, η δήλωση τονίζει μεταξύ άλλων ότι «ο ΙΜΟ
διαθέτει τώρα μια ευκαιρία να αποδείξει ότι είναι δυνατό να ληφθούν
συγκεκριμένα μέτρα και να οριστούν φιλόδοξα επίπεδα για μειώσεις σε
διεθνές επίπεδο, ώστε να συνάδει η διεθνής ναυτιλία με τις διεθνείς
δράσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Αναγνωρίζουμε και υποστηρίζουμε το ρόλο του ΙΜΟ, ο οποίος αποτελεί τον
κατάλληλο φορέα για την ανάπτυξη παγκόσμιων πλαισίων που θα καλύπτουν,
ανεξαρτήτως σημαίας και χωρίς στρεβλώσεις, τον εν λόγω τομέα».
Ζητούν λύση το 2011
Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν να εξακολουθήσουν τις
προσπάθειες αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να μειώσουν συλλογικά τις
εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ενώ όλοι οι τομείς της οικονομίας πρέπει
να συμβάλουν στη μείωση αυτή.
Εν προκειμένω, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεσμεύονται να
εργαστούν μέσω του ΙΜΟ ώστε να επιτευχθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011
διεθνής συμφωνία που δεν θα δημιουργεί στρεβλώσεις του ανταγωνισμού
ούτε διαρροές διοξειδίου του άνθρακα.
Ωστόσο «τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρακινούν την επιτροπή να
αναλάβει μια ανάλυση με σκοπό να οριστούν φιλόδοξα και ρεαλιστικά
επίπεδα μείωσης σε διεθνή κλίμακα για τον εν λόγω τομέα, ώστε να
διατεθούν κατάλληλες πληροφορίες στο πλαίσιο της διαδικασίας της
σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (UNFCCC) πριν
από την 16η Διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών της σύμβασης-πλαισίου των
Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (COP 16)».
Επίσης υπενθυμίζει ότι η ΕΕ τάσσεται υπέρ των στόχων για παγκόσμια
μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις διεθνείς θαλάσσιες
μεταφορές οι οποίοι θα πρέπει να οριστούν από τη UNFCCC σε -20% κάτω
από τα επίπεδα του 2005, έως το 2020 και ζητάει ο ΙΜΟ να αναπτύξει
σχετικά παγκόσμια μέσα.
Τέλος, συνάδοντας με το σχέδιο εργασίας για περαιτέρω εξέταση των
μέτρων, βασισμένων στην αγορά, τα οποία συμφωνήθηκαν κατά την MEPC 59,
τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρούν ότι πρέπει να αναληφθούν
χωρίς καθυστέρηση εργασίες ώστε κατά τη MEPC 62 να εγκριθεί ένα ισχυρό
μέσο, φιλικό προς το περιβάλλον και βασιζόμενο στην αγορά, προς
συμπλήρωση των μέτρων που έχουν ληφθεί με σκοπό την αποδοτικότητα της
ενέργειας, και να οριστεί σαφές χρονοδιάγραμμα για την ανάπτυξη και
θέσπιση του μέσου αυτού.
Το εν λόγω μέσο με βάση την αγορά θα μπορούσε να δημιουργήσει
καινοτόμους πόρους για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος».
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ", 08/03/2010)