Πριν από μία εβδομάδα επέκρινα τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης επειδή
ζητούσαν, με παιδαριώδη τρόπο, από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να «κάνει
κάτι» για την πετρελαιοκηλίδα στον Κόλπο του Μεξικού, παρατηρώντας πως
υπάρχουν πολλά να πει κανείς για έναν ηγέτη ο οποίος παρέμεινε ατάραχος
στη διάρκεια μιας κρίσης. Την αμέσως επόμενη ημέρα, ο κ. Ομπάμα
εμφανίστηκε, ασφαλώς εξαιτίας αυτής της πίεσης, λιγότερο ατάραχος.
Ζήτησε να καταλογιστούν ευθύνες στους υπεύθυνους της καταστροφής και
άρχισε να αναφέρεται με υβριστικούς χαρακτηρισμούς σε βάρος της ΒΡ, την
οποία αρέσκεται να αναφέρει με την παλιά ονομασία της, δηλαδή ως British
Petroleum, για να υπογραμμίσει την ανοίκεια προδοσία της εταιρείας.
Η κατακραυγή σε βάρος της εταιρείας εξακολουθεί να γιγαντώνεται στο
εσωτερικό των ΗΠΑ και η κυβέρνηση, με προφανή σκοπό να αποσείσει τις
κατηγορίες εναντίον της, πήρε τα ηνία της υπόθεσης στα χέρια της. Η
υπόθεση έχει, ήδη, ανατεθεί στις εισαγγελικές αρχές και οι Αρχές έχουν
ξεκινήσει τις προσπάθειες να άρουν τη νομική ασυλία που απολαμβάνει η
εταιρεία για την περίπτωση ευθυνών της.
Δεδομένης της ασυνήθιστης σημασίας που έχει η BP για το Ηνωμένο
Βασίλειο, το διακύβευμα είναι υψηλό και η διένεξη μπορεί εύκολα να
δημιουργήσει ρήγμα ανάμεσα στον κ. Ομπάμα, ο οποίος δεν θεωρείται
ένθερμος λάτρης της Βρετανίας, και της νέας κυβέρνησης στο Λονδίνο. Αλλά
για να αποτραπεί μία σοβαρή ρήξη στις διμερείς σχέσεις είναι οι
Βρετανοί -και όχι οι Αμερικανοί- οι οποίοι χρειάζεται να είναι πιο
προσεκτικοί.
Η φρενίτιδα από την οποία διακατέχονται τα αμερικανικά μέσα
ενημέρωσης προκαλεί αποστροφή. Ακόμη κι έτσι, όμως, δεν τρέφω καμία
συμπάθεια είτε για την ΒΡ, είτε για εκείνους στη Βρετανία, όπως είναι ο
Μπόρις Τζόνσον, ο δήμαρχος του Λονδίνου, οι οποίοι παραπονούνται για την
έκρηξη αντιβρετανισμού στις ΗΠΑ.
Αυτού του είδους οι «οιμωγές» δεν έχουν πέραση στις ΗΠΑ. Φανταστείτε,
απλώς, ότι η Exxon Mobil χρειάστηκε πολλές εβδομάδες για να αντλήσει
30.000 βαρέλια πετρελαίου, σε ημερήσια βάση, στις βρετανικές
ακτογραμμές, χωρίς να διαφαίνεται ακόμη το πότε θα τελειώσει η
διαδικασία. Αυτό δεν δικαιολογεί, παρεμπιπτόντως, τη βαρύτητα που δόθηκε
στις ΗΠΑ στην υπόθεση, από τη στιγμή που η εν λόγω ακτογραμμή είναι
ιδιαίτερα σημαντική τόσο από περιβαλλοντικής όσο και οικονομικής άποψης.
Περιβάλλον
Φανταστείτε ότι ο διευθύνων σύμβουλος
της εταιρείας είχε ισχυριστεί ότι η περιβαλλοντική επίπτωση θα είναι
μικρή και ότι αυτός και η εταιρεία του -είναι Αμερικανοί και γνωρίζουν
τι κάνουν- θα επιλύσουν το πρόβλημα. Θα μπορούσε, τότε, να δημιουργηθεί
ένα ελάχιστο κλίμα σε βάρος της Εxxon και των ΗΠΑ; Είναι προφανές ότι
είναι αδιανόητο μόνο και να το σκέφτεται κανείς.
Ο βρετανικός Τύπος επισημαίνει ότι η ΒΡ κατέχει δεσπόζουσα θέση στην
κεφαλαιαγορά και ότι οι συνταξιούχοι εξαρτώνται από την αξία των
μεριδίων τους. Τι μπορεί να συμπεράνει κανείς από αυτό; Το ότι όσο
μεγαλύτερη είναι μία εταιρεία τόση μικρότερη υποχρέωση έχει να πληρώνει
για τις ζημιές που προξενεί; Αυτοί οι συνταξιούχοι ελέγχουν μία εταιρεία
που έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στα χρονικά
των ΗΠΑ. Κάποιος θα πρέπει να επωμιστεί το κόστος της καταστροφής, που
ανέρχεται σε πολλές δισ. δολ. Ή μήπως είναι τα αθώα θύματα που πρέπει να
πληρώσουν, αντί για τους ιδιοκτήτες της εταιρείας; Η ιδέα δεν είναι
απλώς αβάσιμη, αλλά είναι και γελοία.
Ο σωστός προσδιορισμός των ευθυνών της ΒΡ είναι ακόμη ασαφής. Η
υπόθεση θα χρειαστεί πολλά χρόνια, ενδεχομένως και δεκαετίες, έως ότου
εκδικαστεί.
Η καταστροφή που συντελείται στον Κόλπο του Μεξικού θα έχει ευρύτερες
οικονομικές, ενεργειακές και πολιτικές επιπτώσεις. Η καθιέρωση
κατάλληλων καθεστώτων απόδοσης ευθυνών και αναγκαστικής ασφάλισης για
τις εξορύξεις σε μεγάλα θαλάσσια βάθη βρίσκεται στο επίκεντρο των
συζητήσεων. Αναμφίβολα, ο Λευκός Οίκος θα πρέπει να ενδιαφέρεται
λιγότερο για να επιδείξει πυγμή και περισσότερο για να βρει διεξοδικές
λύσεις σε αυτά τα προβλήματα.
Ωστόσο, τα παράπονα των Βρετανών ότι η ΒΡ έχει γίνει «αποδιοπομπαίος
τράγος» δεν πρόκειται να βοηθήσουν στο να επικρατήσει η λογική. Για να
μην προσθέσουμε και το στοιχείο της προσβολής στην όλη υπόθεση.
(από "Financial Times"/εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 19-20/06/2010)