Τα ζημιογόνα ανθρακωρυχεία ανά την Ευρώπη θα πρέπει να διακόψουν τη λειτουργία τους μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια, μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να απαγορεύσει τις κυβερνητικές επιδοτήσεις στον τομέα.
Η κίνηση θα πλήξει ιδιαίτερα την περιοχή του Ρουρ, στη Γερμανία, τη βορειοδυτική Ισπανία και τμήματα της Ρουμανίας, και μπορεί να επιφέρει την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Οι νέοι κανόνες της Ε.Ε., που θα αρχίσουν να ισχύουν από τον ερχόμενο Ιανουάριο, επιτρέπουν στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να προσφέρουν λειτουργική βοήθεια στα ανθρακωρυχεία μόνο εφόσον έχουν καταρτίσει σχέδια για το κλείσιμό τους. Αυτά τα σχέδια πρέπει να διασφαλίζουν πως τα ορυχεία θα έχουν σταματήσει οριστικά να λειτουργούν έως τις 15 Οκτωβρίου του 2014.
Το προσχέδιο νόμου είναι πιο αυστηρό από τις αρχικές προσεγγίσεις, που έγιναν αντικείμενο συζήτησης στις αρχές του καλοκαιριού. Στα προκαταρκτικά σχέδια αναφερόταν ότι το καθεστώς παροχής κρατικών επιδοτήσεων στα ανθρακωρυχεία θα εξακολουθούσε να ισχύει έως το 2023.
Η απόφαση της Κομισιόν έγινε δεκτή με μεγάλη ικανοποίηση από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. «Το σημερινό προσχέδιο νόμου είναι σημαντικά βελτιωμένο σε σύγκριση με τα πρωθύστερα. Η Κομισιόν αντιστάθηκε στις πιέσεις και στον εφησυχασμό και ενήργησε υπέρ των ευρύτερων ευρωπαϊκών συμφερόντων», είπε ο Μαρκ Τζόνσον, ο επικεφαλής της ομάδας συμβούλων του ευρωπαϊκού γραφείου της WWF.
Ο Χοακίν Αλμούνια, Ευρωπαίος επίτροπος Ανταγωνισμού, αρμόδιος για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις κρατικές επιδοτήσεις, δήλωσε ότι στόχος του νομοσχεδίου είναι «να διασφαλίσει ότι τα ζημιογόνα ανθρακωρυχεία θα έχουν πάψει να λειτουργούν έως τον Οκτώβριο του 2014».
Η ισχύς του κανονισμού της Ε.Ε. για την παροχή οικονομικής βοήθειας στα ανθρακωρυχείων πρόκειται να λήξει στα τέλη του έτους. Αξιωματούχοι των Βρυξελλών υποστήριξαν ότι με το να απαγορευτεί, απλώς, η παροχή λειτουργικής βοήθειας, όταν πάψει να ισχύει το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τις επιδοτήσεις του τομέα θα προκαλούσε σκληρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Τα ανθρακωρυχεία που εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά από την παροχή λειτουργικών επιδοτήσεων βρίσκονται στην περιοχή του Ρουρ, στη Γερμανία, στη βορειοδυτική Ισπανία και στην κοιλάδα Jiu στη Ρουμανία. Άλλες χώρες που μπορεί να επηρεαστούν από το νέο νομοσχέδιο είναι η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία. Συνολικά, οι επιδοτήσεις στον τομέα ανήλθαν στα 3,2 δισ. ευρώ, το 2008, αν και αυτό το ποσό ήταν το μισό των 6,4 δισ. ευρώ που είχαν χορηγηθεί το 2003. Περισσότερες από 100.000 θέσεις εργασίας εξαρτώνται από τον τομέα, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κατανέμονται ως εξής: 42.000 θέσεις εργασίας στα ανθρακωρυχεία και 55.000 θέσεις σε συναφείς τομείς.
Η Κομισιόν ανέβαλε την έκδοση της απόφασης που αφορά στην έγκριση ενός συγκεκριμένου σχεδίου της ισπανικής κυβέρνησης η οποία, διατυπώνοντας το επιχείρημα ότι πρέπει να «εξασφαλιστεί η προσφορά», ζήτησε να της επιτραπεί να διπλασιάσει τις επιδοτήσεις στον εγχώριο τομέα. Το σχέδιο προσφέρει προνομιακή πρόσβαση στην χονδρική αγορά ηλεκτρισμού για τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με ισπανικό άνθρακα. Η Ισπανία υποστηρίζει ότι αυτό είναι αναγκαίο επειδή τα αποθέματα σε αντίθετη περίπτωση, όταν ανακάμψει η οικονομία, θα δεχτούν πίεση. Η πρόταση της ισπανικής πλευράς πυροδότησε έντονες αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της χώρας, καθώς οι αρχές εποπτείας και οι επιχειρήσεις παραγωγής ηλεκτρισμού εξέφρασαν την αντίθεσή τους, όπως, άλλωστε, έπραξαν και οι Βρυξέλλες. Αξιωματούχοι της Ε.Ε. υποστήριξαν ότι το αίτημα για την παροχή κρατικής βοήθειας θα συζητηθεί το φθινόπωρο.
(από την εφημερίδα "Ημερησία", 21/7/2010)