Ένας Ιταλός που ταξιδεύει στη Γερμανία χρειάζεται δικηγόρο. Ένας Γάλλος
επιχειρηματίας θέλει να πραγματοποιήσει έρευνα στο κτηματολόγιο της
Ουγγαρίας. Ένας Εσθονός δικαστής έχει μια απορία σχετικά με το δικαστικό
σύστημα της Ισπανίας. Σήμερα, η εξεύρεση τέτοιου είδους πληροφοριών
μπορεί να απαιτήσει εβδομάδες. Στο μέλλον, για να βρει κανείς την
απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα -σε 22 γλώσσες της Ευρωπαϊκής
Ένωσης- θα αρκεί να κάνει ένα κλικ με τον ηλεκτρονικό του υπολογιστή.
Κι αυτό, χάρη στην ευρωπαϊκή διαδικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική
δικαιοσύνη (European e-Justice portal), που αποτελεί ένα ηλεκτρονικό
εργαλείο ολοκληρωμένης εξυπηρέτησης παρέχοντας πρόσβαση στη Δικαιοσύνη
σε ολόκληρη την Ε.Ε.
Ο συγκεκριμένος δικτυακός τόπος απευθύνεται στους πολίτες, τις
επιχειρήσεις, τους δικηγόρους και τους δικαστές που έχουν απορίες
σχετικά με νομικά ζητήματα διασυνοριακού χαρακτήρα και ενισχύει την
αμοιβαία κατανόηση των διαφόρων νομικών συστημάτων, συμβάλλοντας στη
δημιουργία ενιαίου χώρου δικαιοσύνης.
Χάρη στις 12.000 και πλέον σελίδες περιεχομένου που διαθέτει, η πρώτη
έκδοση της πύλης παρέχει πληροφορίες και συνδέσμους σχετικά με τους
νόμους και τις πρακτικές σε όλα τα κράτη-μέλη.
Παραδείγματος χάρη, παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη νομική συνδρομή,
την κατάρτιση των δικαστών και τη μέθοδο της τηλεσυνδιάσκεψης, καθώς και
συνδέσμους προς τις νομικές βάσεις δεδομένων και τα ηλεκτρονικά μητρώα
αφερεγγυότητας και κτηματολόγια. Είναι πλέον πανεύκολο για τα δέκα
τουλάχιστον εκατομμύρια πολιτών που εμπλέκονται σε διασυνοριακές
δικαστικές διαδικασίες κάθε χρόνο να βρουν πληροφορίες σχετικά με την
απονομή δικαιοσύνης.
Ποιοι ωφελούνται
Οι πολίτες μπορούν να βρουν απαντήσεις για τον τρόπο λειτουργίας των
νομικών συστημάτων των 27 κρατών-μελών. Μπορούν να βρίσκουν γρήγορα
απαντήσεις για την αντιμετώπιση καταστάσεων της καθημερινής ζωής, όπως
είναι το διαζύγιο, ο θάνατος, οι νομικές διαφορές ή ακόμη και η αλλαγή
κατοικίας.
Μπορούν να εξεύρουν κάποιον επαγγελματία του νομικού χώρου σε άλλη χώρα,
να πληροφορηθούν πώς μπορούν να αποφύγουν δαπανηρές διαδικασίες ενώπιον
δικαστηρίων χάρη στην προσφυγή σε διαμεσολάβηση, πού πρέπει να ασκήσουν
αγωγή, ποιου κράτους-μέλους το δίκαιο εφαρμόζεται σε μια συγκεκριμένη
υπόθεση και κατά πόσον δικαιούνται νομική συνδρομή.
Οι δικηγόροι, οι συμβολαιογράφοι και οι δικαστές μπορούν να ανατρέχουν
σε νομικές βάσεις δεδομένων, να επικοινωνούν με συναδέλφους τους μέσω
δικαστικών δικτύων και να βρίσκουν πληροφορίες σχετικά με την κατάρτιση
των δικαστικών. Επίσης μπορούν να ενημερωθούν για τις δυνατότητες
πραγματοποίησης διασυνοριακών τηλεσυνδιασκέψεων.
Οι επιχειρήσεις θα βρίσκουν συνδέσμους προς μητρώα αφερεγγυότητας και
κτηματολόγια, καθώς και πληροφορίες για το εφαρμοστέο δίκαιο και τις
διασυνοριακές διαδικασίες.
Οι γλωσσικοί φραγμοί, οι οποίοι συχνά περιπλέκουν την εξεύρεση των
πληροφοριών αυτού του είδους, παραμερίζονται με την παροχή των
πληροφοριών σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ε.Ε. Τα περιεχόμενα του
δικτυακού τόπου είναι διαθέσιμα σε 22 επίσημες γλώσσες της Ε.Ε., οι δε
σύνδεσμοί του θα κατευθύνουν τους χρήστες προς τις εθνικές πηγές
πληροφόρησης των κρατών-μελών.
Η σύμπραξη των δικαστικών και των επαγγελματιών του νομικού χώρου
(συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, δικαστικοί επιμελητές, διαμεσολαβητές) έχει
καθοριστική σημασία για την επιτυχία της πύλης και ήδη έχει
δρομολογηθεί σειρά σχεδίων προς την κατεύθυνση αυτή. Παραδείγματος χάρη,
ήδη καταβάλλονται προσπάθειες για την καθιέρωση Αναγνωριστικού
Ευρωπαϊκής Νομολογίας (ECLI), που θα διευκολύνει την πρόσβαση στη
νομολογία των κρατών-μελών της Ε.Ε. η οποία αναφέρεται σε διασυνοριακές
υποθέσεις.
Η Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του δικτυακού
τόπου, θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται στενά με τα κράτη-μέλη για το
σταδιακό εμπλουτισμό του περιεχομένου του και την ανάπτυξη νέων
εφαρμογών της λειτουργίας του.
Επόμενα βήματα
Η έναρξη λειτουργίας αποτελεί το πρώτο βήμα για τη συγκρότηση
πολυγλωσσικής πύλης, ικανής να διευκολύνει τη ζωή των πολιτών, των
επιχειρήσεων και των επαγγελματιών στην Ευρώπη.
Τα επόμενα χρόνια, θα προστεθούν στην πύλη νέες πληροφορίες, εργαλεία
και λειτουργίες. Από τις αρχές του 2011, θα είναι διαθέσιμα ενημερωτικά
δελτία σχετικά με τα δικαιώματα των εναγομένων και των θυμάτων που
ισχύουν σε κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε.
Τα δελτία αυτά θα περιέχουν, μεταξύ άλλων, πληροφορίες για τις νομικές
διαδικασίες που διέπουν τις παραβάσεις των κανόνων οδικής κυκλοφορίας
στις διάφορες χώρες. Τα ενημερωτικά αυτά δελτία θα χρησιμεύουν ως βασικό
εργαλείο αναφοράς τόσο για τους επαγγελματίες του νομικού χώρου όσο και
τους πολίτες.
Η δικτυακή πύλη θα υποστεί στο μέλλον επικαιροποιήσεις οι οποίες
επιπλέον θα αυξάνουν την αποτελεσματικότητα των εργαλείων της Ε.Ε. στον
τομέα της δικαιοσύνης, παρέχοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να
εγείρουν ηλεκτρονικά διασυνοριακή απαίτηση από μικροδιαφορά ή να κινούν
τη διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής.
Οι επιχειρήσεις θα αποκομίζουν οφέλη από τη μείωση της δαπάνης που θα
προκύψει από την καθιέρωση απλούστερων, πιο ορθολογικών επιγραμμικών
νομικών διαδικασιών, από τη στιγμή που θα έχουν πρόσβαση μέσω της πύλης
σε μητρώα αφερεγγυότητας, μητρώα επιχειρήσεων και κτηματολόγια. Τα
δικαστήρια θα μπορούν να διεκπεραιώνουν διασυνοριακές αιτήσεις σε
απευθείας σύνδεση και να επικοινωνούν με τους ενάγοντες και τους
εναγομένους σε μια συγκεκριμένη υπόθεση, καθώς επίσης με τα δικαστήρια
σε άλλα κράτη-μέλη.
Ήδη καταβάλλεται προσπάθεια για να διασφαλισθεί ότι θα υπάρχει, από το
2013 και μετά, ένα εργαλείο το οποίο θα επιτρέπει στους πολίτες να
αναζητούν δικηγόρο βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Για παράδειγμα, η πύλη
θα επιτρέπει σε έναν πολίτη να βρίσκει γερμανομαθή δικηγόρο ο οποίος
ειδικεύεται στο οικογενειακό δίκαιο ή στο δίκαιο του διαζυγίου στην
Ουγγαρία.
Εξάλλου, αναμένεται να πραγματοποιηθεί ικανοποιητική πρόοδος για τη
διευθέτηση ορισμένων ζητημάτων που έχουν ανακύψει, σε σχέση με τη
διαλειτουργικότητα σε ολόκληρη την Ε.Ε. των εφαρμογών που σχετίζονται με
την ηλεκτρονική υπογραφή, την ηλεκτρονική εξακρίβωση της ταυτότητας και
τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Η εξεύρεση λύσεων στα θέματα αυτά αποτελεί
προϋπόθεση για την πλήρη υλοποίηση αρκετών σχεδίων του τομέα της
ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, όπως είναι η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής και η
ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών.
Ένας οδικός χάρτης για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη παρέχει περισσότερες
πληροφορίες σχετικά με τις εργασίες που προβλέπεται να πραγματοποιηθούν
μέχρι τα τέλη του 2013.
Η διαδικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη βρίσκεται στη
διεύθυνση:
https://e-justice.europa.eu/
Ιστορικό και σχέδιο δράσης
Το σχέδιο δράσης του Συμβουλίου για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη
2009-2013, το οποίο θεσπίστηκε το Νοέμβριο του 2008, αποβλέπει στη
βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και στην καλύτερη απονομή της.
Θέτει ως στόχο τη δημιουργία δικτυακής πύλης για την ευρωπαϊκή
ηλεκτρονική δικαιοσύνη και αναγνωρίζει ότι οι τεχνολογίες της
πληροφορίας και της επικοινωνίας μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη
βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης,
δεδομένου ότι είναι ικανές να διευκολύνουν την καθημερινή πρακτική των
επαγγελματιών του νομικού χώρου και να προαγάγουν τη συνεργασία μεταξύ
νομικών αρχών.
Η Επιτροπή καταβάλλει ήδη προσπάθειες για την αντιμετώπιση των
προβλημάτων συμφόρησης που παρατηρούνται στην ενιαία αγορά, στο πλαίσιο
της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», την οποία εξήγγειλε στις 3 Μαρτίου 2010.
Η έξυπνη χρήση της τεχνολογίας αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους
για τη μείωση του κόστους των νομικών διαδικασιών και την απλούστευση
των διασυνοριακών πράξεων, με την καθιέρωση επιγραμμικών διαδικασιών για
την εκδίκαση μικροδιαφορών, την έκδοση ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής και
τη διασύνδεση των μητρώων αφερεγγυότητας και των μητρώων επιχειρήσεων.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ", 30/07/2010)