Η Λιβύη μπορεί να επιστρέψει στη διεθνή αγορά πετρελαίου εντός
εβδομάδων, καθώς οι δυνάμεις των ανταρτών επικρατούν στην Τρίπολη, αλλά η
πλήρης αποκατάσταση της παραγωγής της απέχει μήνες, αν όχι χρόνια.
Η
Λιβύη παρήγε περίπου 1,6 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο ημερησίως πριν
αρχίσει ο εμφύλιος πόλεμος, αλλά η εξάμηνη διαμάχη έχει μειώσει τη ροή μόλις
στα 50.000 βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με τις
εκτιμήσεις.
Σύμβουλοι και ειδικοί των αγορών πιστεύουν ότι μετά
την πτώση του καθεστώτος Καντάφι η χώρα μπορεί να καταφέρει να παράγει 300.000
βαρέλια ημερησίως τους επόμενους τρεις μήνες από τις πηγές στα
ανατολικά,οι οποίεςβρίσκονται υπό τον έλεγχο των ανταρτών από την
αρχή του εμφυλίου, και απότις απομακρυσμένες ερήμους στα νοτιοδυτικά.
Για να αποκατασταθεί όμως η παραγωγή στα προ του πολέμου επίπεδα θα
πρέπει να περάσουν χρόνια.
"Είμαι επιφυλακτικός για το αν θα
επιστρέψει η Λιβύη στα προπολεμικά επίπεδα παραγωγής πριν απότο 2013 ή
και αρκετά αργότερα", σχολιάζει ο κ. Ben Cahill, της PFC Energy στην
Ουάσιγκτον.
Η συμβουλευτική Wood Mackenzie υπολογίζει
ότι θα χρειαστούν 36 μήνες περίπου για να επιστρέψει η παραγωγή αργού
στα προ της κρίσης επίπεδα.
Η εμπειρία
από προηγούμενες αναταραχές στην αγορά πετρελαίου, από το Ιράν μετά
την ισλαμική επανάσταση του 1979 μέχρι τη Βενεζουέλα μετά
την απεργία του 2002-03, δείχνει ότι απαιτείται καιρός για να
ομαλοποιηθεί η παραγωγή. Στο Ιράκ, αν και η υποδομή
παρέμεινε σχεδόν ανέγγιχτη μετά την αμερικανική εισβολή του 2003, η
παραγωγή επέστρεψε στα προπολεμικά επίπεδα το 2008 εξαιτίας του
πολιτικού χάους, των λεηλασιών και των επιθέσεων σε υποδομές.
Στελέχη
και σύμβουλοι φοβούνται για αντίστοιχα προβλήματα στη Λιβύη. Ακόμη κι
αν δεν υπάρξουν πολιτικά προβλήματα ή ασφαλείας, η γεωλογία θα είναι
εμπόδιο στη σημαντική βάση της Σίρτης, όπου
αντιστοιχούν τα δύο τρίτα της λιβυκής παραγωγής. Επιπλέον, κάποιοι
σταθμοί εξαγωγών, όπως στο Ρας Λανούφ και στο Ες Σιντέρ,
στο κέντρο της χώρας, και η Μέλιταχ στα δυτικά έχουν
υποστεί ζημιές. Οι πετρελαϊκές αναφέρουν ότι τα οχήματά τους έχουν
εξαφανιστεί από τις εγκαταστάσεις, ενώ οι υψηλές τιμές ευνοούν τις
λεηλασίες μετάλλων όπως ο χαλκός.
Όμως, με τις τιμές του
πετρελαίου πάνω από τα 100 δολ. ανά βαρέλι, τα
οικονομικά κίνητρα για την πλήρη αποκατάσταση της παραγωγής είναι τόσο
ισχυρά που η κυβέρνηση και οι ξένες πετρελαϊκές θα δουλέψουν πολύ σκληρά
για να επιταχυνθεί η παραγωγή.
Τα ανατολικά της χώρας θα είναι
οι πρώτες περιοχές που θα αρχίσουν πάλι να παράγουν, μέσω της Arab
Arabian Gulf Oil Company, που έχει έδρα στη Βεγγάζη. Η Agoco
διέκοψε τις σχέσεις με τη National Oil Company, που ήλεγχε ο Καντάφι,
πριν από μήνες και θα μπορούσε να αντλεί 440.000 βαρέλια ημερησίως.
Οι
προοπτικές για άλλες περιοχές είναι πιο αβέβαιες καθώς οι πετρελαϊκές
δεν έχουν ακόμη αποτιμήσει τις ζημιές στις εγκαταστάσεις τους. Από τις
πιο αισιόδοξες είναι η Repsol YPF της Ισπανίας, η
δεύτερη στη Λιβύη με κριτήριο την παραγωγή, και η Wintershall,
θυγατρική της γερμανικής BASF. Η ιταλική Eni επίσης
μπορεί να αποκαταστήσει την παραγωγή στις θαλάσσιες εγκαταστάσεις της
σχετικά γρήγορα.
Οι προοπτικές για τη βάση της κεντρικής Σίρτης,
που ελέγχει ο Καντάφι, είναι πολύ πιο απαισιόδοξες. Η National Oil
Company ελέγχει εκεί δύο σημαντικές θυγατρικές, τη Sirte Oil, την
οποία κατέχει εξ ολοκλήρου, και τη Waha Oil, θυγατρική των αμερικανικών
ConocoPhillips, Marathon και Hess. Οι σύμβουλοι
δηλώνουν ότι στην περιοχή έχουν γίνει μεγάλες ζημιές και απαιτούνται
σημαντικές επισκευές.
(από www.euro2day.gr, 23/08/2011)