Η γνωστή πλέον σε όλους σκληρή απόφαση του
Eurogroup για την Κύπρο, και τα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν,
αποκαλύπτουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι το ζήτημα δεν ήταν απλά
η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων της.
Αντίθετα, η ανάλγητη αυτή στάση αφορούσε τρεις σημαντικούς
παράγοντες που προσδιορίζουν την κυπριακή πραγματικότητα, με απώτερο
βέβαια σκοπό σημαντικές αλλαγές στη δομή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο πρώτος αφορά το βασικό χαρακτηριστικό της κυπριακής
οικονομίας, που είναι το σύστημα παροχής υπηρεσιών και ο συνδεδεμένος με
αυτό τραπεζικός τομέας. Ζήτημα σημαντικό για την Κύπρο, αφού επί χρόνια
απέφερε σημαντικά οφέλη για την οικονομία της. Ζήτημα σημαντικό όμως
και για την Ευρωπαϊκή Ενωση και ειδικότερα για τη Γερμανία, που αφενός
δεν είδε ποτέ με καλό μάτι τέτοιου τύπου συστήματα, αφετέρου ήθελε πάντα
να τα θέσει υπό έλεγχο για να εγκαθιδρύσει με τον τρόπο αυτό μια
απόλυτα ελεγχόμενη Τραπεζική Ενωση.
Οδεύτερος αφορά τον έλεγχο του ενεργειακού πλούτου. Στη σημερινή
δύσκολη διεθνώς ενεργειακή πραγματικότητα η Ε.Ε. και ειδικότερα η
Γερμανία προβληματίζονται για την επάρκεια ενεργειακών κοιτασμάτων, και
συνεπώς επιθυμούν τον πλήρη έλεγχο των ενεργειακών πηγών, ιδιαίτερα
μάλιστα όταν αυτές βρίσκονται σε περιοχές χωρών-μελών. Δεν είναι τυχαίο
το γεγονός ότι η τρόικα, που διαπραγματεύεται στην Κύπρο, έθετε συνεχώς
το θέμα του ευρωπαϊκού ελέγχου των ενεργειακών κοιτασμάτων.
Ο τρίτος αφορά τον παράγοντα Ρωσία. Ζήτημα αρκετά
περιπεπλεγμένο. Η ρωσική παρουσία στην Κύπρο είναι κυρίως
οικονομική-επενδυτική με βάση τις καταθέσεις Ρώσων σε κυπριακές
τράπεζες. Παράλληλα, η Ρωσία παρακολουθεί και ενδιαφέρεται για τις
εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα της Κύπρου.
Ομως η Ρωσία εμφανίζεται πολύ προσεκτική στον τρόπο με τον όποιο
αντιμετωπίζει την κρίση στην Κύπρο και τούτο γιατί θεωρεί ότι πρέπει να
κρατήσει αρκετές ισορροπίες με την Ε.Ε., με την οποία άλλωστε συνδέεται
με συμφωνία-πλαίσιο αλλά και με χώρες-μέλη της, με πρώτη τη Γερμανία με
την οποία έχει εκτεταμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και του
φυσικού αερίου, συνεργασία που δεν θα ήθελε για πολλούς λόγους να
διαταράξει και που οδηγεί στην ύπαρξη ανοιχτής γραμμής επικοινωνίας
όποτε, όπως τώρα, είναι αναγκαίο.
Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η στάση των ΗΠΑ. Θα περίμενε κανείς
μια παρέμβαση από την αμερικανική κυβέρνηση με στόχο να βρεθεί λύση για
τα οικονομικά και δημοσιονομικά προβλήματα. Αλλωστε στο παρελθόν οι ΗΠΑ
έχουν παρέμβει διά στόματος υπουργού Οικονομικών, Τ. Γκάρντνερ, σε
θέματα οικονομικής σταθερότητας στην Ευρωζώνη.
Αντί για αυτό, οι ΗΠΑ, διά της εκπροσώπου Τύπου του State
Department, αναφέρθηκαν στην αμερικανική στήριξη των δραστηριοτήτων της
Κύπρου στον ενεργειακό τομέα, στην ανάγκη ακριβοδίκαιης διανομής των
όποιων κερδών και βέβαια στην ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού στη βάση της
Δικοινοτικής-Διζωνικής Ομοσπονδίας, προσθέτοντας με τον τρόπο αυτό και
τα πολιτικά ζητήματα στην οικονομική κρίση.
Οι δηλώσεις αυτές προφανώς θεωρήθηκαν από την Τουρκία ως η
κατάλληλη συγκυρία για να αποκαλύψει διά στόματος Νταβούτογλου ότι
θεωρεί την οικονομική κρίση στην Κύπρο «χρυσή ευκαιρία» για να επιβάλει
μια λύση του Κυπριακού που στην ουσία θα αποσυνθέτει την Κυπριακή
Δημοκρατία και θα επιτρέπει έτσι τον πλήρη έλεγχο πρωτίστως των
ενεργειακών πηγών της χώρας. Την τουρκική άποψη ασπάζονται και όσοι
άλλοι στην Ε.Ε. υποστήριζαν το απαράδεκτο σχέδιο Ανάν. Τους διαφεύγει
προφανώς το «όχι» του Κυπριακού λαού στο σχέδιο αυτό.
Η γενναία στάση των Κυπρίων με το «όχι» στη σκληρότητα και τις
παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το όριο των καταθέσεων,
οδήγησε όπως είναι γνωστό σε νέες διαπραγματεύσεις και τροποποιήσεις
στην αρχική συμφωνία. Ομως ο ασκός του Αιόλου παραμένει ανοικτός, αφού
ετέθησαν ήδη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και τα άλλα ζητήματα που
συνθέτουν την κυπριακή πραγματικότητα. Ετσι, η διαχείριση πια της κρίσης
και οι επαναπροσδιορισμοί που αυτή συνεπάγεται είναι πλέον το μείζον
ζήτημα για την Κύπρο.
Οσο για την τρόικα, τους εντολείς της, αλλά και όσους προφανώς
χρησιμοποίησαν την οικονομική κρίση στην Κύπρο για την εξάσκηση στη
μέθοδο της επιβολής οικονομικής δικτατορίας στην Ευρώπη, αλλά και για τη
ρύθμιση των άλλων ζητημάτων όπως το Κυπριακό, λίγα μαθήματα Ιστορίας
δεν θα έβλαπταν.
(από την εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 30/03/2013)