Η μάχη, έτσι όπως δίνεται, πανικοβάλλει τα ευρωπαϊκά
κεφάλαια και θα τα οδηγήσει σύντομα εκτός Ευρωζώνης, με αποτέλεσμα στο τέλος η
κρίση να χτυπήσει την πόρτα και της Γερμανίας
Οι πρόσφατες αποφάσεις που ελήφθησαν από το Eurogroup για
την Κύπρο αλλάζουν τα δεδομένα όχι μόνο στο νησί, αλλά και στα... ακαδημαϊκά
αμφιθέατρα. Η συμβολή του χοιροτρόφου προέδρου του Eurogroup οπωσδήποτε
αναγκάζει το ακαδημαϊκό προσωπικό να πετάξει τα σχετικά εγχειρίδια στο μαύρο
πηγάδι της λήθης και να ζητήσει από τον διακεκριμένο επιχειρηματία της
πολιτικής και τα 17 σαΐνια του να μας αποστείλουν τη λογική των αποφάσεων που
ελήφθησαν. Διαφορετικά δεν υπάρχει ύλη για το μάθημα των διεθνών αγορών χρήματος.
Λίγο πριν πετάξω στην πυρά το βιβλίο του καθηγητή του LSE P.
De Grauwe, «Διεθνές Χρήμα», τραβώ μια σελίδα και διαβάζω: «...οι εμπορικές
τράπεζες εγγυώνται τη ρευστοποίηση των καταθέσεων του κοινού. Προκειμένου να
διαφυλάξουν την αξιοπιστία αυτών των δεσμεύσεων, οι κυβερνήσεις ασκούν
ρυθμιστικούς ελέγχους στις δραστηριότητες των τραπεζών». Πιο συγκεκριμένα, οι
νομισματικές αρχές στις περιπτώσεις μαζικής ζήτησης από το κοινό των καταθέσεών
τους ή για μετατροπή των χρημάτων τους σε συνάλλαγμα, προσφέρουν την υπηρεσία
του «δανειστή έσχατης ανάγκης», καθώς ο πανικός που δημιουργείται πλήττει και
υγιείς ιδιωτικές τράπεζες με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η εξυπηρέτηση των
καταθετών.
Το ζήτημα της φήμης και της αξιοπιστίας του τραπεζικού
συστήματος στο σύνολό του είναι άλλωστε η σπονδυλική στήλη της ελεύθερης
οικονομίας και ο «τελευταίος δανειστής» είναι πάντοτε ο κεντρικός τραπεζίτης, ο
οποίος βέβαια οφείλει να είναι του αναστήματος ενός Ben Bernanke κι όχι
Φιλιππινέζα του χοιροτρόφου.
Βέβαια, θα μου πείτε, σημασία πια δεν έχουν οι αγορές, αλλά
οι πολιτικές αποφάσεις. Πράγματι, από τη στιγμή που ο χοιροτρόφος απαιτεί να
αλλάξει το οικονομικό μοντέλο μιας χώρας, γιατί να διαφωνήσουν οι αγορές;
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτό που σήμερα όλοι ονομάζουν
«αγορές», δεν υπάρχει, τουλάχιστον όπως το ξέραμε. «Είναι η πολιτική, ανόητε»,
και μάλιστα η πολιτική με τα σκοτεινά κίνητρα, όπως αναφέρει σε σχετικό
πρόσφατο κείμενό του και ο γνωστός καθηγητής C. Wyplosz. Και εξ αυτού του λόγου
πάνε περίπατο και οι δημοκρατικοί θεσμοί και οι ελευθερίες.
Ολα αυτά όμως είναι λεπτομέρειες μπροστά στο ότι πρέπει να
συγκεντρωθεί η δύναμη πυρός του ευρωπαϊκού κεφαλαίου στις περιοχές του πυρήνα
της Ευρώπης ώστε να δοθεί η μάχη με τις νέες ανερχόμενες δυνάμεις του «αυταρχικού
κεφαλαιοκρατισμού» που ανεβαίνουν παγκοσμίως και ρίχνουν -με την καθοριστική
βοήθεια των πολιτικών του δραστικού περιορισμού της δαπάνης- μία μία τις
βιομηχανικές περιοχές της Ευρώπης.
Η άποψή μου είναι ότι η μάχη, έτσι όπως δίνεται,
πανικοβάλλει τα ευρωπαϊκά κεφάλαια και θα τα οδηγήσει σύντομα εκτός Ευρωζώνης,
με αποτέλεσμα στο τέλος η κρίση να χτυπήσει την πόρτα και της Γερμανίας, της
οποίας το τραπεζικό σύστημα έχει ήδη προβλήματα, για να μην αναφέρει κανείς τις
ιδιαιτέρως άκαμπτες αγορές επαγγελμάτων και προϊόντων.
Αν προσθέσει κανείς ότι η Γερμανία, συγκριτικά με τις ΗΠΑ,
ΗΒ, Γαλλία και Ιαπωνία διαθέτει χαμηλότερη παραγωγικότητα, χαμηλότερη
διαχρονική τάση πραγματικού ΑΕΠ και ιδίως χαμηλότερες επενδύσεις προς ΑΕΠ (βλ.
ΟECD Fact book & ONS 2012), τότε στο μέλλον μπορεί να βρεθεί η ίδια σε
δυσάρεστη κατάσταση. Προς το παρόν βέβαια, κυριαρχεί γι' αυτήν το φθηνό ευρώ
που μαζί με το χαμηλό κόστος εργασίας επιτρέπει ισχυρά πλεονάσματα στο
εξωτερικό ισοζύγιο.
Η Γερμανία συγκριτικά με ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία και Ιαπωνία
διαθέτει χαμηλότερη παραγωγικότητα και στο μέλλον μπορεί να βρεθεί και η ίδια
σε δύσκολη κατάσταση
Ο Θοδωρής Πελαγίδης είναι senior fellow, The Brookings
Institution και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς
(από
την εφημερίδα «Έθνος»)