Η Κύπρος “διαβάζει” την θάλασσα.. Τα κύματά της, για την ακρίβεια και όσο κι
αν ακούγεται κάπως ποιητική η φράση, είναι διατυπωμένη με την κυριολεκτική
έννοιά της, για να περιγραφεί απλοϊκά ένα νέο έργο, με την ονομασία E- WAVE, που
συντονίζει ως ανάδοχος φορέας το Ωκεανογραφικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου,
ενώ ως Συνεργαζόμενοι φορείς, συμμετέχουν το Εθνικό και Καποδιστριακό
Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών, το Ocean Analysis
and Prediction Lab – USA Naval Postgraduate School και η Μετεωρολογική Υπηρεσία
Κύπρου.
Το E WAVE ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2011 και η διάρκειά του, είχε οριστεί
αρχικά στους 24 μήνες. Μετά από 4μηνη παράταση, που του δοθηκε από το Κέντρο
Προώθησης Έρευνας, το έργο ολοκληρώνεται στις 2 Μαϊου του 2013 έχοντας αγγίξει
ήδη τον κύριο στόχο του, για τη δημιουργία ενός ψηφιακού χάρτη υψηλής ανάλυσης,
που αποτυπώνει το ενεργειακό δυναμικό καθώς και τα κλιματολογικά χαρακτηριστικά
του ανέμου και των θαλασσίων κυμάτων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, (ΑΟΖ)
της Κύπρου. Παράλληλα με τη βοήθεια νέων υπολογιστικών μοντέλων, που αναπτύχθηκαν
και εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος E-WAVE, πραγματοποιούνται σε
επιχειρησιακό επίπεδο βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμές προγνώσεις της κυματικής
ενέργειας στην περιοχή από το Κυπριακό Ωκεανογραφικό Προγνωστικό Σύστημα γνωστό
διεθνώς ως CYCOFOS-Cyprus Coastal Ocean Forecasting and Observing System.
To έργο E-WAVΕ συγχρηματοδοτείται στα πλαίσια της Δέσμης ΠρογραμΈρευνα,
Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία 2009-2010, του Προώθησης Έρευνας και είναι
σχετικό με τις προοπτικές αξιοποίησης της ενέργειας στην Κύπρο.
Όπως τονίζεται από το γραφείο του Δρ. Γεωργίου Ζωδιάτη, του συντονιστή του
έργου E-WAVE και Αναπληρωτή Διευθυντού του Ωκεανογραφικού Κέντρου, στο
Πανεπιστήμιο Κύπρου: “Στο πλαίσιο αυτό, η ενέργεια που μπορεί να παραχθεί από
τον θαλάσσιο κυματισμό έχει έναν ιδιαίτερο ρόλο: Πρόκειται για μία πηγή
ανανεώσιμης ενέργειας με σημαντικά μικρότερο βαθμό αβεβαιότητας και
μεταβλητότητας και άρα με συγκριτικά πλεονεκτήματα, σε σχέση με άλλες «καθαρές»
μορφές ενέργειας, στην ενσωμάτωσή της στο δίκτυο παραγωγής. Από την άλλη μεριά,
οι επιπτώσεις στο τοπικό περιβάλλον από πλατφόρμες εκμετάλλευσής της είναι
συνήθως περιορισμένες ενώ υπάρχουν και νέες δυνατότητες συνδυασμένης ανάπτυξης υποδομών, όπως για παράδειγμα λιμενοβραχίονες,
μονάδες αφαλάτωσης κ.α., που λειτουργούν παράλληλα με αυτές.
Το Κυπριακό Ωκεανογραφικό Κέντρο στο Πανεπιστήμιο Κύπρου σε συνεργασία με το
Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Naval Postgraduate School των Ηνωμένων Πολιτειών, το
Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών και την Μετεωρολογική Υπηρεσία της Κύπρου
συνεργάζονται στα πλαίσια του προγράμματος E-wave με στόχο την μελέτη και
καταγραφή της κυματικής ενέργειας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της
Κύπρου και της Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα”.
Κύρια αποτελέσματα του έργου Ε- WAVE
Για την επίτευξη των στόχων του έργου E-WAVE, χρησιμοποιήθηκαν μια σειρά από
μοντέλα προσομοίωσης ατμοσφαιρικών και κυματικών διεργασιών τελευταίας γενιάς
καθώς και διαθέσιμες παρατηρήσεις. Τα αποτελέσματα του έργου αναδεικνύουν τις
αυξημένες τιμές του ύψοπεριόδου κύματος στην δυτική και νότια ακτογραμμή της
Κύπρου η οποία χαρακτηρίζεται από μεταφερόμενα, μεγάλης περιόδου κύματα
(swell), με μέση περίοδο μεγαλύτερη των 5 sec:
Αντίστοιχα αυξημένες εμφανίζονται στην ίδια περιοχή και οι τιμές της διαθέσιμης
κυματικής ενέργιεας με σχετικά χαμηλές τιμές μεταβλητότητας:
Χαρακτηριστικό είναι, ότι τα εκτιμώμενα μεγέθη του διαθέσιμου ενεργειακού
δυναμικού είναι μικρότερα από εκείνα, που καταγράφονται στη βόρεια ακτογραμμή
της Ευρώπης, όπου εμφανίζεται σήμερα η μεγαλύτερη κινητικότητα σε θέματα
κυματικής ενέργειας.
Αναδεικνύεται ωστόσο η ύπαρξη αξιόλογου ενεργειακού δυναμικού με μειωμένα
ποσοστά αβεβαιότητας-μεταβλητότητας, γεγονός, που καθιστά την δυτική ακτογραμμή
της Κύπρου, περιοχή ιδιαίτερα ελκυστική για επενδύσεις παραγωγής ενέργειας από
το θαλάσσιο κυματισμό, εφόσον βεβαίως προηγηθεί ασυστηρή επιλογή των πλέον
κατάλληλων τεχνικών εργαλείων και μηχανών για την παραγωγή κυματικής ενέργειας.
Πρόγνωση κυματικής ενέργειας
Το μοντέλο καθημερινής πρόγνωσης της διαθέσιμης κυματικής ενέργειας που
αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου E--WAVE έχει ενσωματωθεί στο σύστημα
προγνώσεων CYCOFOS. To σύστημα CYCOFOS είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: http://www.oceanography.ucy.ac.cy/cycofos/offshore.html
Συμπεράσματα έργου E-WAVE
Τα συμπεράσματα του έργου όπως δίνονται από το γραφείο της ειδικού
επιστήμονος του Ωκεανογραφικού Κέντρου, Πανεπιστημίου Κύπρου, κας Άντριας
Καραολιά, έχουν ως εξής:
- Στην ΑΟΖ της Κύπρου υπάρχουν εκμεταλλεύσιμες ποσότητες κυματικού
ενεργειακού δυναμικού.
- Οι διαθέσιμες τιμές κυματικής ενέργειας είναι χαμηλότερες από αυτές που
εμφανίζουν περιοχές της Βόρειας Ευρώπης και χρειάζεται διαφορετική τεχνολογία
για την εκμετάλλευσή της.
-Η δυτική και νότια θαλάσσια περιοχή της Κύπρου εμφανίζει το μεγαλύτερο
ενεργειακό δυναμικό, έχοντας ταυτόχρον χαμηλές τιμές ετήσιας μεταβλητότητας και
μικρό βαθμό έκθεσης σε ακραίες τιμές.
-Η επιλογή της βέλτιστης περιοχής και τεχνολογίας για εκμετάλλευση του
ενεργειακού δυναμικού πρέπει να βασίζεται στη λεπτομερή ανάλυση του τοπικού
θαλάσσιου κλίματος.