Στα νερά του ποταμού Ιμπαρ, ο οποίος χωρίζει τη διαιρεμένη Μιτρόβιτσα
του Κοσόβου, βούλιαξαν οι ελπίδες για ευτυχή κατάληξη του διαλόγου
Σέρβων και Αλβανών που διεξαγόταν στις Βρυξέλλες υπό την αιγίδα της Ε.Ε.
και την επίβλεψη των ΗΠΑ.
Οι προσδοκίες ότι κατά τον όγδοο γύρο των συνομιλιών που ολοκληρώθηκαν
(;) την Τρίτη μεταξύ των αντιπροσωπειών θα γινόταν το «θαύμα» και οι δύο
πλευρές θα κατέληγαν σε συμφωνία για το ακανθώδες θέμα των Σέρβων του
βορείου Κοσόβου διαψεύσθηκαν παταγωδώς.
Το Βελιγράδι παρέμεινε αμετακίνητο στη θέση του για δημιουργία μιας
ένωσης δήμων του Κοσόβου στους οποίους υπερτερεί το σερβικό στοιχείο
-αυτοί είναι κυρίως στον Βορρά- με νομοθετικές και εκτελεστικές
εξουσίες. Η απαίτηση συνάντησε τη σθεναρή αντίσταση της αλβανικής
πλευράς ενώ απορρίφθηκε και από τον διεθνή παράγοντα, με το επιχείρημα
ότι οδηγεί σε de facto δημιουργία μιας δεύτερης «Σερβικής Δημοκρατίας»,
όπως αυτής στη Βοσνία, εντός των συνόρων του ανεξάρτητου κράτους του
Κοσόβου.
Ανοιχτή πόρτα
Ετσι, μοιραία, η υπεύθυνη για τον διάλογο εκ μέρους της Ε.Ε. επίτροπος
Εξωτερικών Υποθέσεων Κάθριν Αστον μίλησε για «ναυάγιο», ευχήθηκε «καλό
ταξίδι και κάθε δυνατή επιτυχία στην εξαγωγή συμπερασμάτων» στις δύο
αντιπροσωπείες, κυρίως στη σερβική, αλλά δεν έκλεισε την πόρτα.
«Το στοίχημα είναι μεγάλο, νομίζουμε ότι είναι ακόμη πιθανή η επίτευξη
συμφωνίας», δήλωσε η επίτροπος, ενώ η εκπρόσωπός της διευκρίνισε πως «η
κ. Αστον δεν σχεδιάζει νέο γύρο διαπραγματεύσεων». Αυτό δεν σημαίνει ότι
δεν θα υπάρξει. Ο δυτικός παράγοντας έχει στα χέρια του ένα πολύ ισχυρό
όπλο προκειμένου να πιέσει το Βελιγράδι να υποχωρήσει και αυτό δεν
είναι άλλο από την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας.
Η κ. Αστον θα ετοιμάσει την έκθεση προόδου του διαλόγου για το Κόσοβο
-θα πρέπει να την παραδώσει στις 16 Απριλίου- από την οποία θα κριθεί
εάν η Σερβία θα λάβει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η
οποία θα ανοίξει τον δρόμο προς την Ε.Ε.
Το μπαλάκι λοιπόν πήγε στο Βελιγράδι, που καλείται να επιλέξει μεταξύ
Ε.Ε. και ακόμη μιας οδυνηρότατης υποχώρησης στα «άγια των αγίων» του
έθνους.
«Το δίλημμα του Κοσόβου μοιάζει με το δίλημμα του Φάουστ, σαν δηλαδή να
ζουν δύο ψυχές σε ένα σώμα και να επιθυμούν να χωριστούν η μία από την
άλλη. Η μία τείνει προς το μέλλον, την Ε.Ε., και η άλλη επιθυμεί να
παραμείνει στο Κόσοβο στην ιερή σερβική γη, στο λίκνο του σερβισμού. Και
τα δύο δεν μπορεί να κερδηθούν, κι αυτό γίνεται ολοένα και πιο ορατό
στο Βελιγράδι», έγραψε χαρακτηριστικά η αυστριακή εφημερίδα Der
Standard.
Περιορίζονται οι επιλογές
Οι επιλογές για τη σερβική πλευρά περιορίζονται δραματικά.
Αν δεν επανέλθει στο τραπέζι του διαλόγου με πρόταση που θα ικανοποιεί
τους Αλβανούς και τον δυτικό παράγοντα, οι Σέρβοι δεν θα λάβουν
ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων και ο στόχος της ένταξης στην Ε.Ε.
θα απομακρυνθεί. Είναι όμως έτοιμη η πολιτική ηγεσία του Βελιγραδίου να
πείσει τους Σέρβους να βγάλουν από το μυαλό τους το ευρωπαϊκό όραμα στο
όνομα μιας υπόθεσης που ελάχιστοι πιστεύουν ακόμη ότι δεν έχει χαθεί; Ή
και το αντίστροφο;
Η ίδια δείχνει διχασμένη, με τον προερχόμενο από το κόμμα του Μιλόσεβιτς
αλλά πραγματιστή πρωθυπουργό Ιβιτσα Ντάτσιτς να προσεγγίζει ρεαλιστικά
το θέμα και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και πρόεδρο του κόμματος του
εθνικιστή προέδρου Νίκολιτς, Αλεξάντερ Βούτσιτς, να εμφανίζεται
ανένδοτος στις συνομιλίες. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, το μόνο βέβαιο είναι
πως οι «έξωθεν» πιέσεις προς το Βελιγράδι θα καταστούν ασφυκτικές.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 07/04/2013)