Το ενδεχόμενο διαχωρισμού της Gazprom σε δύο εταιρείες εξετάζει
η ρωσική κυβέρνηση, ώστε να υπερβεί τα προσκόμματα που θέτει η Κομισιόν
επικαλούμενη θέματα ανταγωνισμού και τις διατάξεις του Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου.
Μεγάλο ενδιαφέρον αποκτά η εξέλιξη αυτή καθώς συμπίπτει με την επίσκεψη στην Αθήνα,
από την Τρίτη, του γενικού διευθυντή διεθνών σχέσεων της Gazprom, Οντέροφ, για την
ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, δεδομένου ότι αντιρρήσεις για θέματα ανταγωνισμού έχουν
τεθεί από τις Βρυξέλλες προς τον ρωσικό κολοσσό φυσικού αερίου και στο θέμα αυτό.
Η Μόσχα εξετάζει τον διαχωρισμό της Gazprom σε δύο εταιρείες,
και ειδικότερα μια εταιρεία μεταφοράς-εμπορίας ενεργειακών πόρων και σε μια
εξόρυξης. Εκτιμάται ότι η κυβέρνηση Πούτιν οδηγήθηκε σε μία τέτοια απόφαση όχι
μόνο για να δείξει ότι η χώρα του συμβαδίζει με τους κοινοτικούς κανόνες και τις
αρχές της ελεύθερης αγοράς, αλλά και για να αντιμετωπίσει την έκρηξη στην παραγωγή
shale gas, που απειλεί την δεσπόζουσα θέση που είχε ως τώρα η Gazprom στον χώρο
του φυσικού αερίου.
Η παρούσα συγκυρία πιέζει την Μόσχα,καθώς νέοι παίκτες μπαίνουν
στο “παιχνίδι” του φυσικού αερίου, όπως το Αζερμπαϊτζάν, όχι μόνο με το Σαχ
Ντενίζ 2, αλλά και με πεδία που θα αναπτυχθούν αργότερα, οι ΗΠΑ, όπου εδώ και πέντε
χρόνια η “επανάσταση του shale gas” τις κατέστησε
από μεάλο καταναλωτή δυναμικό παραγωγό φυσικού αερίου, χώρες της Ανατολικής
Αφρικής, το Κατάρ, η Ινδονησία κ.ά. Η ραγδαία αύξηση στην παραγωγή shale gas (αέριο
από σχιστολιθικό άργιλο) έχει οδηγήσει σε αλματώδη άνοδο τις παραλαβές φυσικού
αερίου μέσω LNG. Οι τιμές του LNG, σε αντίθεση με αυτές των συμβολαίων όπως αυτά
της Gazprom, δε συνδέονται με τις τιμές του πετρελαίου, οι οποίες είναι σήμερα
αυξημένες. Με τον τρόπο αυτό, αναιρείται η βασική συνθήκη στην οποία στήριζε ως
τώρα τα κέρδη του ο ρωσικός κολοσσός.
Έτσι, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων “Ρωσία Τώρα”, το οποίο
επικαλείται πληροφορίες από κρατικούς παράγοντες, το τελευταίο δίμηνο, σε κύκλους
της ηγεσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, πραγματοποιήθηκαν αρκετές διαβουλεύσεις
μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, με θέμα το μέλλον του ρωσικού μονοπωλίου
φυσικού αερίου.
Στις συναντήσεις, εκτός από τον Βλαντίμιρ Πούτιν, έλαβαν μέρος η βοηθός του
προέδρου για οικονομικά θέματα (η οποία από το καλοκαίρι αναλαμβάνει τη
διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας) Ελβίρα Ναμπιούλινα, ο πρόεδρος της Rosneft,
Ίγκορ Σέτσιν (καταλαμβάνει παράλληλα τη θέση του υπεύθυνου γραμματέα της
προεδρικής επιτροπής του Οργανισμού Καυσίμων και Ενέργειας), και ο επικεφαλής
της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ. Επίσης, στις συζητήσεις παρίστανται εκπρόσωποι του
ανεξάρτητου παραγωγού φυσικού αερίου NOVATEK, σημαντικότεροι μέτοχοι του οποίου
είναι ο Λεονίντ Μίχελσον (νούμερο 3 στη ρωσική λίστα του Forbes για το 2013)
και ο Γκενάντι Τιμτσένκο (νούμερο 9 στη λίστα Forbes).
Το σενάριο που ως τώρα φαίνεται να εξετάζεται περισσότερο είναι αυτό της διαίρεσης
της Gazprom σε δύο είδη επιχειρήσεων, μεταφοράς και εξόρυξης, με την ίδρυση δύο
ανεξάρτητων νομικών προσώπων. Σύμφωνα με κυβερνητικές ρωσικές πηγές, «δεν έχει
ληφθεί καμιά απόφαση, αλλά πρόκειται μόνο για εναλλακτικά σενάρια με προοπτική
υλοποίησης σε ορίζοντα από 2 έως 5 έτη».
Η επίσκεψη του γενικού διευθυντή διεθνών σχέσεων της Gazprom
στην Αθήνα και το ΤΑΙΠΕΔ
Ο κ. Οντέροφ, είχε χθες συνάντηση με τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ σχετικά
με την πορεία των αιτημάτων της Gazprom για αλλαγή των όρων του διαγωνισμού της
ΔΕΠΑ. Ειδικότερα, όσον αφορά την εγγυητική επιστολή, οι Ρώσοι επιμένουν,
σε περίπτωση ακύρωσης του διαγωνισμού από την Κομισιόν, να τούς επιστραφεί στο
ακέραιο το ποσοστό 20% που θα έχουν καταβάλει (σε περίπτωση που επικρατήσουν
στον διαγωνισμό). Η συμβιβαστική λύση στην οποία φαίνεται ότι καταλήγει το Ταμείο
είναι η παρακράτηση ενός 5%.
Επιπλέον, το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωσε τον κ. Οντέροφ για τον όρο στη
σύμβαση πώλησης που προβλέπει ότι, αν ο πλειοδότης πουλήσει σε μία τριετία τη
ΔΕΠΑ τότε η υπεραξία που θα έχει προκύψει, θα πρέπει αποδοθεί κατά 50% στο
Ταμείο.
Τέλος, ας σημειωθεί ότι, αναφορικά με τα χρέη των πελατών της
ΔΕΠΑ προς την εταιρεία, το ΤΑΙΠΕΔ εγγυάται για αυτά μέχρι την ημερομηνία
υποβολής των δεσμευτικών προσφορών.