Το φυσικό αέριο αποτελεί σημαντικό κίνητρο για να συναινέσει η Άγκυρα σε λύση του Κυπριακού, επισημαίνει σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος θεωρεί πως η προοπτική κάλυψης σημαντικού μέρους των ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας, αλλά και της μετεξέλιξής της σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, μπορεί να οδηγήσει τον Ταγίπ Ερντογάν στο να προβεί στις αναγκαίες παραχωρήσεις που θα καταστήσουν εφικτή την επίτευξη συμφωνίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, το γεγονός ότι οι παγκόσμιοι ενεργειακοί κολοσσοί ExxonMobil, Total και ENI διεκδίκησαν, και πριν από λίγα εικοσιτετράωρα εξασφάλισαν, άδειες για έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, στέλνει μηνύματα με πολλούς αποδέκτες και ίσως ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση του Κύπριου προέδρου.
Σε εκτενή συνέντευξη που παραχώρησε στην «Καθημερινή» στο γραφείο του στο προεδρικό μέγαρο της Λευκωσίας, λίγο πριν από τη διεθνή διάσκεψη της Γενεύης, ο κ. Αναστασιάδης μίλησε για την ανάγκη αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, αλλά διαμηνύει ότι θα αποδεχθεί μια μεταβατική περίοδο για την υλοποίησή της, ενώ δηλώνει με έντονο τρόπο ότι υπάρχει «απόλυτη ταύτιση» με την Αθήνα, κάνοντας λόγο για «κοινές θέσεις» στο θέμα των εγγυήσεων με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας.
Δεν κρύβει τον εκνευρισμό του για την κριτική που του ασκεί η αντιπολίτευση ότι υποκύπτει στις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας, αλλά και της Τουρκίας, και ότι δέχεται να συμμετάσχει σε μια διεθνή διάσκεψη για λύση του Κυπριακού χωρίς να έχει διασφαλίσει ικανοποιητική επιστροφή εδαφών και προσφύγων στα σπίτια τους, και αυτό σε μια αρνητική διεθνή συγκυρία όπου ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να ικανοποιήσει τους εθνικιστές στο εσωτερικό και άρα δύσκολα θα προβεί σε παραχωρήσεις στο Κυπριακό.
Πάντως, εμφανίζεται αποφασισμένος να πετύχει λύση, παρά τις προειδοποιήσεις ότι μερικές πτυχές της που δέχεται να συζητήσει δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές από την ελληνοκυπριακή κοινότητα στο δημοψήφισμα, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την «επόμενη μέρα» στο Κυπριακό, αλλά και για το δικό του πολιτικό μέλλον.
Σε ότι αφορά ειδικότερα τα ενεργειακά, ερωτηθείς ο κ. Αναστασιάδης ποιο είναι το κίνητρο του κ. Ερντογάν να επιδιώξει λύση του Κυπριακού «όταν υπάρχει ένταση στα ελληνοτουρκικά, κρίση με τις ΗΠΑ και θέλει τους εθνικιστές δίπλα του», επισημαίνει:
«Το σημαντικότερο είναι να μετατραπεί [η Τουρκία] σε ενεργειακό κόμβο. Η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, καθώς και η ανάγκη προμήθειας φυσικού αερίου από εκεί, προϋποθέτει διέλευση αγωγών μέσω της ΑΟΖ της Κύπρου. Μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να μην έχει το δικαίωμα του βέτο, αλλά μπορεί να φέρει ενστάσεις όσο αφορά τα σημεία διέλευσης του αγωγού. Πέραν τούτου, η πιθανολογούμενη ανεύρεση φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κύπρου ενδιαφέρει και την Τουρκία. Ενδεχομένως, θα είναι μια από τις ενδιαφερόμενες να αγοράσουν φυσικό αέριο και από την Κύπρο, αλλά και η ενδεχόμενη διοχέτευση φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. τους ενδιαφέρει, με δεδομένους τους σχεδιασμούς για να μετατραπούν σε ενεργειακό κόμβο.»
Ερωτηθείς αν το θέμα του φυσικού αερίου συζητήθηκε στις συνομιλίες με την τουρκοκυπριακή ηγεσία, ο Κύπριος πρόεδρος τόνισε:
«Ουδέποτε αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης. Η θέση μας είναι γνωστή. Ο φυσικός πλούτος ανήκει στο κράτος και τον καρπούνται όλοι οι πολίτες. Ήδη έχουμε καταθέσει νομοσχέδιο για τη δημιουργία ταμείου υδρογονανθράκων· με βάση τις διατάξεις του νόμου, θα είναι ανάλογη και η κατανομή για την ανάπτυξη.»
Ενώ απαντώντας στην ερώτηση αν έθεσε τέτοιο ζήτημα ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κ. Ακιντζί, σημειώνει:
«Δεν επέτρεψα ποτέ να τεθεί προς συζήτηση το θέμα του φυσικού αερίου. Συμφωνήθηκε ότι μεταξύ των αρμοδιοτήτων είναι και η διαχείριση του υποθαλάσσιου φυσικού πλούτου.»
Ερωτηθείς, επίσης, αν οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, συνδέουν την εμπλοκή τους με την επίτευξη λύσης, επισημαίνει:
«Εάν τη συνέδεαν, δεν θα υπέβαλλαν προτάσεις. Θα υπάρξει εξάλλου διαπραγμάτευση που θα καθορίζει και τα χρονοδιαγράμματα για τις έρευνες.
Αυτή τη στιγμή η κυρίαρχη Κυπριακή Δημοκρατία έχει τη δική της ΑΟΖ μέσα στην οποία αδειοδοτούνται θαλάσσιες περιοχές και θα έχει την αποκλειστική ευθύνη διαχείρισης, εκμετάλλευσης κ.λπ. Με τη λύση οι αρμοδιότητες μεταβιβάζονται στην κεντρική κυβέρνηση που θα έχει την απόλυτη ευθύνη διαχείρισης.»