Οι βασικοί πολιτικοί άξονες του σχεδίου νόμου για τις Ενεργειακές Κοινότητες παρουσιάστηκαν
από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
κ. Γιώργο Σταθάκη σε εκδήλωση που διοργανώθηκε το Σάββατο στο πλαίσιο
της 82ης ΔΕΘ.
«Αποτελεί ένα εργαλείο στα χέρια των πολιτών, των παραγωγικών
φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης ώστε να συμμετάσχουν στον εθνικό
ενεργειακό σχεδιασμό, παράγοντας παράλληλα όφελος για τις τοπικές κοινωνίες.
Ευελπιστούμε ότι στο άμεσο μέλλον οι Ενεργειακές Κοινότητες θα καταλαμβάνουν
σημαντικό χώρο στον ενεργειακό τομέα», ανέφερε ο υπουργός.
Σύμφωνα με τις προωθούμενες ρυθμίσεις η εξέταση αιτήσεων που
υποβάλλονται από Ενεργειακές Κοινότητες για χορήγηση άδειας παραγωγής στη
Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) θα γίνεται κατά προτεραιότητα για σταθμούς
ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) έναντι άλλων αιτήσεων.
Την ίδια αντιμετώπιση θα έχουν και οι
αιτήσεις που θα υποβάλλονται από ενεργειακούς συνεταιρισμούς για
χορήγηση προσφοράς σύνδεσης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που αφορούν σε
σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ.
Επίσης, οι Ενεργειακές Κοινότητες θα απαλλάσσονται από την
υποχρέωση καταβολής του ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας
παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται για σταθμούς ΑΠΕ. Ακόμη προβλέπεται μείωση κατά 50% του ύψους
της εγγυητικής επιστολής, η οποία συνυποβάλλεται στο διαχειριστή µε την αποδοχή
της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ που
πρόκειται να λειτουργήσουν υπό την ευθύνη των ενεργειακών συνεταιρισμών.
Οι ενεργειακοί
συνεταιρισμοί στην Ευρώπη
Οι επιχειρήσεις συνεταιριστικού χαρακτήρα στην ενέργεια που
δραστηριοποιούνται για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με καλύτερους
όρους (οικονομικούς, τεχνικούς,
περιβαλλοντικούς) έχουν πολύ σημαντική δυναμική στην Ευρώπη (και όχι
μόνο). «Αποτελούν την εναλλακτική λύση για ενεργειακή δημοκρατία, ανάπτυξη με
σεβασμό στο περιβάλλον, τον άνθρωπο και τις αξίες της ίδιας της ζωής», όπως
ανέφερε σε ημερίδα του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) για την
«Ανάπτυξη έργων ΑΠΕ από Ενεργειακές Κοινότητες», ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης
Αναπτυξιακών Προγραμμάτων του ΚΑΠΕ κ . Μάρκος Δαμασιώτης.
«Η συμμετοχή των
τοπικών κοινωνιών στον έλεγχο της ενέργειας που χρησιμοποιούν μπορεί να
βοηθήσει στη διατήρηση της ενεργειακής ασφάλειας, να βοηθήσει τους ανθρώπους να
εξοικονομήσουν χρήματα στους λογαριασμούς ενέργειας και να έχουν ευρύτερα
κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί είναι, υπό
προϋποθέσεις, ένα πολύτιμο «εργαλείο», που εφαρμόζεται ήδη σε πολλές ευρωπαϊκές
χώρες, στην υπηρεσία των τοπικών κοινωνιών μέσω του οποίου οι επενδύσεις ΑΠΕ
και Εξοικονόμησης Ενέργειας εμπλέκουν περισσότερο κόσμο και έχουν το μεγαλύτερο
δυνατό κοινωνικό αποτύπωμα», επεσήμανε ο κ. Δαμασιώτης.
Στην Ευρώπη έχουν ιδρυθεί περί τα 2.200 ενεργειακά
συνεργατικά σχήματα πολιτών. Υπό την ομπρέλα της REScoop (European Federation
of Renewable Energy Cooperatives – Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνεταιρισμών με
αντικείμενο τις ΑΠΕ) βρίσκονται 1.250 συνεταιρισμοί και 650.000 πολιτών από 12
ευρωπαϊκά κράτη: Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία,
Πορτογαλία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιρλανδία.
Ο κ. Δαμασιώτης έδωσε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Γερμανία:
Υπάρχουν περί τους 900 τοπικούς συνεταιρισμούς. Στον τελευταίο διαγωνισμό για
χερσαία αιολικά, το 93% των έργων κατακυρώθηκε σε ενεργειακές κοινότητες. Ομάδα
Γερμανών φοιτητών δημιούργησε έναν συνεταιρισμό παραγωγής ενέργειας και
συγκέντρωσε από φοιτητές – μικρομετόχους 400.000 ευρώ για την εγκατάσταση
φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ενέργειας στο πανεπιστήμιό τους.
Δανία: Υπάρχουν
300 συνεταιρισμοί για αιολικά πάρκα και 600 συνεταιριστικά σχήματα
τηλεθέρμανσης.
Βέλγιο: Δεν
υπάρχει δεσμευτική νομοθεσία στο Βέλγιο
που να υποστηρίζει κοινοτικά ενεργειακά έργα, αλλά κάποιες μη δεσμευτικές
κατευθυντήριες γραμμές. Στο γαλλόφωνο
τμήμα της χώρας το πλαίσιο ανάπτυξης
αιολικών προβλέπει στο 24,99% τη συμμετοχή των πολιτών σε μελλοντικά αιολικά
έργα και στο 24,99% την συμμετοχή των δήμων. Στην Ανατολική Φλάνδρα τα ποσοστά
συμμετοχής αναμένονται 10% για τους
πολίτες και 10% για τους δήμους. Ο
ενεργειακός συνεταιρισμός Ecopower, με 50.000 μέλη, έχει 17 α/γ, 322 φ/β
εγκαταστάσεις, τρεις μικρές υδροηλεκτρικές μονάδες, μια εγκατάσταση
συμπαραγωγής και ένα εργοστάσιο pellet και παράγει 55 εκατομμύρια kWh ετησίως.
Ηνωμένο Βασίλειο: Η κυβέρνηση δεν υποστηρίζει τα χερσαία
αιολικά, παρά μόνο τα off-shore αιολικά και τα πυρηνικά. Υπάρχουν περίπου 100
συνεταιρισμοί. Παραδείγματα:
-Οxfordshire,
4.000.000 λίρες, 2.700 εργαζόμενοι
- Υδροηλεκτρική μονάδα (River Bain Hydro Company), 200.000
λίρες, 200 μέλη
- Ηλιακοί συλλέκτες σε ζυθοποιείο από την Ouse Valley Energy
Service Company με 250 μέλη.
Σκωτία: Η
κυβέρνηση υποστηρίζει τις ενεργειακές κοινότητες. Ο στόχος για 500 MW ΑΠΕ από πολίτες επετεύχθη το 2015.
Γαλλία: 60 Ενεργειακές Κοινότητες. Η Enercoop, είναι
ο μεγαλύτερος προμηθευτής 100% ανανεώσιμης ενέργειας στην Γαλλία με 18.000 μέλη και 30.000 καταναλωτές.
Πρόκειται για δίκτυο 10 συνεταιρισμών, με 100 υπαλλήλους, 25 εκατ. ευρώ κύκλο
εργασιών και 5 εκατ. ευρώ συνεταιριστικό κεφάλαιο. Παραδείγματα μικρών τοπικών συνεταιρισμών:
- Combrailles Durables (Auvergne). Δημιουργήθηκε το 2009,
230 μέλη 1.907 m2 φ/β εγκαταστάθηκαν σε 11 πάρκα. Παράγουν 305 MWh/έτος.
Επενδύθηκαν 587.000 ευρώ
- Energ' éthique 04 (Provence). Δημιουργήθηκε το 2012, με 65
μέλη, έχει 2 φ/β πάρκα που παράγουν 22,5 MWh/έτος. Επενδύθηκαν 74.000 ευρώ.
Ιταλία: Ορισμένοι
συνεταιρισμοί στην περιοχή των Βόρειων Άλπεων μετρούν έως και εκατό χρόνια. Πολλοί
παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με υδροηλεκτρικές μονάδες. Άλλοι κατέχουν και
διαχειρίζονται το τοπικό δίκτυο διανομής και ομαδοποιήθηκαν υπό την Südtiroler
Energie Verband. Ο πρώτος συνεταιρισμός προμήθειας πράσινης ενέργειας
δημιουργήθηκε πρόσφατα, πρόκειται για τον "È Nostra".
Ισπανία: Δεν
υπάρχει πια πλαίσιο στήριξης για τις ΑΠΕ. Ως απάντηση στην έλλειψη στήριξης, η
SOM Energia ξεκίνησε την εκστρατεία "Generation kWh". Τα μέλη
καλούνται να παράσχουν δάνειο μηδενικού επιτοκίου. Στη συνέχεια τα χρήματα
χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση νέων έργων ΑΠΕ και τα μέλη μπορούν στη
συνέχεια να αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια σε τιμή κόστους για τουλάχιστον 20
έτη.
Ολλανδία: 110
συνεταιρισμοί. Υπάρχουν ακόμη και οι "postcoderoos", δηλαδή πολίτες
που εγκαθιστούν από κοινού ΑΠΕ, μέσω μιας ενεργειακής κοινότητας, προς
όφελος μιας υποδομής (π.χ πισίνα) η
οποία βρίσκεται σε περιοχή με τον ίδιο με αυτούς ταχυδρομικό κωδικό. Πληρώνουν
το λογαριασμό τους, μετά από συμψηφισμό και με φορολογική ελάφρυνση (0,09
ευρώ/kWh).
Κροατία:Σήμερα
υπάρχουν περίπου 15 ενεργειακοί συνεταιρισμοί που προσπαθούν να αναπτύξουν τα
πρώτα τους έργα.
Κεντρική και
Ανατολική Ευρώπη: Λίγοι συνεταιρισμοί. Δεν υπάρχει έντονη υποστήριξη στις
ΑΠΕ.