Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά
(ΣΠΕΦ), κ. Στέλιος Λουμάκης, μιλώντας σε ειδική εκδήλωση του Υπουργείου
Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην 82η ΔΕΘ για την παρουσίαση του νομοσχεδίου
περί Ενεργειακών Κοινοτήτων, έθεσε τέσσερα βασικά προαπαιτούμενα για την
επιτυχία του.
Συγκεκριμένα, ο κ. Λουμάκης εστίασε σε τρεις παρεμβάσεις, οι
οποίες, από κοινού με την αξιοποίηση της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ως καταλύτη, εκτιμά
ότι θα συμβάλλουν στην επιτυχία του νομοσχεδίου.
1.
Το κριτήριο της
εντοπιότητας των μεριδιούχων των Ενεργειακών Κοινοτήτων, το οποίο κατά τον
ΣΠΕΦ πρέπει να αμβλυνθεί και να μην περιορίζεται σε επίπεδο Περιφερειακής
Ενότητας (Π.Ε.). Η εναλλακτική που σήμερα διατυπώνει το Υπουργείο να
περιληφθούν και οι όμορες Π.Ε. ως γενική λύση άμβλυνσης του κριτηρίου, αν και
προς την σωστή κατεύθυνση δεν επαρκεί αφού δεν βοηθά τους κατοίκους λ.χ. των
Π.Ε. Αθηνών και Πειραιά που είναι περίκλειστες εντός Αττικής ακόμα και με την
εναλλακτική συμπερίληψης των όμορων Π.Ε.
Ο νομός Αττικής χωρίζεται σε οκτώ Π.Ε. και ειδικότερα οι
κάτοικοι σε αυτές του τομέα Αθηνών και Πειραιώς δεν θα έχουν επενδυτική διέξοδο
εκτός Αττικής λ.χ. προς τις Π.Ε. Βοιωτίας ή Κορινθίας που χωροταξικά μπορούν να
φιλοξενήσουν επενδύσεις ΑΠΕ σε αντίθεση με την περιβαλλοντικά ευαίσθητη και
χωροταξικά κορεσμένη Αττική. Οπότε οι κάτοικοι τους ασύμμετρα θα στερούνται
ευκαιριών να συμμετέχουν στο πρόγραμμα των Ενεργειακών Κοινοτήτων, παρότι
αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού της χώρας. Εν γένει τα ανανεώσιμα
κοιτάσματα και ο χώρος που αυτά δύναται για χωροταξικούς λόγους να καταστούν
εκμεταλλεύσιμα, ανήκουν σε όλους του Έλληνες, οπότε δεν είναι φυσιολογικό να
υπάρχουν αποκλεισμοί με τοπικιστικά κριτήρια.
2. Παραμένει ανοικτό το πρόβλημα της
καταβολής ασφαλιστικών εισφορών από τους μεριδιούχους των
Ενεργειακών Κοινοτήτων στον ΕΦΚΑ για το εισόδημα που προσπορίζονται από την
συμμετοχή τους αυτή, αφού ο ν. 4387/2016 δεν εξαιρεί τους αστικούς
συνεταιρισμούς του ν. 1667 /1986 πάνω στους οποίους εδράζονται. Διαφορετική
πρόβλεψη επιφυλάσσεται μόνο για τις ΑΕ και ΙΚΕ. Το γεγονός αυτό θα εκμηδενίσει
το ενδιαφέρον των πολιτών για συμμετοχή στο πρόγραμμα, αφού μια αρχική
μεριδιακή απόδοση του 5-6% θα πέφτει μετά εισφορών στο 3-4%, δηλαδή σε επίπεδο
παρόμοιο των εταιρικών ομολόγων λειτουργούντων εταιρειών στο χρηματιστήριο,
οπότε και δεν θα υπάρχει κανένας λόγος να ρισκάρει κάποιος κεφάλαιο σε μια Ενεργειακή
Κοινότητα που ακόμα δεν λειτουργεί έργα. Ο ΣΠΕΦ με την παραίνεση του ΥΠΕΝ έχει
μεταφέρει το πρόβλημα στο Υπ. Εργασίας αλλά δυστυχώς δεν έχει προκύψει μέχρι
σήμερα απάντηση-λύση.
3. Ο προγραμματισμός του ΥΠΕΝ για φιλόδοξες επενδύσεις στις
ΑΠΕ προς την κατεύθυνση των στόχων του 2020 αλλά και εν συνεχεία του 2030 μέσω
της διεύρυνσης των συμμετεχόντων στα πλατιά κοινωνικά στρώματα, δεν είναι
εύκολο να επιτευχθεί αν δεν εκμεταλλευτούμε πρώτα στο μέγιστο την
υπάρχουσα «μαγιά» των ήδη υπαρχόντων
χιλιάδων παραγωγών ΑΠΕ που λειτουργούν έργα.
Για να γίνει αυτό πρέπει καταρχήν να αποκατασταθεί η
ρευστότητα τους, πολλώ δε μάλλον όταν η προοπτική τραπεζικού δανεισμού δεν
υφίσταται. Σήμερα ο ΛΑΓΗΕ οφείλει ληξιπρόθεσμα στους χιλιάδες παραγωγούς ΑΠΕ
περί τα 600 εκατ. ευρώ, χρήματα που αν τους είχαν δοθεί, ένα πολύ μεγάλο μέρος
από αυτά θα μπορούσαν να επανεπενδυθούν. Η κατάσταση βεβαίως έχει βελτιωθεί
σημαντικά από την περασμένη άνοιξη που τα ληξιπρόθεσμα προσέγγιζαν τα 900 εκατ.
ευρώ, ωστόσο χρειάζεται ακόμη δουλειά και σαφής προγραμματισμός από την πλευρά
της Πολιτείας για την περαιτέρω μείωση των υπερημεριών, ώστε να αποκατασταθεί
κλίμα επενδυτικής εμπιστοσύνης και ομαλότητας που θα μεταλαμπαδευτεί και στην
υπόλοιπη κοινωνία.
4. Τίποτα δεν μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό για την εγκαθίδρυση
του θεσμού των Ενεργειακών Κοινοτήτων στην ψυχολογία της αγοράς και στα πλατιά
στρώματα που επιθυμεί να απευθυνθεί η Κυβέρνηση, από το να
υπάρξουν πυρήνες άμεσης υλοποίησης τέτοιων project με ευρεία όμως
συμμετοχή πολιτών-ιδιωτών.
Ανάπτυξη Ενεργειακών Κοινοτήτων από ΟΤΑ, με τους ΟΤΑ, για
τους ΟΤΑ, θα επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα αποθαρρύνοντας τους ιδιώτες. Το
Κράτος με τα μέσα που διαθέτει οφείλει να το αποτρέψει αυτό. Το ενδιαφέρον για
παράδειγμα της ΔΕΗ Ανανεώσιμες να αναπτυχθεί δυναμικά στις ΑΠΕ τα επόμενα
χρόνια μέσω μιας πλειάδας ώριμων έργων που διαθέτει, στερούμενη όμως τα
απαραίτητα κεφάλαια, θα μπορούσε να αποτελέσει win-win ευκαιρία για όλους.
Η ΔΕΗ δηλαδή, που ελέγχεται εν τέλει από το Κράτος,
εισφέροντας κάποια καταρχήν από τα μικρότερα ώριμα έργα που διαθέτει προς
ανάπτυξη σε κοινές εταιρείες Ενεργειακών Κοινοτήτων με ευρεία συμμετοχή
ιδιωτών, θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη επιτυχίας για τον θεσμού. Άλλωστε
καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από την ρητορική της ΔΕΗ για συνεργασία με ιδιώτες
σε μια σειρά από ενεργειακά projects, οπότε γιατί όχι μέρος της συνεργασίας
αυτής να μην αφορά και εγχώριους μικρούς παίκτες μέσω των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
Ο ΣΠΕΦ έχει προπαρασκευαστικά από πέρυσι προωθήσει πρωτοβουλία
εσωτερικής σφυγμομέτρησης του ενδιαφέροντος των μελών του προς την κατεύθυνση
της ανάπτυξης συνεταιριστικού σχήματος στις ΑΠΕ διερευνώντας παράλληλα και
αρκετά υποψήφια ώριμα έργα στο χώρο των αιολικών και μικρών υδροηλεκτρικών που
προσφέρουν και τις υψηλότερες πλέον τυπικές αποδώσεις. Ήδη υφίσταται ομάδα 65
παραγωγών εντός του Συνδέσμου με δηλωθέν προς επένδυση ελάχιστο συνολικό
καταρχήν κεφάλαιο 3,5 εκατ. ευρώ. Οπότε μια συζήτηση για δημιουργία Ενεργειακών
Κοινοτήτων με την ΔΕΗ σε ισορροπημένη βάση, θα έτεμνε οπωσδήποτε το ενδιαφέρον
μας. Προτείνουμε λοιπόν στο Υπουργείο, η ΔΕΗ να επιλέξει και να βάλει στο
τραπέζι μερικά τέτοια ώριμα έργα για ανάπτυξη μέσω Ενεργειακών Κοινοτήτων.