«Μεγάλη υπολογίζεται πως θα είναι και η οικονομική
καταστροφή, μετά βεβαίως την οικολογική, από τη ρύπανση στην ευρύτερη περιοχή
του Σαρωνικού και τις ακτές της Αττικής από τη πετρελαιοκηλίδα» όπως σημειώνει
το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά και υπογραμμίζει το ρόλο του
Διεθνούς Ταμείου Αποζημιώσεων από Ρύπανση Πετρελαίου - IOPC.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό ενημερωτικό έγγραφο του
επιμελητηρίου: «την ώρα που ακόμη δεν έχει αποτιμηθεί η ζημιά και κοστολογηθεί
το μέγεθος της καταστροφής, εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αρκετές δεκάδες εκατ.
ευρώ καθώς γεγονότα και εικόνες αποτελούν πλήγμα για την τουριστική και
εμπορική κίνηση σε όλο το παραλιακό μέτωπο.
Είναι γεγονός ότι έχουν δημιουργηθεί σοβαρές παράπλευρες
απώλειες για τους επαγγελματίες αλιείς της Ιχθυόσκαλας και όλης της περιοχής
του Αργοσαρωνικού, τους καταστηματάρχες της Πειραϊκής, Αλίμου, Γλυφάδας, Βούλας
μέχρι και Λαγονήσι, στον κλάδο του γιώτιγκ, τον ελλιμενισμό των γιώτ στις
μαρίνες της περιοχής και βεβαίως στους ξενοδόχους της αποκαλούμενης «Αθηναϊκής
Ριβιέρας» που δηλώνουν πρόωρες αποχωρήσεις και πως έχασαν τουλάχιστον έναν
επιπλέον τουριστικά παραγωγικό μήνα.
Το ερώτημα είναι εάν μπορούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι να
αποζημιωθούν για διαφυγόντα κέρδη, μπροστά σε μία δεδομένη αδυναμία των ασφαλιστικών
εταιρειών να καλύψουν το μέγεθος της ζημιάς τουλάχιστον στο σύνολό της αρκετοί
επιχειρηματίες της περιοχής εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους ακόμη και για
την οικονομική τους επιβίωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει η επιλογή του
IOPC του Διεθνούς Κεφαλαίου Αποζημίωσης Ζημιών Ρύπανσης από Πετρέλαιο, το οποίο
καλύπτει ιδιώτες αλλά και δήμους που θα προσκομίσουν συγκεκριμένα παραστατικά.
Tο Διεθνές Κεφαλαίο Αποζημίωσης Ζημιών Ρύπανσης από Πετρέλαιο (International
Oil Pollution Compensation Funds - IOPC) είναι ένας οργανισμός που δρα υπό την
εποπτεία της Διεθνής Οργάνωσης Ναυτιλίας και παρέχει οικονομική αποζημίωση σε
περιπτώσεις μόλυνσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος από πετρελαιοκηλίδες στα
συμβεβλημένα κράτη.
Η ανάγκη για την δημιουργία του ως άνω οργανισμού
διαπιστώθηκε το 1967 με την πετρελαιοκηλίδα που διέφυγε από το «Torrey Canyon»
ρυπαίνοντας τις ακτογραμμές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας, όπου και το
συμβάν αποκάλυψε μια σειρά από σοβαρές ελλείψεις και ειδικά την απουσία μιας
διεθνής συμφωνίας και ενός οργανισμού ως προς την διαχείριση και αποζημίωση
τέτοιων συμβάντων.
Από τη δημιουργία του τo 1969 ο οργανισμός ψήφισε μια σειρά
από συμβάσεις για την διαδικασία και το ύψος αποζημίωσης και έχει αναμιχθεί σε
πάνω από 140 περιστατικά παγκοσμίως, μικρότερης η μεγαλύτερης σπουδαιότητας, τα
δε κονδύλια για την λειτουργία του ως άνω οργανισμού αντλούνται από εισφορές
από νομικές οντότητες που προμηθεύονται πετρέλαιο διά της θαλάσσιας οδού. Ο
κυριαρχικός ρόλος και η αποστολή του ως άνω οργανισμού είναι να καταβάλλει
αποζημίωση σε αυτούς που έχουν υποστεί περιβαλλοντολογική μόλυνση από πετρέλαιο
σε ένα κράτος μέλος και δεν μπορούν να διεκδικήσουν πλήρη αποζημίωση από τον
πλοιοκτήτη υπό την ισχύ της Διεθνούς Σύμβασης για την Αστική Ευθύνη για ζημιές
ρύπανσης από πετρέλαιο. Οι απαιτήσεις μπορεί να είναι ατομικές, εταιρικές,
ιδιωτικών οργανισμών ή και να εκτείνονται ακόμα και σε απαιτήσεις πολιτειών ή
τοπικών αρχών. Ένα τέτοιο συμβάν περιβαλλοντικής μόλυνσης μπορεί κατά τον ως
άνω οργανισμό να στοιχειοθετήσει κυρίως ενδεικτικά, όχι περιοριστικά, 5 ειδών
απαιτήσεις:
1) Φθορά ιδιοκτησίας,
2) Κόστος επιχειρήσεων απορρύπανσης στην ακτή και στην
θάλασσα,
3) Διαφυγόντα κέρδη από την αλιεία,
4) Διαφυγόντα κέρδη από τον τουρισμό
5) Κόστος για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος.
Το σύνολο του ποσού που έχει συγκεντρωθεί στο ταμείο του
IOPC για την Ελλάδα είναι 900 εκ. ευρώ. Τα θύματα των πετρελαιοκηλίδων μπορούν
να υποβάλουν τις αξιώσεις τους απευθείας στο Ταμείο IOPC. Να σημειωθεί ότι
εφόσον τα αιτήματα αποζημίωσης υποβληθούν νομότυπα και ακολουθηθεί η προσήκουσα
διαδικασία, οι απαιτήσεις στην συντριπτική πλειοψηφία τους διευθετούνται
εξωδικαστικά. Εάν το σύνολο των εγκεκριμένων αξιώσεων υπερβαίνει το μέγιστο
όριο του Ταμείου IOPC, όλες οι αξιώσεις μειώνονται κατ' αναλογία, ενώ η μέγιστη
αποζημίωση από το Ταμείο IOPC είναι περίπου 162 εκατ. ευρώ».